"Dit boek is eerherstel voor Arthur"

Door redacteuren Rinke van den Brink en Hugo van der Parre

Lachend luisteren Max en Mineke Gotlieb met hun zoon Marcel naar managementgoeroe Ben Tiggelaar. Die leest een hilarische passage voor uit het boek Operatie 'werk Arthur de deur uit'. Dagboek van een ongewenste werknemer. Het boek is vanochtend gepresenteerd in Den Haag. Het is een ingedikte versie van het dossier dat NZa-klokkenluider Arthur Gotlieb op 10 januari aan zijn hoogste baas stuurde. Twee weken later maakte hij een eind aan zijn leven.

Ramses II

De geestige passage gaat over de Langejanstraat, een centrale gang in het gebouw van de Nederlandse Zorgautoriteit. Toenmalig bestuursvoorzitter Langejan laat de portretten van zijn voorgangers weghalen en vervangen door foto's van hemzelf en zijn medebestuurder en nog zeven belangrijke figuren uit de zorgwereld. Langejans portret hangt op een kruispunt. Passanten van drie kanten lopen tegen Langejans portret aan.

"Waar zag ik een vergelijkbaar fenomeen?", schrijft Arthur Gotlieb. "In de tempel van Ramses II in Zuid-Egypte. Die is zo gebouwd dat zonnestralen het beeld van de farao, midden in de tempel, op gezette tijden beschijnen".

Psychologische terreur

Arthur Gotliebs boek staat vol met dergelijke rake en scherpe observaties. NRC-redacteuren Joep Dohmen en Jeroen Wester hebben Arthur Gotliebs dossier samengevat. Verder hebben ze er een inleiding bij geschreven en de verhalen toegevoegd die ze hebben gepubliceerd over Arthur Gotlieb en de misstanden die hij aan de kaak stelde.

In zijn toespraak bij de boekpresentatie gebruikt broer Marcel Gotlieb het begrip "psychologische terreur" om duidelijk te maken wat zijn broer is aangedaan door incompetente leidinggevenden en managers bij de Zorgautoriteit. Arthur documenteert minutieus hoe hij de laatste drie jaar van zijn leven wordt tegengewerkt. Hoe hij wordt vernederd. En hoe hij feitelijk kapot wordt gemaakt.

De familie Gotlieb is blij met het rapport van de commissie Borstlap die onderzoek deed naar de behandeling van Arthur Gotlieb en naar een deel van de misstanden die hij beschrijft.

Maar over één ding zijn ze op zijn zachtst gezegd niet te spreken. De manier waarop Arthur in het rapport wordt neergezet als "introvert en in zichzelf gekeerd". Dat mag tijdens zijn laatste levensjaar zo zijn geweest, zegt Marcel Gotlieb, maar dat gaat volledig voorbij aan wat hem is aangedaan. Het rapport is van groot maatschappelijk belang, maar het is niet goed genoeg als eerherstel, zegt hij.

Eerherstel

Met het verschijnen van dit boek en "het ontroerende portret dat het tv-programma Zembla van hem maakte" is dat eerherstel er volgens Gotlieb wel. Arthurs erfenis is nu toegankelijk voor iedereen. En, volgens Ben Tiggelaar, "verplichte kost voor iedere leidinggevende".