ECB gaat meer lenen aan banken

Door redacteur Marten Wiegman

De Europese Centrale Bank breidt de mogelijkheden voor banken om geld te lenen uit. Banken die geld willen lenen van de centrale bank kunnen dat de komende twee jaar doen met een lagere kwaliteit onderpand. Tot nu toe accepteerde de ECB alleen onderpand van banken dat van de hoogste kwaliteitsniveaus was.

Maar voor banken uit Griekenland en Cyprus is het vrijwel onmogelijk om nog onderpand van die kwaliteit te kunnen leveren, waardoor hun mogelijkheden om te lenen bij de ECB dus afnemen. Banken geven bijvoorbeeld een pakket van hun eigen hypotheken als onderpand aan de ECB als ze geld willen lenen.

Vicieuze cirkel

Doel van de operatie is om de economie in de eurolanden te stimuleren. Omdat de economische groei in de eurozone gering is, zoekt de ECB nu naar extra middelen om de groei te bevorderen. Volgens ECB-president Draghi wordt de economische groei bedreigd omdat veel banken te weinig geld uitlenen.

Dat komt doordat ze steeds meer last hebben van wanbetaling op leningen die al uitstaan. Ook moeten de banken voldoen aan steeds strengere eisen. Er is dus een vicieuze cirkel ontstaan: banken hebben last van leningen die niet worden afbetaald en zijn daarom terughoudend bij het geven van nieuwe leningen. Maar in Europa zijn de bedrijven grotendeels aangewezen op financiering door banken, en dus ontplooien ze weinig nieuwe activiteiten. En dat leidt weer tot weinig economische groei.

Politiek

Ook al neemt de ECB nu dus nieuwe maatregelen, president Draghi blijft benadrukken dat de ECB niet op eigen kracht de Europese economie uit het slop kan halen. Hij roept regeringen op om hun economische hervormingen door te zetten, hun begrotingen op orde te brengen en hun belastingstelsels zo in te richten, dat ze de groei stimuleren.

Dat betekent concreet dat arbeid in veel Europese landen goedkoper moet worden. Die landen waar de economie groeit zouden volgens hem weer meer moeten gaan uitgeven. Ook hoge werkloosheid, onzekerheid over de toekomst en lage inflatie bedreigen de economische groei. Vooral Frankrijk en Italië worden nadrukkelijk opgeroepen hun hervormingen gestalte te geven.

Risico

Met de nieuwe maatregelen zal de ECB weer meer schuld gaan opbouwen. Hoewel de bank niet bekend heeft gemaakt wat de precieze omvang van de nieuwe programma's is, is Draghi bereid om de schuldpositie van de ECB met zo'n 1000 miljard te laten toenemen. Met het accepteren van mindere kwaliteit schuldpapier nemen ook de risico's toe voor de ECB, en daarmee voor de deelnemende landen.