Doden bij aanval op vluchtelingenkamp • Ollongren: te veel burgerslachtoffers in Gaza

Vrijdag uitspraak internationaal gerechtshof in genocidezaak

Het Internationaal Gerechtshof in Den Haag heeft bekendgemaakt dat het vrijdag uitspraak doet in de zaak die Zuid-Afrika heeft aangespannen tegen Israël. Het is een tussenvonnis, zegt het hof.

Zuid-Afrika vindt dat Israël genocide pleegt met de aanvallen op burgers in Gaza, het grote aantal doden dat daarbij valt en de verwoesting die wordt aangericht. "Het genocidale optreden van de staat Israël maakt deel uit van een reeks illegale daden tegen het Palestijnse volk sinds 1948", betoogde de Zuid-Afrikaanse ambassadeur Madonsela, die optrad als aanklager. Hij trok de vergelijking met het apartheidsregime in zijn land.

Israël houdt voor het hof Hamas verantwoordelijk. Het noemt het menselijke leed hartverscheurend, maar zegt dat de "keiharde waarheid" is dat de strijd vooral burgers treft doordat Hamas dat wil. Israël zou dat juist proberen te beperken. Een jurist betoogde uit naam van Israël voor het hof nogmaals dat het land het recht heeft zichzelf te verdedigen en zijn burgers te beschermen na de aanvallen van Hamas op 7 oktober.

Vijf doden bij aanval op moskee in zuiden Gazastrook

Bij een aanval op een moskee in de zuidelijke grensstad Rafah zijn vijf mensen gedood en een onbekend aantal mensen gewond geraakt. De moskee en omliggende huizen zijn verwoest.

Duizenden mensen zijn de afgelopen dagen naar Rafah gevlucht vanwege de aanhoudende Israëlische aanvallen op Khan Younis, in de hoop dat ze daar veilig zouden zijn. Volgens de VN verblijven er ongeveer 1,5 miljoen mensen in tentenkampen en ander schuilplaatsen in en om Rafah, aan de grens met Egypte. Dat is pakweg twee derde van de bevolking van Gaza.

Gewonden zijn naar het ziekenhuis gebracht:

Demonstranten blokkeren snelweg bij Tel Aviv

Naar schatting 5000 demonstranten hebben een tijd lang een snelweg bij Tel Aviv geblokkeerd. Ze eisten dat er onmiddellijk een akkoord wordt gesloten om de meer dan 130 gijzelaars die Hamas nog vasthoudt in Gaza vrij te krijgen. Ze riepen onder meer: "Zet de wereld stil, onze geliefden zitten daar vast."

De snelweg is de belangrijkste toegangsweg tot Tel Aviv. Er ontstonden opstootjes toen de politie de demonstranten vroeg te vertrekken.

Eerder op de dag was er een landelijk protest dat door vrouwen werd geleid. Daarbij werd een groot aantal wegen geblokkeerd. Dat was afgestemd met de politie.

Doden bij aanval op VN-vluchtelingenkamp

In Khan Younis zijn bij een aanval van het Israëlische leger met een tank op een vluchtelingenkamp van de VN zeker negen mensen omgekomen en 75 gewond geraakt. In het kamp verblijven duizenden ontheemde Palestijnen.

Israël heeft inwoners van de stad opgedragen het gebied rond het belangrijkste ziekenhuis te verlaten. Volgens de VN wonen daar 88.000 mensen en zijn er ook nog eens 425.000 vluchtelingen.

Hulporganisatie Artsen zonder Grenzen zegt dat vertrekken voor veel mensen geen optie is. Als gevolg van de gevechten van vandaag konden volgens de organisatie 850 patiënten en duizenden vluchtelingen het Nasser-ziekenhuis niet eens verlaten, omdat het te gevaarlijk is.

Het Israëlische leger zegt dat het daar in gevecht is met Hamas. Er worden luchtaanvallen uitgevoerd op Hamas-doelen als onderdeel van de operatie. Gisteren werd de stad al omsingeld.

