Unieke Copernicus teruggevonden

Tien jaar na de brand in de Hertogin Anna Amalia Bibliotheek in Weimar hebben historici een uniek boek van Copernicus herontdekt. Gevreesd werd dat het boek De revolutionibus Orbium coelestium, libri VI bij de brand verloren was gegaan, maar het bleek gewoon in een doos te zitten.

Bij de brand in september 2004 gingen zo'n 50.000 boeken verloren. Tienduizenden andere raakten beschadigd. Het bijzondere boek van Copernicus is een zogenoemd asboek: de kaft is verbrand en pagina's zijn deels geblakerd.

Het belandde met andere boeken in een doos en werd kortgeleden pas opgemerkt door restaurateurs.

Aarde om de zon

Het boek is een eerste uitgave uit 1543, het jaar dat de astronoom Copernicus overleed, en gaat over het sterrenstelsel. Copernicus schrijft onder meer dat de aarde om de zon draait en niet andersom; een revolutionaire gedachte in die tijd.

In het boek staan nog notities van lezers uit de 16de eeuw. Een vergelijkbaar exemplaar zou recent op een veiling 1,4 miljoen euro hebben opgebracht.

Restauratie

De brand in de Hertogin Anna Amalia Bibliotheek is deze week tien jaar geleden. De bibliotheek bestaat sinds 1691 en werd in 1998 opgenomen op de Werelderfgoed-lijst van Unesco.

De brand trof een relatief klein deel van de collectie; het gros van de miljoen boeken wordt elders bewaard. Wel brandde een fameuze rococo-zaal volledig uit.

Nog iedere dag proberen zeven restaurateurs de beschadigde boeken te herstellen. 10.000 verbrande boeken zijn inmiddels vervangen voor een identiek exemplaar; in andere gevallen moest de bibliotheek genoegen nemen met een andere uitgave dan het origineel.

Verwacht wordt dat het nog vijftien jaar duurt voordat de collectie weer net zo groot is als voor de brand.