liveblog
NOS NieuwsAangepast

Rutte wil door en geschonden vertrouwen oppositie terug winnen

liveblog gesloten

Ron Fresen: Rutte gaat door met regeren

Volgens NOS-verslaggever gaat Rutte door met regeren, maar kan de kritiek van de voltallige oppositie wel gevolgen hebben voor de stabiliteit van het kabinet. "Het politieke probleem is afgewend, maar Rutte houdt wel een imagoprobleem." Volgens Fresen heeft hij dit niet zien aankomen.

Rutte na afloop van het debat: werken aan vertrouwen

Rutte: 'We trekken hier lessen uit'

Motie verworpen; 65 voor, 77 tegen

De motie is verworpen. Het is wel een zware klap voor de premier, zegt verslaggever Dominique van der Heyde.

Kamer gaat stemmen

PVV-leider Wilders wil een hoofdelijke stemming. Dat betekent dat alle Kamerleden erbij moeten zijn om hun stem persoonlijk uit te brengen. De griffier noemt dan alle namen op.

Rutte: ik heb op geen enkele manier bewust informatie achtergehouden

"Het kabinet heeft lessen getrokken, die hebben we uitvoerig gelicht." Maar er is op geen enkele manier bewust informatie achtergehouden zegt de premier. "Dat zeg ik naar eer en geweten."

Hoe het nu verder gaat met het kabinet is niet duidelijk. Een kabinet dat zoveel vertrouwen verliest stapt doorgaans op. Eerst moet nog over de motie gestemd gaan worden. Dat zal vanavond nog gebeuren.

De oppositie dient een motie van afkeuring in, Rutte reageert

Wat is het verschil tussen een motie van afkeuring en motie van wantrouwen?

Een motie van afkeuring veroordeelt het beleid van bewindspersoon (of van het kabinet), zo weet het Parlementair Documentatie Centrum. Een motie van wantrouwen spreekt de Kamer uit geen of niet langer vertrouwen te hebben in een bewindspersoon of in het kabinet. "Zij kunnen dan niet anders doen dan daarna consequenties te verbinden en op te stappen".

Kamerlid Kuzu sluit zich ook bij motie aan

Hij stond niet onder de motie.

De tekst van de motie van afkeuring

De motie is ondertekend door Segers (CU), Roemer (SP), Buma (CDA), Pechtold (D66), Wilders (PVV), Klaver (GroenLinks), Krol (50Plus) en Thieme (Partij voor de Dieren).

PvdA-leider Samsom: kabinet heeft fouten toegegeven

De PvdA-leider Samsom benadrukt dat het kabinet de fouten heeft toegegeven en dat er altijd fouten gemaakt zullen worden. "Dit kabinet leert van haar fouten en wil er werk van maken."

VVD-fractievoorzitter Zijlstra: commissie-Oosting heeft het goed gedaan

De fractievoorzitter van de VVD is kort. Hij reageert niet op de motie van de oppositie.

SGP steunt ook de motie van afkeuring

Volgens SGP{-leider Van der Staaij is het een klassieke motie van afkeuring. Het beleid van het kabinet wordt afgekeurd. De motie haalt waarschijnlijk geen meerderheid, omdat de coalitiepartijen het niet zullen steunen. Het is vervolgens aan het kabinet om te bepalen of het opstapt.

D66: Schade aan de rechtstaat en democratie

D66-leider Pechtold zegt dat het hem niet ligt valt, maar dat hij niet anders kan dan deze motie indienen. "De schade is ontstaan onder de regie

van de minister-president. Schade aan de politieke cultuur, aan de rechtstaat en de democratie en het allerbelangrijkste: schade aan het vertrouwen van de samenleving in de politiek.

PVV-leider Wilders heeft geen goed woord over voor het kabinet en het optreden van premier Rutte.

Buma: je moet een grens trekken

CDA-leider Buma legt uit waarom hij de motie hebben ondersteund.

Motie van afkeuring van oppositie

Ingediend door de bijna de gehele oppositie. De nieuwe leider van de ChristenUnie heeft de motie ingediend.

Debat gaat weer verder

In de schorsing hebben de oppositiepartijen D66, CDA, SP, SGP, GroenLinks en ChristenUnie bij elkaar gezeten voor overleg.

De fracties hebben meer tijd nodig, tot 22.00 uur

De vergadering gaat een half uur later dan gepland weer verder.