Oproep tot bestand in Britse parlement na schokkende beelden Gaza

In Groot-Brittannië is met ontzetting gereageerd op schokkende tv-beelden uit Gaza die nieuwszender ITV News gisteren uitzond. In het Lagerhuis werden er kritische vragen over gesteld aan premier Sunak, die de vraag of het een oorlogsmisdaad betrof ontweek.

Op de beelden is te zien dat een groepje mannen met een witte vlag zwaait in een 'veilige zone'. Ze willen hun gezinnen en andere vluchtelingen in de huizen waar ze waren opgevangen in veiligheid brengen. "Niemand is veilig in Gaza", zeggen ze.

Na het interview is te zien dat op de mannen wordt geschoten, door wie is onduidelijk. Een van de mannen blijft op straat liggen. De anderen leggen de vlag op zijn buik, de witte stof kleurt rood van het bloed. Ze pakken hem samen op en rennen weg. Als ze uit de vuurbaan zijn, leggen ze hem weer neer. Hij overleeft het niet. Zijn vrouw komt in paniek aanrennen en begint te huilen.

Het Israëlische leger had korte tijd eerder in antwoord op vragen van ITV categorisch ontkend dat het dergelijke "executies" uitvoert.

Hieronder de beelden van ITV News. Ze kunnen als schokkend worden ervaren:

Ollongren: te veel burgerslachtoffers in Gaza

Demissionair minister van Defensie Ollongren heeft een bezoek gebracht aan Israël, de Westelijke Jordaanoever en Irak. Ze sprak onder meer met de Israëlische minister van Defensie Gallant.

"Ik heb met hem gesproken over de veiligheid van Israël, maar ook over wat dat nu betekent voor de mensen in Gaza en de humanitaire situatie daar", zei Ollongren in een interview met verslaggever Sander van Hoorn op de luchthaven Ben-Gurion bij Tel Aviv.

Ze benadrukte dat er te veel burgerslachtoffers vallen. "Hij zegt dat ze de Hamasstrijders moeten uitschakelen en gericht te werk gaan. Ik heb geconcludeerd dat dat toch als resultaat heeft dat heel veel mensen zijn overleden, dat heel veel mensen slachtoffer hiervan zijn en dat dat dus op die manier niet door kan gaan."

Tweestatenoplossing

Volgens Ollongren is de Israëlische regering nog niet toe aan de door de internationale gemeenschap gewenste tweestatenoplossing. "Gaza wordt bestuurd door Hamas, de organisatie die de terroristische aanslag heeft gepleegd, dus daar moet natuurlijk een oplossing voor komen. Er moet eerst een andere vorm van bestuur komen waarmee dit soort gesprekken kunnen worden aangegaan."

Op korte termijn wil Ollongren vooral bereiken dat er een een staakt-het-vuren komt "om humanitaire hulp toe te laten, om de gijzelaars eruit te krijgen en ook om te bewerkstelligen dat Hamas stopt met de aanvallen die ze nog steeds plegen".

Amerikaanse vrachtschepen keren om na explosies in de buurt van Jemen

Rederij Maersk meldt dat twee schepen die onder Amerikaanse vlag varen, rechtsomkeert hebben gemaakt in de Straat van Bab el-Mandeb na explosies in de buurt. De zeestraat verbindt de Golf van Aden met de Rode Zee en ligt tussen Jemen en Djibouti. De schepen voeren op het moment van de explosies in noordelijke richting, zo'n 50 mijl uit de kust van Jemen.

De schepen en hun bemanning zijn ongedeerd. Ze worden door de Amerikaanse marine geëscorteerd terug naar de Golf van Aden, zegt de rederij. De Amerikaanse marine heeft een aantal projectielen onderschept. De schepen hebben vracht aan boord voor de Amerikaanse ministeries van Defensie en Buitenlandse Zaken, hulporganisatie USAID en andere overheidsinstellingen.

