"ICT-organisatie Rijk chaotisch"

Het Rijk heeft de besturing en beheersing van ICT-projecten niet op orde en het geheel van ICT-organisaties bij de Rijksoverheid is chaotisch en ondoorzichtig. Er moet daarom een nieuw orgaan komen dat projecten toetst. Tot die conclusies komt een onderzoekscommissie uit de Tweede Kamer onder leiding van VVD-Kamerlid Elias.

Volgens de commissie zijn taken en verantwoordelijkheden versnipperd en onduidelijk. "Het Rijk heeft zijn ICT-projecten vaak niet in de hand voor wat betreft de kosten, de tijd of zelfs het eindresultaat."

De commissie zegt dat niemand weet hoeveel de overheden aan ICT uitgeven en dat daardoor ook onduidelijk is hoeveel geld er gemoeid is met mislukkingen. Volgens Elias is een veilige schatting dat 1 tot 5 miljard euro per jaar wordt verspild. "Dat is onaanvaardbaar hoog; het gaat hier om echt geld dat wordt verspild, het is geen spelletje Monopoly."

Sluis

Elias beveelt de oprichting aan van een nieuw orgaan rechtstreeks onder de premier, "het BIT", het Bureau ICT-toetsing. Dat moet als "sluis" gaan fungeren. Het bureau moet alle ICT-projecten van de rijksoverheid van boven de 5 miljoen euro toetsen aan de hand van een aantal basisregels. Die regels moeten ertoe leiden dat goed over projecten wordt nagedacht voor ze van start gaan.

Volgens de commissie moet het BIT de voortgang van de projecten ook blijven volgen. Het moet normaler worden dat projecten worden stopgezet in plaats van te blijven "aanmodderen".

Onmogelijke opdrachten

De Kamercommissie concludeert dat er "een ongebreideld ICT-enthousiasme" heerst, maar dat de Kamer geregeld om beleid vraagt zonder het belang van ICT voor de uitvoering te beseffen. Ook zouden bewindspersonen vaak toezeggingen doen die niet op haalbaarheid zijn getoetst.

Volgens Elias zetten departementen vaak onmogelijke opdrachten uit, die bedrijven doorgaans toch uitvoeren in de wetenschap dat later meerwerk volgt. De commissie spreekt in dat verband van perverse prikkels bij de aanbestedingen. Die zouden moeten veranderen in positieve prikkels. Meerwerk en uurtarieven zouden moeten worden vermeden.

Opleidingen

De onderzoekscommissie vindt dat er elk jaar een overzicht moet komen van de ICT-kosten bij de rijksoverheid en dat ICT een vast onderdeel wordt in de interne opleidingen van alle rijksambtenaren. In totaal doet de commissie 34 aanbevelingen.

Elias pleit ervoor die allemaal over te nemen en er niet maar een paar uit te pikken. Want als er maar een paar aanbevelingen worden uitgevoerd, komt er weer geen structurele oplossing en blijft de overheid belastinggeld verspillen, zegt de Kamercommissie.