Staatssecretaris Dijkhoff veroordeelt geweld in Geldermalsen

Staatssecretaris Dijkhoff veroordeelt de protesten en het geweld dat daarbij is gebruikt in Geldermalsen bij acties tegen een asielzoekerscentrum. "De ontruiming van een raadszaal in Geldermalsen wegens ongeregeldheden is natuurlijk ongehoord. Als je je mening wil uiten is daar alle ruimte voor. Dat ga je niet doen door met vuurwerk te gooien." Hij deed dit tegenover journalisten in de pauze van het debat over de Teevendeal.

Het debat over de Teevendeal is geschorst tot iets later dan 21.30 uur

De fractievoorzitters denken nu na over de antwoorden van het kabinet en gaan bepalen welke politieke conclusies zij trekken in hun tweede termijn van het debat.

Extra journaal om 21.24 uur op NPO1 over rellen azc Geldermalsen

In Geldermalsen is de raadszaal ontruimd vanwege gewelddadig protest tegen de komst van een azc. Tientallen relschoppers waren door de hekken buiten het stadhuis gebroken. Ze schreeuwden leuzen en gooiden met vuurwerk, stenen en blikjes naar de politie. De vergadering wordt vanavond niet meer hervat.

De ME voerde charges uit om de groep terug te dringen. Er is zeker één relschopper opgepakt. Op het plein voor het raadhuis hangt nog een grimmige sfeer.

Vlak voor het raam stond tijdens de vergadering een ring ME'ers om te voorkomen dat het gebouw werd bestormd. Op advies van de politie werd de raadsvergadering afgebroken en werd de zaal ontruimd. Iedereen werd naar de eerste verdieping gedirigeerd. Daar moet iedereen blijven totdat het volgens de politie veilig genoeg is om naar buiten te gaan.

Rutte: we hebben mensen als Teeven nodig

Premie Rutte neemt oud-staatssecretaris en oud-officier van justitie Teeven in bescherming. "Zonder mensen als Fred Teeven kunnen we geen criminelen oppakken. We hebben deze mensen nodig die met gevaar voor eigen leven achter drugscriminelen aan gaan."

Pechtold vindt dat een verkeerd beeld. "Die drugscrimineel Cees H. mocht al zijn geld, juwelen en boten houden. Hoe kunt u nu volhouden dat Teeven het goed heeft gedaan? Ook de commissie-Oosting trok een andere conclusie. Staat u daar nu achter of niet?"

Rutte: "Ja, ik sta achter die conclusies. Maar dat betekent niet dat ik mensen als Fred Teeven bij het groot vuil ga zetten".

Waarom zou ik iets willen toedekken?

De oppositie blijft erg wantrouwend naar premier Rutte. CDA-leider Buma vraagt zich af hoe het langer dan een jaar heeft kunnen duren dat de informatie over de Teevendeal boven water kwam.

"Wat zou het motief daarvoor zijn?" vraagt Rutte hem. Buma zegt dat het waarschijnlijk te maken heeft met het ministerie van de VVD dat een 'crimefighters-ministerie' had moeten worden. Buma noemt het ministerie van Veiligheid en Justitie het 'chocoladekoppen-ministerie'.

SP-leider Roemer: staaltje van even twee keer je excuses aanbieden

SP-leider Roemer zegt dat het nog steeds niet geloofwaardig is wat premier Rutte zegt. "Dit is typisch zo'n staaltje van twee keer je excuses aanbieden en dan zeggen dat wij het allemaal niet begrijpen."

Rutte zegt dat dat absoluut niet zijn bedoeling is. Hij herhaalt dat hij zelf meer had moeten doen om de informatie over de Teevendeal eerder boven tafel kwam. Roemer zegt dat alles erop was gericht om VVD'ers uit de wind te houden. Dat is echt niet waar, zegt Rutte. "Er is geen poging geweest om iets toe te dekken".

Ondertussen in Geldermalsen bij de azc-discussie...

In Geldermalsen zijn tientallen relschoppers door de hekken buiten het stadhuis gebroken waar de gemeenteraad vergadert over het plan voor een groot azc in de Gelderse gemeente. Er wordt met vuurwerk gegooid naar de politie, die probeert te voorkomen dat betogers het gebouw binnendringen.