De aanval is nog niet opgeëist, maar Houthi's in Jemen voeren geregeld aanvallen uit op schepen in de regio, naar eigen zeggen uit solidariteit met de Palestijnen in Gaza. Dat heeft grote invloed op de internationale scheepvaart. De route over de Rode Zee is van groot belang voor de doorvoer van goederen uit Azië.

Vanochtend voerden de VS en het VK een aanval uit op Houthi-doelen, waaronder een opslagplaats waar vermoedelijk raketten liggen en raketlanceerinstallaties.

Palestijnse Autoriteit: Netanyahu minacht internationale organisaties

Het ministerie van Buitenlandse Zaken van de Palestijnse Autoriteit zegt dat de Israëlische premier Netanyahu blijk geeft van minachting van de VN en internationale organisaties die oproepen tot een staakt-het-vuren door te zeggen dat Israël niet zal stoppen met vechten tot het doel is bereikt. Netanyahu zei dat gisteren, toen er geluiden opgingen dat de regering bereid was tot een gevechtspauze van een tot twee maanden in ruil voor de vrijlating van alle Israëlische gijzelaars. Hamas houdt nog meer dan 130 mensen vast in Gaza.

Een gevechtspauze betekent niet dat er een eind komt aan de gevechten. "Israël zal niet stoppen voordat Hamas is vernietigd, alle gijzelaars terug zijn en de veiligheid van Israël niet meer vanuit Gaza wordt bedreigd", zegt een woordvoerder van de regering nu. "Er komt geen staakt-het-vuren. In het verleden zijn er humanitaire gevechtspauzes geweest, maar Hamas is de afspraken daarover niet nagekomen."

"Dit betekent dat de genocide en de gedwongen verplaatsing van Palestijnse burgers in de Gazastrook doorgaat", zegt het Palestijnse ministerie. Volgens de verklaring put Netanyahu kracht uit "het onvermogen van internationale organisaties om hun wettelijke en morele plicht te vervullen en een einde te maken aan de bezetting".

Het Internationaal Gerechtshof in Den Haag buigt zich momenteel over beschuldigingen dat Israël zich schuldig maakt aan genocide, in een zaak die is aangespannen door Zuid-Afrika. Israël heeft aangevoerd dat de oorlog vooral burgers schaadt doordat Hamas zoveel mogelijk burgerschade wil.

VN-opleidingscentrum getroffen

In Khan Younis is een opleidingscentrum van de VN getroffen waar 10.000 ontheemde Palestijnen worden opgevangen. Dat meldt directeur Thomas White van de VN-organisatie voor Palestijnse vluchtelingen, de UNRWA.

Volgens White staan er gebouwen in brand en zijn er veel slachtoffers. Het is de tweede keer in twee dagen dat het opleidingscentrum wordt aangevallen, zegt White.

Explosie gemeld op Rode Zee

De Britse zeehandelsorganisatie UKMTO meldt een incident op de Rode Zee in de buurt van Jemen. "De kapitein meldt een explosie op ongeveer honderd meter van het schip aan stuurboordzijde." Volgens de organisatie zijn het schip en de bemanning veilig en zijn er geen gewonden gemeld en is er geen schade.

Niemand heeft de verantwoordelijkheid voor de aanval opgeëist maar de verdenking gaat in de richting van de Houthi-rebellen. Die vallen, gesteund door Iran, sinds eind november schepen aan in de Rode Zee. Volgens de Houthi's doen zij dat alleen bij schepen die een duidelijke link met Israël hebben, maar ook westerse schepen zijn doelwit.

Sisi: Israël vertraagt levering hulpgoederen aan Gaza

De Egyptische president Sisi beschuldigt Israël ervan de levering van hulpgoederen aan Gaza te vertragen. "We stuurden zo'n 600 vrachtwagens per dag naar Gaza, maar de afgelopen twee tot drie dagen kwamen er niet meer dan 200 tot 300 aan", aldus Sisi.

