Gaza/Israël-blog
NOS NieuwsAangepast

Hamas toont weer video van gijzelaars • Houthi's: 'Schepen op Rode Zee zijn veilig'

In dit blog houden we je op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in de oorlog tussen Israël en Hamas.

Hier vind je een overzicht van onze belangrijkste verhalen over de oorlog tussen Hamas en Israël. En hier lees je de betekenis van een aantal veelgebruikte termen.

liveblog gesloten

Einde liveblog

We sluiten dit liveblog en gaan verder in het liveblog van dinsdag 19 december.

Israël noemt nieuwe Hamas-video met gijzelaars 'crimineel en terroristisch'

De video die Hamas eerder vandaag heeft verspreid waarop drie Israëlische gijzelaars te zien zijn, is een "criminele terroristische video". Dat zegt de woordvoerder van het Israëlische leger, Daniel Hagari.

Hij beschuldigde Hamas ervan "wreedheden te begaan tegen hoogbejaarde burgers, onschuldigen die medische verzorging nodig hebben".

De drie mannen zijn 79, 80 en 84. Hagari richtte zich rechtstreeks tot hen: "Chaim, Yoram en Amiram, ik hoop dat jullie me horen. We doen alles wat we kunnen om jullie veilig terug te krijgen."

In Israël krijgt premier Netanyahu kritiek van mensen die vinden dat het leger niet genoeg doet om de gijzelaars te bevrijden. De inspanningen zouden te veel zijn gericht op het uitschakelen van Hamas.

Hamas toont weer video van gijzelaars

Hamas heeft via Telegram opnieuw een video vrijgegeven van gijzelaars die om hun vrijlating vragen. Het gaat om drie oudere mannen.

Een van de mannen zegt in het filmpje dat hij Chaim Peri heet, 79 jaar is en op 7 oktober werd ontvoerd uit zijn huis in de kibboets Nir Oz. De andere mannen komen niet aan het woord, maar zijn volgens persbureau Reuters de 84-jarige Amiram Cooper en de 80-jarige Yoram Metzger. Peri zegt dat ze alle drie chronisch ziek zijn en nu "onder zeer moeilijke omstandigheden leven".

"Wij zijn van de generatie die de basis heeft gelegd voor de totstandkoming van Israël. Wij zijn het Israëlische leger ooit gestart. We begrijpen niet waarom we hier aan ons lot over zijn gelaten", citeert persbureau Reuters de man, die in het Hebreeuws spreekt. "Jullie moeten ons vrij krijgen. Het maakt niet uit welke prijs daarvoor betaald moet worden."

Wanneer Hamas de video heeft opgenomen, is niet bekend. Een woordvoerder van het Israëlische leger noemt de makers van de beelden "criminele terroristen".

Houthi-woordvoerder: 'Schepen op Rode Zee zijn veilig'

Schepen die over de Rode Zee en de Arabische Zee varen zijn veilig, behalve Israëlische schepen. Dat zegt een woordvoerder van de Houthi's in Jemen op het sociale medium X.

De Houthi's hebben de afgelopen weken meermaals schepen op de Rode Zee aangevallen met drones en raketten. Ze doen dat "uit solidariteit met het Palestijnse volk in het licht van de agressie tegen Gaza", schreef een woordvoerder eerder op X. Meerdere grote rederijen hebben inmiddels besloten om de Rode Zee voorlopig te mijden.

Vandaag nog eisten de Houthi's in Jemen verantwoordelijkheid op voor twee drone-aanvallen, een op een Noors schip en een op een containerschip. Voor zover bekend vielen bij die aanvallen geen gewonden.

Amerikaanse minister Austin: 'Hamas mag nooit meer terreur naar Israël brengen'

De Amerikaanse minister van Defensie Lloyd Austin heeft bij een bezoek aan Israël herhaald dat het land op steun kan blijven rekenen van de Verenigde Staten. "Ik ben hier met een heldere boodschap: de Amerikaanse steun voor de verdediging van Israël is onwrikbaar, Israël staat niet alleen."

"Hamas mag nooit meer in staat zijn om terreur vanuit Gaza naar de soevereine staat Israël te brengen", zei Austin op een persconferentie met zijn Israëlische ambtgenoot Gallant. De VS zal ervoor zorgen dat Israël alle middelen heeft om zichzelf te beschermen, en zal blijven helpen om alle gijzelaars vrij te krijgen, aldus de minister.