Wilders vraagt Rutte of hij snapt dat mensen politiek vertrouwen kwijt zijn

"Ik vraag het op de man af. Snapt de heer Rutte dat mensen het vertrouwen in de politiek kwijt zijn?" vraagt PVV-Wilders.

"Hier zijn twee bewindslieden voor afgetreden. Als dat niet was gebeurd had ik de heer Wilders gesnapt."

Wilders herhaalt dat de PVV het vertrouwen in Rutte kwijt is. Rutte: "Ik had geen andere verwachtingen over onze samenwerking".

Rutte: dit is zo gebeurd, zo waar als ik hier sta

Rutte zegt dat hij echt niet met kwade bedoelingen informatie van de Kamer heeft weggehouden. Hij wist al dat er een onderzoek zou gaan komen, Opstelten en Teeven waren al afgetreden. Rutte zegt dat hij ervan uitging dat de informatie uit de notitie vanzelf in het onderzoek terecht zou komen. "Dit is zo gebeurd, zo waar als ik hier sta".

D66-leider Pechtold: "Voordat de premier nu opluchting voelt..." Nee hoor", zegt Rutte. "Vanavond voel ik geen opluchting".

Pechtold gaat verder met zijn vragen en vindt toch dat premier Rutte het teveel heeft laten versloffen en voor het hele dossier te weinig aandacht heeft gehad. Ook vindt Pechtold dat Rutte niet genoeg zijn best heeft gedaan om de Tweede Kamer zo ruimhartig mogelijk te informeren. Rutte blijft erbij dat hij inderdaad meer op de bal had moeten zitten maar dat er geen kwaad achter zat.

Rutte geeft nog meer fouten toe

En premier Rutte geeft ook toe dat hij preciezer had moeten uitzoeken hoe bepaalde onderzoeken en verklaringen in elkaar zaten voordat hij er op reageerde. Rutte hield een notitie weg bij de Tweede Kamer omdat hij die 'persoonlijk' noemde. Achteraf bleek het een officieel onderdeel van een onderzoek, met daarin het bedrag van 4,8 miljoen gulden die Teeven zich nog kon herinneren. Rutte zegt nu "dat hij er beter bovenop had moeten zitten".

Rutte: ik had meer moeten doen om onderste steen boven te krijgen

Rutte: zwaarste debat uit mijn politieke loopbaan

Premier Rutte begint met meteen te zeggen dat dit het zwaarste debat is uit zijn politieke loopbaan van dertien jaar.

Ook gaf hij meteen toe dat zijn persconferentie van afgelopen vrijdag, waarin hij suggereerde dat de Teevendeal misschien toch wel goed was, erg ongelukkig was. De commissie-Oosting concludeerde dat de deal niet zo goed was, omdat drugscrimineel Cees H. 4,7 miljoen gulden mocht houden. Rutte suggereerde dat Cees H. daar misschien wel een grotere tegenprestatie voor had geleverd dan iedereen denkt.

Rutte zegt nu dat hij alle conclusies van de commissie-Oosting onderschrijft, en dat hij niet had moeten doen of hij daar aan twijfelde.

Rutte: zwaarste debat uit loopbaan, betreur suggestie goede deal

Wat vindt Van der Steur van de 'krachten' van minister Schippers?

D66-leider Pechtold wil weten wat minister Van der Steur achteraf vindt van de theorie van VVD-minister Schippers dat er een complot zat achter het lekken over de Teevendeal in de pers vlak voor de verkiezingen. En dat dat was bedoeld om de VVD schade toe te brengen. Van der Steur liet vlak na deze beschuldiging van minister Schippers via twitter weten dat hij het fijn vond dat dit eens hardop gezegd werd.

De commissie-Oosting heeft onderzocht of de beschuldiging van minister Schippers waar zou kunnen zijn, maar vond geen enkele aanwijzing. Minister Van der Steur antwoordt Pechtold dat hij ook deze conclusie van de commissie onderschrijft.

Pechtold: ambtenaren krijgen weer de schuld

D66-leider Pechtold vindt het onterecht dat minister Van der Steur de indruk wekt dat de ambtenaren van het ministerie schuld hebben aan wat er is misgegaan. Hij wijst erop dat er fouten zijn gemaakt omdat een minister een politiek besluit nam en juist het advies van ambtenaren in de wind sloeg.

