"Nu begint avontuur voor Rosetta"
Over een paar uur komt de Europese sonde Rosetta na een reis van tien jaar aan bij de komeet 67P/Tsjoerjoemov-Gerasimenko. Met een serie ingewikkelde manoeuvres brengt de vluchtleiding de verkenner in een baan om de komeet. Een spannend moment voor de projectleider van de Rosetta-missie, de Nederlander Fred Jansen. "Ik lig af en toe wel eens 's nachts wakker. Dat ik denk: gaat dit allemaal wel? Maar grosso modo heb ik er wel vertrouwen in."
De aankomst van Rosetta bij de komeet is rechtstreeks te volgen viaNPO Nieuws vanaf 10.45 uur.
Wat gaat Rosetta precies doen vandaag?
"Rosetta beweegt nu met wandelsnelheid naar de komeet toe. De reden daarvoor is heel simpel. Omdat we niet precies met de uiterste nauwkeurigheid weten waar de komeet is, moeten we er heel langzaam op af manoeuvreren zodat we er niet tegenaan vliegen."
Wordt het spannend?
"Ja, aan de ene kant wel. Maar aan de andere kant is dit het begin van het avontuur voor ons, niet het einde."
De sonde heeft er tien jaar over gedaan om bij de komeet te komen. Is het zo ver weg?
"Planeten in het zonnestelsel draaien mooie cirkeltjes om de zon. Kometen draaien een soort ellipsen en hebben daarbij hele hoge snelheden. Dus we moesten met Rosetta nogal wat kuren uithalen om de juiste snelheid te krijgen om de komeet in te halen."
Is Rosetta kwetsbaar, met die grote vleugels?
"Nou, kwetsbaar niet zozeer. Wat we kennen van kometen is natuurlijk die prachtige staart. Als de komeet dichter bij de zon komt, komt er gas van de komeet af en dat zal tegen onze zonnepanelen aanduwen. Daardoor wordt de satelliet weggeduwd. Dus we moeten zorgvuldig leren om de komeet heen te sturen."
Rosetta heeft ook een lander meegenomen. Hoe gaat de landing op de komeet er eruit zien in november?
"We draaien een soort baantjes om de komeet en dan op een zeker moment brengen we Rosetta in een speciale baan waardoor we dicht bij de komeet komen. Dan mikken we precies in de richting waar we moeten zijn en duwen we die lander naar buiten toe. Hij beweegt in een soort vrije val naar de komeet toe."
En dat doet u met uw team vanachter een computerscherm?
"Ja, wij berekenen dat allemaal heel nauwkeurig van tevoren en dan sturen we de commando's naar boven. Want zelfs met de lichtsnelheid duurt het zo'n 22 minuten voordat het signaal bij de komeet is. Dus het is niet zo dat je met een soort joystick naar links of naar rechts kan sturen."
Is er veel plek om te landen?
"We hopen van wel. Maar de komeet lijkt nogal pokdalig te zijn, alsof er twee aardappels tegen elkaar zijn geklemd. Dat wordt dus niet echt makkelijk."
Of een badeend. Of een stuk gember, daar zou hij ook op lijken.
"Mijn zoon noemt het een appel waar God een hap uit heeft genomen."
Wat gaat die lander doen?
"Rosetta zit zo'n 100 kilometer van de komeet. Als je nou een lander hebt op het oppervlak, dan kun je echt nagaan of de metingen kloppen? Vergelijk het met een satelliet om de aarde die zegt: het is in Amsterdam 27 graden. Dan staat er iemand in Amsterdam met een thermometer die zegt: nee hoor, het is maar 20 graden. Je kunt die gegevens dus op die manier met elkaar vergelijken."
Wat willen jullie uiteindelijk weten?
"Waar het om gaat is: waar komen we nou vandaan en hoe komt het dat de aarde is zoals die is. Een van de dingen die van kometen wordt gedacht is dat ze het water op aarde hebben gebracht. We proberen uit te zoeken of dat waar is.
Als het goed afloopt, bent u dan beroemd?
"Mijn baan is om het project te leiden. Aan boord van Rosetta zijn elf instrumenten en aan boord van de lander tien. Daar zitten wetenschappers achter die al twintig jaar aan dit project hebben gewerkt. Als iemand het verdient om in de spotlights te staan als er iets goeds wordt ontdekt, dan zijn zij het."