Tegelijkertijd benadrukte Austin dat de VS zal blijven aansturen op het beschermen van burgers in Gaza. Ook zouden er volgens de Amerikanen meer hulpgoederen toegelaten moeten worden tot de Gazastrook.

Austin vertelde ook met Israëlische bestuurders gesproken te hebben over het de-escaleren van de situatie op de Westelijke Jordaanoever, waar sommige extremistische Joodse kolonisten geweld gebruiken tegen Palestijnen. "Dat moet stoppen, en de mensen die geweld gebruiken moeten daarvoor verantwoordelijk worden gehouden."

CIDI in gelijk gesteld na klachten over billboardcampagne

Klachten over een billboardcampagne van het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI) zijn door de Reclame Code Commissie (RCC) in een eerste uitspraak ongegrond verklaard. Dat schrijft het CIDI in een persbericht.

Tijdens de campagne waren half oktober een week lang op billboards langs snelwegen foto's te zien van mensen die bij de terreuraanslag op 7 oktober waren ontvoerd door Hamas. De campagne van de Joodse belangenorganisatie leidde tot flink wat beroering en ook werden er tegenacties georganiseerd. De RCC kreeg meerdere klachten binnen.

Maar volgens de Reclame Code Commissie mocht het CIDI de campagne organiseren, "ook als die oproep vanuit een bepaalde visie over een actueel conflict wordt gedaan. Dat niet iedereen de poster van verweerder kan waarderen en er meerdere meningen zijn over het conflict in Gaza (...) maakt dit oordeel niet anders", zo citeert het CIDI uit de uitspraak van de commissie.

Verder was er volgens de commissie bij de actie geen sprake van privacyschending, omdat familieleden van de ontvoerden toestemming hadden gegeven voor het gebruik van de foto's. Een klager kreeg wel deels gelijk; in het begin was volgens de RCC niet duidelijk wie er achter de campagne zat, omdat het CIDI geen logo op billboards had geplaatst. Volgens het CIDI zelf was die klacht na een paar dagen "al gecorrigeerd", omdat toen het CIDI-logo werd toegevoegd aan de foto's.

De organisatie zegt opgelucht te zijn door het oordeel van de commissie. De Reclame Code Commissie zelf zegt niet inhoudelijk in te gaan op de behandeling van de klachten over de CIDI-campagne en heeft de uitspraak ook nog niet gedeeld op de eigen site, omdat er nog tegen de uitspraak in beroep gegaan kan worden.

Houthi's eisen aanvallen op twee schepen op

De Houthi-rebellen in Jemen hebben de verantwoordelijkheid voor twee recente aanvallen op schepen in de Rode Zee opgeëist. Het gaat om drone-aanvallen op het Noorse schip Swan Atlantic, dat plantaardige oliën vervoert, en op containerschip MSC Clara. Bij de aanvallen zijn voor zover bekend geen gewonden gevallen.

De militaire woordvoerder van de rebellengroep schrijft op X dat de aanvallen zijn gepleegd "uit solidariteit met het Palestijnse volk in het licht van de agressie tegen Gaza".

Door de recente aanvallen van de Houthi's hebben inmiddels meerdere grote rederijen besloten de Rode Zee voorlopig te mijden. De Rode Zee is belangrijk voor de internationale scheepvaart, omdat schepen erdoor aanzienlijk sneller van Europa naar Azië kunnen varen.

'Raketinslag nabij uitvaart Hezbollah-strijder'

Op X gaan beelden rond van een raketinslag nabij een uitvaartplechtigheid van een strijder van de Libanese militante beweging Hezbollah. De beelden zijn gedeeld door onder meer de Arabische nieuwszender Al Jazeera en ook door Israëlische media.

Het moment van de raketinslag:

De uitvaart was volgens Al Jazeera in het plaatsje Ayta ash Shab, in het zuiden van Libanon. Het is niet duidelijk of er slachtoffers zijn gevallen. Sinds de terreuraanslag van Hamas op 7 oktober zijn de spanningen in het grensgebied tussen Israël en Libanon flink toegenomen. Het Israëlische leger en Hezbollah bestoken elkaar geregeld met onder meer drones, raketten en artillerie.

Ook BP en Evergreen varen voorlopig niet meer over Rode Zee

Opnieuw hebben twee grote bedrijven besloten voorlopig niet meer over de Rode Zee te varen. Het gaat om tankers van het olieconcern BP en om schepen van de grote Taiwanese containerrederij Evergreen.