Lessen voor het ministerie van Veiligheid en Justitie

"De incidentenstrategie" van het ministerie van Veiligheid en Justitie zal worden "geactualiseerd", belooft minister Van der Steur. Dit moet ervoor zorgen dat het ministerie beter reageert op ingewikkelde kwesties als de Teevendeal en de foto van Volkert van der Graaf.

Ja spijt

De fractievoorzitters van oppositie blijven vragen aan Van de rSteur of hij het wel in de haak vindt dat hij als volksvertegenwoordiger bezig was met de verdediging van een minister.

Minister Van der Steur zegt uiteindelijk dat hij spijt heeft dat hij als Kamerlid op 4 maart 2015 op het ministerie zich heeft bemoeid met wat er aan het publiek en de Tweede Kamer verteld zou worden over de Teevendeal. "Ik had daar niet bij moeten blijven."

Van der Steur zegt dat hij "krabbeltjes" heeft gemaakt van die bijeenkomst. Pechtold raakt geïrriteerd. "Ik ben blij dat de minister zijn geheugen ineens weer terug heeft. Het leek een ziekte te worden op dat ministerie. Maar het begint wel een beetje een vertoning te worden. Nu moet ik weer vragen naar krabbeltjes!"

Spijtbetijging van Van der Steur

Spijt?

Heeft minister Van der Steur spijt van wat hij heeft gedaan als Kamerlid, wil CDA-leider Buma weten. Van der Steur zegt: "Ik heb mij afgevraagd of ik mij voldoende heb afgevraagd of ik voldoende onderscheid zag tussen de wetgevende rol en de controlerende rol."

Ook Pechtold neemt Dijkhoff kwalijk dat hij informatie niet deelde

Pechtold vindt het kwalijk dat Dijkhoff heeft meegewerkt aan een persbericht over de onthullingen van Nieuwsuur waarin werd beweerd dat Nieuwsuur het fout had. Pechtold: "En dat terwijl Nieuwsuur een jaar lang bezig is geweest met gedegen journalistiek, zoals ook de commissie-Oosting zegt."

CDA-leider Buma: was het wel verstandig om Teeven op te volgen?

CDA-leider Buma wil weten of Dijkhoff zich niet heeft afgevraagd of hij wel staatssecretaris moest worden na het aftreden van Opstelten en Teeven, gezien zijn grote rol in de kwestie van de Teevendeal.

"Nee", zegt Dijkhoff. "Ik had niet het idee dat dat er veel mee te maken zou hebben".

Nog even het persbericht van het ministerie van 4 maart 2015

Wilders: op 4 maart 2015 zijn de Kamer en heel Nederland belazerd

PVV-leider Wilders neemt geen genoegen met de uitleg van staatssecretaris Dijkhoff. "U heeft de Kamer en heel Nederland belazerd door het bedrag van de Teevendeal dat u op 4 maart hoorde achter te houden. U bent onbetrouwbaar." Dijkhoff zegt dat het op 4 maart nog steeds niet 100 procent zeker was hoe hoog het bedrag was.

Volgens Wilders klopt dat niet. "U had juist na het horen van het bedrag als Kamerlid naar de Tweede Kamer moeten rennen en ons moeten informeren. Want u wist dat het bedrag wel degelijk waar was. U had het van staatssecretaris Teeven zelf gehoord. U heeft de boel belazerd. Mijn fractie is het vertrouwen in u nu al helemaal kwijt."

Wilders: Dijkhoff en Van der Steur hebben Nederland belazerd, vertrouwen kwijt

Segers van de ChristenUnie: maar u hoorde het bedrag wat de Kamer wilde weten

ChristenUnie-leider Segers begrijpt nog steeds niet waarom Dijkhoff als Kamerlid informatie heeft achtergehouden over de Teevendeal waar de Kamer juist naar op zoek was. Dijkhoff zegt dat het allemaal niet zo duidelijk was.

Petje op, petje af

Staatssecretaris Dijkhoff zegt dat hij niet heeft nagedacht over in welke hoedanigheid hij op 4 maart 2015 op het ministerie zat. "Ik ben één persoon, ik was campagneleider van de VVD en Kamerlid. Ik heb niet petje op, petje af gedaan."