Israël heeft eerder ontkend dat het de hulp aan Gaza via de grensovergang bij Rafah heeft tegengehouden.

Situatie ziekenhuizen Gazastrook 'onbeschrijfelijk'

Steeds meer ziekenhuizen in de Gazastrook zijn buiten gebruik vanwege bombardementen, gevechten in de omgeving of door brandstoftekort. Dat zegt de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Van de 36 ziekenhuizen in de Gazastrook zijn er 22 niet meer functioneel. Dat aantal is licht gestegen: in november waren er 21 ziekenhuizen buiten gebruik.

De ziekenhuizen die nog functioneren, doen dat slechts gedeeltelijk, aldus de WHO. Er zijn vrijwel geen medicijnen en medische hulpmiddelen beschikbaar en eten en drinken is schaars. Vooral de situatie van ziekenhuizen in het zuiden bij Khan Younis is "catastrofaal en onbeschrijfelijk." Sinds maandag wordt er daar onafgebroken gevochten tussen Palestijnse militanten en het Israëlische leger.

De WHO is er gisteren in geslaagd om 19.000 liter brandstof bij het Al-Shifa-ziekenhuis af te leveren. Dat ging met moeite: de vrachtwagens kwamen lange tijd niet langs de controleposten.

Meer dan 25 duizend Palestijnse doden sinds uitbreken oorlog

Volgens het ministerie van Volksgezondheid in Gaza, dat door Hamas wordt gecontroleerd, zijn er sinds het uitbreken van de oorlog op 7 oktober meer dan 25.000 Palestijnse doden gevallen. Meer dan 63.000 mensen raakten gewond.

De afgelopen 24 uur zijn er 210 mensen omgekomen en 386 mensen gewond geraakt, meldt het ministerie. Recente cijfers van doden aan Israëlische kant zijn niet bekend.

VS vroeg China om hulp bij strijd tegen Houthi's

De Verenigde Staten hebben China verschillende keren gevraagd om zijn diplomatieke invloed te gebruiken voor de strijd tegen de Houthi-beweging in de Rode Zee. Dat meldt de Amerikaanse krant Financial Times.

De Houthi-rebellen, gesteund door Iran, vallen sinds eind november schepen aan in de Rode Zee. Volgens de Houthi's doen zij dat alleen bij schepen die een duidelijke link met Israël hebben, maar ook Westerse schepen zijn doelwit. Ook Chinese schepen maken gebruik van de handelsroute over de Rode Zee en zij worden, net als Russische schepen, uitgezonderd van de aanvallen, zei onlangs een hoge Houthi-functionaris. China en Rusland hebben goede banden met Iran, dat de Houthi's steunt.

Volgens de krant is er de afgelopen maanden herhaaldelijk bij China gevraagd om een waarschuwing aan Iran te geven, maar die bleef uit. China riep vorige week wel op om in de Rode Zee een veilige doorgang te creëren, maar dat was niet rechtstreeks gericht tegen Iran.

De Amerikanen en Britten voeren sinds begin deze maand bombardementen uit op de Rode Zee, om de aanvallen van de Houthi's te stoppen.

Rode Halve Maan: drie Palestijnse doden in Khan Younis

Bij een aanval op het kantoor van de Palestijnse Rode Halve Maan in Khan Younis zijn drie doden gevallen, meldt de organisatie op X. Volgens de Rode Halve Maan gaat het om een aanval van het Israëlische leger en zijn er drie Palestijnse vluchtelingen gedood. Ook zijn er gewonden.

Sinds maandag wordt er in de stad flink gevochten tussen Palestijnse militanten en het Israëlische leger. Het leger omsingelde Khan Younis en zei daarna "vele tientallen terroristen" uitgeschakeld te hebben. Volgens Israël zit er een belangrijk hoofdkwartier van Hamas, in een netwerk van tunnels onder de stad.