"In het licht van de verslechterende veiligheidssituatie voor de scheepvaart over de Rode Zee, heeft BP besloten om tijdelijk alle doorvoer over de Rode Zee te onderbreken", meldde BP in een verklaring. Daarmee doelt het bedrijf op aanvallen in de Rode Zee door Houthi-rebellen uit Jemen die Hamas steunen in de oorlog met Israël. Zij bestoken de schepen met raketten. Grote rederijen als Maersk, MSC en CMA CGM besloten eerder al voorlopig niet via de Rode Zee te varen.

'CIA, Mossad en Qatar om tafel in Warschau'

In de Poolse hoofdstad Warschau staat vandaag een topoverleg op het programma tussen het hoofd van de Israëlische geheime dienst Mossad, David Barnea, zijn evenknie van de Amerikaanse CIA William Burns en de Qaterese premier Mohammed bin Abdulrahman Al Thani. Dat meldt de Amerikaanse nieuwssite Axios op basis van Amerikaanse en Israëlische overheidsfunctionarissen.

Volgens de bronnen wordt er gesproken over een nieuwe deal die moet leiden tot de vrijlating van gijzelaars door Hamas. Het is niet duidelijk of daar dan een gevechtspauze tegenover staat. Qatar is in de oorlog de belangrijkste bemiddelaar tussen Israël en Hamas en speelde bij de totstandkoming van de eerdere gevechtspauze van zeven dagen een cruciale rol.

Mossad-baas David Barnea

Israëlische minister bezoekt familie per ongeluk doodgeschoten gijzelaar

Een minister uit het oorlogskabinet van de Israëlische premier Netanyahu heeft een bezoek gebracht aan de familie van een van de drie gegijzelden die vorige week per ongeluk werden doodgeschoten door Israëlische militairen in Gaza.

Gideon Sa'ar, voormalig minister van Justitie, zei tegen de familie van Samer el-Talalka dat het hem speet "dat we hem niet levend konden terugbrengen". De moeder van Talalka zei vervolgens dat de excuses van Sa'ar haar niets deden, schrijft de krant Haaretz.

"Zij waren drie helden die iets deden wat niemand anders kon; jullie bereiken. Ze waren slechts met z'n drieën, naakt, met een witte vlag", zei de vrouw tegen de minister. De mannen hadden thuisgebracht moeten worden, benadrukte ze. "Ik heb geen hoop meer. Ik heb wel hoop dat alle gijzelaars zullen terugkeren, maar ik heb zelf geen hoop meer."

De drie mannen - allen twintigers - werden in het noorden van Gaza doodgeschoten, terwijl ze met ontbloot bovenlijf met een witte vlag zwaaiden en in het Hebreeuws naar de militairen riepen. Het is niet duidelijk hoe ze waren ontsnapt. De dood van het drietal leidde tot beroering in Israël; nog diezelfde avond gingen in Tel Aviv familieleden van gijzelaars samen met honderden andere betogers de straat op.

De witte vlag die de drie gijzelaars bij zich hadden, te zien op een foto van het Israëlische leger, met daarop in het Hebreeuws: 'Help, drie gijzelaars'

Defensieminister VS geland in Israël

De Amerikaanse minister van Defensie Austin is geland in Israël. Op zijn X-account werd een video geplaatst waarin te zien is hoe Austin wordt verwelkomd na het verlaten van zijn vliegtuig. Austin spreekt samen met Joint Chiefs of Staff-voorzitter Brown - de hoogste Amerikaanse militair - onder anderen met de Israëlische premier Netanyahu en defensieminister Gallant.

Er wordt verwacht dat Austin zal aandringen op een nieuwe fase van de oorlog met minder verwoestende bombardementen door Israël en meer doelgerichte aanvallen, zo schrijven internationale persbureaus Reuters en AP op basis van anonieme bronnen. Zo moet in ieder geval het aantal burgerslachtoffers in de oorlog omlaag worden gebracht.

Oorlog woedt volop, ondanks berichten over mogelijke gevechtspauze

Vanuit zowel Israëlische als Palestijnse kant klonken er de afgelopen 24 uur optimistische geluiden over een mogelijk nieuwe gevechtspauze in de oorlog tussen Israël en Hamas. Tegelijk woedt op de grond in Gaza de oorlog volop.