Dijkhoff was daar nu eenmaal, zegt hij, en hij zag dat minister Opstelten op het punt stond een fout te maken door te gaan zeggen dat Nieuwsuur het bedrag van de Teevendeal fout had. Daarom heeft hij toen advies gegeven. "Zo zit ik in elkaar. Ik zeg niet 'Ik ga nu weg, zoek het maar uit met je houten been."

Oppositie begrijpt handelwijze Dijkhoff niet

SP-leider Roemer vraagt aan Dijkhoff: "Snapt u niet dat wij ons hier afvragen waarom u heeft meegeholpen om informatie achter te houden?"

Ook CDA-leider Buma begrijpt niet dat Dijkhoff op het ministerie is gebleven en mee heeft gewerkt aan het opstellen van een reactie op de uitzending van Nieuwsuur.

Dijkhoff geeft toe dat hij daar eigenlijk niet bij had moeten zijn. Toen hij binnenkwam op het ministerie zat Kamerlid Van der Steur er al. Dijkhoff: "Dus ik kon moeilijk tegen hem zeggen 'ga maar weer weg'."

Dijkhoff hoorde op ministerie het juiste Teevendealbedrag

Dijkhoff hoorde als Kamerlid op 4 maart 2015 op het ministerie van Veiligheid en Justitie dat het bedrag dat met de Teevendeal was gemoeid 4,7 of 4,8 miljoen gulden was. Toch werd hem op het ministerie verteld dat dat bedrag mogelijk niet klopte. Achteraf bleek dat wel degelijk te kloppen. Na advies van Van der Steur en Dijkhoff werd er op het ministerie besloten de bedragen weg te laten en niet aan het publiek en de Tweede Kamer te vertellen.

Minister Opstelten en staatssecretaris Teeven moesten een paar dagen later aftreden omdat toen ineens wel bewijs opdook over de deal van 4,7 miljoen. Van der Steur en Dijkhoff volgden hen op.

Dijkhoff: terechte vragen over mijn betrokkenheid als Kamerlid

Dijkhoff was campagneleider van de VVD en raakte op deze manier bij de kwestie van de Teevendeal betrokken, zo legt hij uit.

Hij heeft toen op het ministerie van Veiligheid en Justitie een persbericht "voor zijn neus gekregen". Hij heeft nu spijt dat hij daar niet even over heeft nagedacht. "Ik had toen moeten zeggen, ik hou mijn handen hiervan af." Hij vindt achteraf dat de tekst van het persbericht een taak van het ministerie was en niet van een Kamerlid.

Dijkhoff: mijn bemoeienis met persbericht ging te ver

Staatssecretaris Dijkhoff begint met de antwoorden namens het kabinet

De oppositiepartijen hadden gevraagd of niet premier Rutte, maar de direct betrokken bewindspersonen Van der Steur en Dijkhoff wilden beginnen. Het kabinet geeft daar gehoor aan.

Het gesprekverslag van premier Rutte met de commissie-Oosting openbaar

Premier Rutte heeft op verzoek van de Tweede Kamer het verslag openbaar gemaakt van zijn gesprek met voorzitter Oosting van de commissie die de Teevendeal onderzocht.

Hierin staat dat premier Rutte pas na het aftreden van minister Opstelten hoorde dat staatssecretaris Teeven in een gesprek met een hoge ambtenaar zijn herinneringen aan de deal met Cees H. had verteld. Rutte kreeg deze notitie in de pauze van het 'aftredingsdebat' op 10 maart 2015 te zien.

"De notitie heeft hij niet gelezen, maar hij heeft wel 'met een boos oog' een bedrag kunnen identificeren. Hij meent zich het cijfer 4,8 of 4,9 miljoen gulden te herinneren." De Kamer vroeg in het debat of Rutte de notitie openbaar wilde maken maar dat weigerde hij. Hij noemde het 'een persoonlijke aantekening' die hij niet met de Kamer hoefde te delen.

Het verslag is hier te lezen.

Het debat is geschorst tot 18.00 uur

Na de schorsing is het woord aan Rutte en aan de bewindslieden van Veiligheid en Justitie. Het is nog niet duidelijk of Van der Steur en Dijkhoff eerst de beurt nemen, zoals de oppositie wil.

NOS-verslaggever Dominique van der Heyde zegt in een samenvatting van het debat dat premier Rutte een storm van kritiek over zich heen heeft gekregen.

Klein pleit voor reflectie

De eenmansfractie Klein noemt de gang van zaken "lachwekkend" en slecht voor het aanzien van de politiek. "Laten we even een moment nemen van reflectie."