Door de aanvallen is het vrijwel onmogelijk geworden om gewonden te helpen en lichamen te bergen, zeggen Palestijnse bronnen tegen persbureau Reuters. Zo zouden er op het terrein van het Nasser-ziekenhuis lichamen worden begraven, omdat het daarbuiten te gevaarlijk is.

'Twee doden bij VS aanvallen op Irak'

Bij de Amerikaanse aanvallen van gisteravond in Irak zijn twee doden gevallen, melden media in Irak. Ook zouden twee mensen gewond zijn geraakt. Amerika heeft de aanvallen bevestigd, maar zegt niks over doden of gewonden. Het gaat om aanvallen op pro-Iraanse milities.

De Amerikaanse minister van Defensie Lloyd Austin zegt dat er aanvallen op "drie doelen in het westen" zijn gepleegd. "De precisieaanvallen zijn een directe reactie op een reeks escalerende aanvallen op Amerikaans personeel." Austin doelt daarmee op de aanvallen op Amerikanen en bondgenoten van afgelopen zaterdag, waarbij een luchtmachtbasis in Irak werd geraakt door ballistische raketten van pro-Iraanse milities. Ook zijn, sinds de oorlog in de Gazastrook en Israël, Amerikaanse doelen regelmatig bestookt.

Leger VS vernietigt twee Houthi-raketten

Het Amerikaanse leger heeft opnieuw aanvallen uitgevoerd op Houthi-doelen in Jemen. Twee raketten zijn daarbij vernietigd.

Volgens de VS waren de raketten gericht op de Rode Zee en bedoeld om schepen in het gebied te raken. De rebellengroep steunt de Palestijnen en voert aanvallen uit op schepen in de Rode Zee die een link hebben met Israël.

De vernietiging van de twee raketten helpt volgens het Amerikaanse leger met "het veiliger maken van internationale wateren voor schepen van de Amerikaanse marine en voor handelsschepen".

Speech Biden herhaaldelijk onderbroken door pro-Palestijnse demonstranten

Een speech van de Amerikaanse president Joe Biden in de Amerikaanse staat Virginia is meer dan tien keer onderbroken door pro-Palestijnse demonstranten. De president sprak onder meer over abortusrecht, maar werd op sommige momenten in de rede gevallen door een groepje betogers. Ze riepen onder meer leuzen als "Genocide Joe" en er werd met Palestijnse vlaggen gezwaaid.

"Dit gaat nog wel een tijdje zo door", zei Biden nadat er weer vanuit de zaal werd geschreeuwd. "Ze hebben dit gepland." Een groot deel van de zaal betuigde bij de onderbrekingen juist steun aan Biden en riep "Nog vier jaar", verwijzend naar zijn campagne om opnieuw gekozen te worden tot president. De demonstranten werden door de politie uit de zaal gehaald.

VS-correspondent Marieke de Vries en stagiair Lily Sophie zaten in de zaal en filmden een van de onderbrekingen:

VS bevestigt aanvallen op Irak: 'Was vergelding'

De Verenigde Staten heeft drie doelen in het westen van Irak aangevallen. Dat meldt Defensieminister Lloyd Austin. Het gaat om een serie aanvallen met als doelwit pro-Iraanse milities. Volgens Austin zijn de aanvallen in opdracht van president Biden.

De aanvallen waren een reactie op aanvallen op Amerikanen en bondgenoten in Irak en Syrië. Zaterdag raakten vier Amerikanen gewond nadat een luchtmachtbasis in Irak werd geraakt door meerdere ballistische raketten van pro-Iraanse milities. Ook in Syrië worden sinds de oorlog in de Gazastrook en Israël regelmatig Amerikaanse doelen bestookt.

Welkom

Welkom in het liveblog van woensdag 24 januari over de laatste ontwikkelingen in het Midden-Oosten, zoals de oorlog tussen Hamas en Israël en de situatie in Jemen. Het blog van gisteren is hier terug te lezen.