Zo meldden de Palestijnse gezondheidsautoriteiten in Gaza, die onder controle staan van Hamas, gisteren zeker negentig doden bij Israëlische aanvallen op het vluchtelingenkamp Jabalia. Verder kwamen er 24 mensen om bij een aanval op een huis van de familie van een hooggeplaatste woordvoerder van de Palestijnse terreurbeweging Islamitische Jihad, meldde een radiozender van Hamas. In totaal zijn er volgens de Palestijnse autoriteiten nu bijna 19.000 Palestijnen omgekomen sinds de start van de oorlog.

Ondertussen uitte WHO-baas Tedros op X zijn zorgen om de "feitelijke vernietiging" van het Kamal Adwan-ziekenhuis in het noorden van Gaza. Dat kostte zeker acht patiënten het leven, aldus Tedros. "We zijn ernstig bezorgd over de toestand van de ontheemden die schuilen in het ziekenhuisgebouw", schreef hij. De gezondheidszorg in Gaza functioneert volgens hem nog nauwelijks. "En het verlies van nog een ziekenhuis dat minimaal opereerde is een aanzienlijke dreun."

Israël heeft niet gereageerd op onder meer de berichten over de aanval op Jabalia en het verwoeste ziekenhuis. Het Israëlische leger zei wel in de afgelopen dag meer dan 150 Hamas-doelen onder vuur te hebben genomen, zonder te specificeren wat precies zo'n Hamas-doel is.

Daarnaast liet het leger weten sinds de terreuraanslag van Hamas op 7 oktober meer dan honderd drones en kruisraketten te hebben neergehaald. Ook meldde Israël dat er gisteren een militair is gedood bij gevechten in het noorden van Gaza. Er zijn nu 127 Israëlische militairen omgekomen sinds de start van het grondoffensief.

Vier Palestijnen doodgeschoten op Westoever

Zeker vier Palestijnen zijn doodgeschoten bij een Israëlische inval op de bezette Westelijke Jordaanoever. Dat schrijven zowel Palestijnse als Israëlische media op basis van de Palestijnse gezondheidsautoriteiten op de Westoever.

Het gaat om vier mannen, in de leeftijden van 17 tot 24 jaar. De inval vond plaats in vluchtelingenkamp Farah, gelegen ten noordoosten van Nablus.

HRW: Israël gebruikt uithongering als oorlogswapen

Israël gebruikt volgens mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch (HRW) het uithongeren van burgers als oorlogswapen. Dat is een oorlogsmisdaad, zegt HRW vandaag in een nieuw rapport. HRW beticht Israëlische troepen in Gaza van het tegenhouden van leveringen van water, voedsel en brandstof, het hinderen van humanitaire hulp en het mogelijk bewust vernietigen van landbouwgrond.

De organisatie baseert zijn conclusies op uitspraken die hooggeplaatste Israëlische politici hebben gedaan, op het handelen van de Israëlische troepen op de grond, interviews met gevluchte Gazanen en op satellietfoto's. "Israël ontneemt de bevolking van Gaza nu al meer dan twee maanden voedsel en water. Dit beleid wordt aangespoord of onderschreven door hooggeplaatste Israëlische functionarissen en weerspiegelt de intentie om burgers uit te hongeren als oorlogsmethode", zegt Omar Shakir, hoofd van de Israëlisch-Palestijnse afdeling van HRW. Hij roept wereldleiders op zich uit te spreken tegen "deze weerzinwekkende oorlogsmisdaad".

Israël heeft nog niet gereageerd op de aantijgingen in het HRW-rapport. Eerder verdedigde het land de blokkade van hulpgoederen door te zeggen dat het niet wil dat spullen in handen van Hamas vallen en stelde dat gijzelaars alleen vrij te krijgen zijn door aanhoudende militaire druk. Wel opende het land gisteren voor het eerst in de nu ruim twee maanden durende oorlog met Hamas een eigen grensovergang met Gaza voor humanitaire hulp. Via de overgang bij Kerem Shalom moet er nu dubbel zoveel medicijnen en voedsel Gaza binnenkomen. Eerder was alleen de grensovergang bij Rafah tussen Egypte en Gaza beschikbaar voor humanitaire hulp.

'Kraamkliniek van ziekenhuis geraakt door artillerievuur'

Al Jazeera meldt schade aan de kraamkliniek van het Nasser-ziekenhuis in Khan Younis door een Israëlische aanval. Zo is in een door de nieuwszender geverifieerde video op Instagram te zien hoe er in twee kamers flinke schade is aan muren en het plafond.