Krol: criminelen liggen in hun villa's gierend te lachen op de bank

De fractievoorzitter Krol maakt zich ook zorgen over de informatievoorziening aan de Kamer van het ministerie van Veiligheid en Justitie. Krol heeft nog geen oordeel over het optreden van het kabinet, maar vraagt zich wel af of het kabinet moet blijven zitten als een brede oppositie zo kritisch blijft.

Thieme: lijst integriteitsproblemen VVD langer dan mijn spreektijd

De leider van de Partij voor de Dieren zegt dat er inmiddels een enorme lijst is van integriteitsproblemen bij de VVD. "Ik kan ze niet allemaal opnoemen, want ik heb maar zes minuten spreektijd." Dit debat gaat volgens Thieme niet over een deal van 15 jaar geleden, maar over de geloofwaardigheid van de politiek.

Kamerlid Kuzu: treurige soap duurt te lang

Het voormalige PvdA-Kamerlid Kuzu is niet te spreken over de gang van zaken en wil dat het kabinet transparanter wordt.

Samsom noemt uitspraken Rutte niet handig

Samsom: uitspraak Rutte was onhandig

Oppositie: wat heeft PvdA eraan gedaan?

De oppositie wil weten welke rol de PvdA als coalitiepartner heeft gespeeld in de verkeerde informatievoorziening aan de Tweede Kamer. Samsom zegt dat zijn partij nooit adviezen heeft gegeven die mist moesten opwerpen. Hij vindt dat PvdA er volledig aan heeft meegewerkt dat de waarheid boven tafel kwam, bijvoorbeeld door volledige steun te geven aan de instelling van de commissie-Oosting.

Samsom: oordeel pas na antwoorden minister en premier

Wilma Borgman: Samsom noemt persconferentie Rutte "vermakelijk"

Samsom wil absolute helderheid over wat er gebeurd is

PvdA-leider Samsom: "Dit debat gaat in essentie over de rechtsstaat". Hij vindt dat we met z'n allen moeten leren van de dingen die niet goed zijn gegaan. Samsom wil absolute helderheid krijgen over de waardering van de schikking met Cees H. en wil ook meer weten over het verslag van het gesprek dat Teeven vorig jaar had met een topambtenaar van het ministerie van V&J. Waarom is de premier niet over formaliteiten heengestapt en waarom zijn er passages weggelakt? Het betoog van Samsom duurde zo'n vier minuten.

VVD: begrijp geheimhouding, dus kan geen oordeel geven

Zijlstra wil ook heel graag weten wat er nu precies is afgesproken tussen de voormalige officier van Justitie Teeven en crimineel Cees H. "Er is sprake van geheimhouding, dus kan ik het niet beoordelen. Hij vindt de deal alleen niet goed. Cees H. mocht een deel van zijn miljoenen houden. D66 vindt dat de VVD mist creëert, omdat de suggestie wordt gewekt dat Teeven toch goed heeft opgetreden om de criminaliteit te bestrijden. "U doet alsof er meer kan zijn. Dat is een vertoning", aldus Pechtold.

Oppositie probeert gaten te schieten in betoog Zijlstra

De letterlijke tekst van het veel besproken persbericht

Zijlstra houdt vol: advisering persbericht was verstandig

De oppositie eist dat Zijlstra zijn mening aanpast over de juistheid van het optreden van Van der Steur en Dijkhoff.

Pechtold: "Het deugt niet". Maar de VVD-fractievoorzitter Zijlstra blijft bij zijn uitspraken. "Als je ziet dat iemand van plan is om iets te schrijven dat niet klopt, dan zeg je toch dat je dat niet moet doen?" Hij erkent dat het ministerie van Veiligheid en Justitie geen idee had hoe de zaak precies in elkaar zat.

Pechtold tegen Zijlstra: maak het de kat wijs

Zijlstra: advies over persbericht was verstandig

De VVD-fractievoorzitter omarmt alle conclusies van het rapport-Oosting. Hij erkent dat er allemaal fouten zijn gemaakt, zoals het weglakken van vertrouwelijke informatie en het niet duidelijk informeren van de Kamer over het exacte bedrag van de Teevendeal. "Er zijn niet voor niets twee bewindslieden afgetreden." Hij is mild over het advies van de voormalige Kamerleden en huidige bewindslieden Van der Steur en Dijkhoff over het omstreden persbericht. "Ik vond het een verstandig advies. Je moet niet iets beweren als je het niet weet", vindt Zijlstra.

Buma vindt deze verdediging onacceptabel, omdat het Kamerleden zijn die meeschrijven met Justitie, in plaats van het ministerie controleren. "Het is niet normaal", zegt Buma.

Zijlstra krijgt ook het verwijt van andere oppositiepartijen dat de VVD-fractie hun bewindslieden hebben beschermd. Hij vindt dat niet raar. "Je zorgt ook dat ministers onnodig in de wind komen te staan. Het is pas een probleem als Kamerleden bezig zijn geweest om informatie achter te houden en dat is niet gebeurd." Dijkhoff en Van der Steur hebben Opstelten geadviseerd om de berichtgeving van Nieuwsuur te ontkennen.

Zijlstra: advies Van der Steur en Dijkhoff over persbericht was verstandig

Dijkhoff, Van der Steur en Rutte luisteren naar kritiek uit de Kamer

SGP: Heeft Rutte een boetekleed in zijn garderobe?

SGP-leider Van der Staaij heeft ook veel vragen, maar heeft niet nu al een hard oordeel klaar. Hij hoopt wel dat Rutte erkent dat er veel fouten zijn gemaakt en dat er dan schoon schip wordt gemaakt. "Het is wel een rommeltje", aldus Van der Staaij. "Heeft de premier een boetekleed in zijn garderobe?"

Staaij: dubbel signaal premier Rutte

Bontes: schijn van grote doofpot

Kamerlid Bontes van de Groep Bontes/Van Klaveren spreekt over de schijn van één grote doofpot. Hij vindt dat de geloofwaardigheid van de premier op het spel staat. Hij constateert dat het vreemd is dat de huidige bewindslieden van Veiligheid en Justitie niet door de commissie-Oosting zijn gehoord.

Pechtold: vertrouwen rechtsstaat in z'n hemd gezet

D66-leider Pechtold zegt dat het kabinet steeds zei dat de Kamer er maar op moest vertrouwen dat alles goed was gegaan. "Was de Kamer maar iets minder goed van vertrouwen geweest." Hij vindt dat het vertrouwen in de rechtsstaat in zijn hemd gezet is gezet. Hij schetst een beeld van VVD'ers die om de waarheid heendraaien. Hij zegt dat de VVD gebruik heeft gemaakt van zijn positie als regeringspartij. Hij zegt dat Rutte vandaag eens moet proberen om louter de waarheid te zeggen.

Pechtold tegen Rutte: vandaag met de waarheid proberen

"Rutte praat recht wat krom is", zegt Klaver

GroenLinks-leider Klaver verwijt Rutte dat hij meer als VVD-partijleider dan als premier heeft opgetreden. "Hij praat recht wat krom is". Klaver somt een lange lijst van concrete vragen op. "Op al deze vragen moet een precies antwoord komen." Het beeld wordt opgeroepen van een "politieke witwasoperatie". Klaver eist net als de andere oppositiepartijen dat de waarheid boven komt.

Klaver: geloofwaardigheid van premier, bewindspersonen en hele politiek op spel

Wilders: niemand vertrouwt Rutte nog

Wilders vindt dat dit kabinet "in zijn nadagen" volstrekt ongeloofwaardig is. Als een gewone burger een paar kilometer te hard rijdt, krijgt hij een boete. Maar dat geldt niet voor iedereen, zegt de PVV-leider Hij zegt dat er nog maar één iemand gelooft in premier Rutte, en dat is crimineel Cees H., die bijna 5 miljoen kreeg. Hij zegt dat Rutte op belangrijke momenten wegkeek en een totaal gebrek aan regie toonde. "Niemand gelooft u nog, niemand wil u nog, niemand vertrouwt u nog." Hij vraagt wanneer de premier opstapt.

Wilders tegen Rutte: niemand vertrouwt u nog

"Rutte, hoe naïef kun je zijn?"

Buma snapt ook niet waarom de premier niet heeft ingegrepen op het moment dat de VVD-top bezig was de waarheid te verdoezelen. "Hoe naïef kun je zijn". De premier is niet de hoeder van het VVD-belang, niet de hoeder van Fred Teeven, Ivo Opstelten, Ard van der Steur of Klaas Dijkhoff. Een goede premier is hoeder van de rechtsstaat."