De Israëlische krant Haaretz schrijft op basis van Palestijnse berichten dat de kraamkliniek is beschadigd door Israëlisch artillerievuur. Er zou zeker een baby zijn omgekomen en meerdere mensen raakten zwaargewond. Net als in andere ziekenhuizen in Gaza schuilen er tal van ontheemden in het Nasser-ziekenhuis. Een journalist van Al Jazeera schrijft dat het ziekenhuis steeds meer in een oorlogsgebied komt te liggen, nu de gevechten in het oosten en centrum van Khan Younis verhevigen.

De schade in het Nasser-ziekenhuis

Nieuwe stemming in Veiligheidsraad

De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties stemt naar verwachting later vandaag over een resolutie waarin wordt opgeroepen tot een "snel en duurzaam einde aan de vijandelijkheden" in Gaza, meldt persbureau AFP. De resolutie is ingediend door Arabische landen, onder aanvoering van de Verenigde Arabische Emiraten. In de ontwerptekst, die is ingezien door het Franse persbureau, staat nu dat wordt opgeroepen tot een "duurzame stop op de gewelddadigheden, zodat hulp veilig en ongehinderd" het gebied in kan.

Of die resolutie het haalt is onbekend. Eerdere resoluties in de Veiligheidsraad over de oorlog tussen Israël en Hamas werden getroffen door een veto van de Verenigde Staten. Bij een stemming eerder deze maand vond de VS, de belangrijkste bondgenoot van Israël, dat in de tekst van de resolutie bijvoorbeeld de terreuraanval van Hamas niet voldoende werd veroordeeld. Ook zei de Amerikaanse vice-ambassadeur Robert Wood toen dat een staakt-het-vuren ervoor zorgt dat Hamas aan de macht blijft in Gaza.

Een anonieme Amerikaanse functionaris zegt tegen persbureau Reuters dat ook de huidige tekst niet voldoet. Zo wordt Hamas niet genoemd. Wel roept het op tot de "onvoorwaardelijke vrijlating van gijzelaars" en veroordeelt het "alle willekeurige aanvallen op burgers". "De Emiraten weten precies wat we steunen en wat niet. Het is aan hen", zegt de Amerikaanse functionaris. Om de resolutie aangenomen te krijgen moeten er minstens negen stemmen voor zijn. Ook moeten de permanente leden, de VS, Frankrijk, China, het VK en Rusland, geen veto uitspreken.

Amerikaanse minister bezoekt Israël

De Amerikaanse minister van Defensie Austin brengt vandaag een bezoek aan Israël. Hij was gisteren al in Bahrein en Koeweit en reist vandaag door naar Israël.

Austin spreekt in Israël naar verwachting met de militaire top van Israël. Volgens The New York Times gaat hij ook praten met premier Netanyahu en minister Gallant van Defensie.

Het is de verwachting dat Austin er bij Israël op zal aandringen dat het land de intensiteit van de oorlog terugschroeft. De afgelopen tijd hebben de Verenigde Staten zich meermaals negatief uitgelaten over het aantal burgerdoden in de Gazastrook.

De Amerikaanse minister van Defensie Austin

Egyptische bronnen: Israël en Hamas bereid tot gevechtspauze

Israël en Hamas staan open voor een hernieuwde gevechtspauze en de vrijlating van gijzelaars. Dat zeggen twee Egyptische bronnen tegen persbureau Reuters. Wel bestaan er nog meningsverschillen over de manier waarop dit moet gebeuren.

Qatar en Egypte waren betrokken bij de onderhandelingen voorafgaand aan de vorige tijdelijke wapenstilstand. Volgens bronnen wilden die landen pas weer aan onderhandelingen deelnemen als humanitaire hulp aan Gaza zou worden bespoedigd en de grensovergang bij het Israëlische Kerem Shalom zou worden geopend. Dat laatste stond Israël vrijdag toe, waarop vandaag de eerste vrachtwagens van de VN met hulpgoederen via die grensovergang Gaza binnenreden.

Volgens de bronnen staat Hamas erop dat het zelf de lijst mag opstellen met gijzelaars die zullen worden vrijgelaten. Daarnaast eist Hamas dat Israëlische troepen zich terugtrekken achter "afgesproken linies". Met de eerste eis over het opstellen van de lijst met gijzelaars zou Israël akkoord zijn, maar Israël wil de lijst wel inzien voordat er afspraken worden gemaakt over de duur van de wapenstilstand. Israël zou weigeren zich terug te trekken uit de Gazastrook.

Nieuw liveblog

We beginnen een nieuw liveblog over de oorlog tussen Israël en Hamas. Het blog van gisteren kun je hier teruglezen.