Buma: het deugt niet

Buma accepteert niet dat de VVD "de waarheid" heeft herschreven

CDA-leider Buma somt een lange lijst op van fouten van de VVD-bewindslieden. Hij roept een beeld op van bewindslieden, die precies wisten wat er aan de hand was en alles in het werk stelde om de waarheid achter te houden. "De VVD-top faalde". De oud-Kamerleden Van der Steur en Dijkhoff wisten drommels goed dat Nieuwsuur wel eens gelijk kon hebben, zegt Buma. Hij is zeer kritisch over het feit dat de twee huidige bewindslieden hebben meegeschreven aan een persbericht waarin geen cijfers werden genoemd. "De waarheid is herschreven en dat kan niet. Dat accepteer ik niet", aldus Buma. Er is maar een ding gebeurd en dat is het VVD-belang beschermen.

Roemer: vertrouwen is aangetast

SP-leider Roemer wil ook weten waarom de volksvertegenwoordigers Van der Steur en Dijkhoff destijds niet de regering controleerden, maar adviseerden over een verdedigingslijn. Hij voegt daaraan toe dat het erop lijkt dat premier Rutte drukker was met was met het beschermen partijgenoten dan met het dienen staatsbelang.

Vertrouwen in de overheid is aangetast, zegt Roemer. Het is aan de premier om een start te maken met herstel, vindt de SP-leider.

Roemer: premier diende openheid en democratie niet

De bewindslieden Dijkhoff, Van der Steur en Rutte nemen hun plek in voor het debat in de Kamer

Segers: dit is het debat van de waarheid

De leider van de ChristenUnie zegt dat hij naar aanleiding van de commissie-Oosting moet denken aan kerkvader Augustinus, die zei dat er geen verschil is tussen de overheid en een roversbende, als de overheid zich niet aan wet hoeft te houden. Hoe kunnen we burgers vragen zich aan de wet te houden, als de overheid dat zelf niet hoeft te doen, vraagt Segers zich af.

Hij vraagt aan de huidige bewindslieden van Veiligheid en Justitie waarom zij destijds als Kamerleden niet hun controlerende taak deden, maar adviseerden over de verdedigingslijn van het kabinet. Van der Steur en Dijkhoff hielpen als VVD'ers uit de Kamer mee aan het opstellen van een persbericht over de onthulling van Nieuwsuur dat er 4,7 miljoen gulden met de deal was gemoeid.

Hij wil dat alle rook en mist nu verdwijnt en zegt dat er anders misschien een parlementair onderzoek moet komen. "Dit is het debat van de waarheid."

ChristenUnie: dit is het debat van de waarheid

Het debat begint, eerst punt van orde

De eerste spreker is Segers van de ChristenUnie. Hij wil eerst de bewindslieden van Veiligheid en Justitie horen en dan de premier. Verder wil hij de verslagen inzien van alle gesprekken die de commissie-Oosting voerde. Premier Rutte wijst erop dat de gesprekken vertrouwelijk waren. Hij wil wel zijn eigen gespreksverslag overleggen, maar wil niet dat dit een precedent wordt voor de verslagen van anderen.

Rutte: ik ga eerst luisteren naar de Kamer

Pechtold: wordt stevig debat

D66-leider Pechtold zegt van te voren een stevig debat te verwachten. Hij zegt dat er een deal is gesloten met een crimineel, zonder dat daar aantoonbaar iets tegenover stond. Volgens hem suggereren premier Rutte en andere betrokkenen steeds dat er meer tegenover stond. Hij vindt dat ze dit nu maar eens moeten bewijzen of hun mond moeten houden. Ook zegt hij dat er alles en alles aan gedaan is om te voorkomen dat de waarheid naar buiten kwam.

Roemer: premier diende openheid en democratie niet

De sprekerslijst

Xander van der Wulp blikt vooruit op het debat

Xander van der Wulp blikt vooruit op het debat over de Teevendeal

Live te volgen

Het debat over de Teevendeal begint rond 14.00 uur en is live te volgen op Nederland 1 en NPO Politiek.

De Kamer voelt premier Rutte aan de tand. Ook minister Van der Steur en staatssecretaris Dijkhoff van Veiligheid en Justitie moeten opheldering geven over hun rol.