Ruzie in Diakonessenhuis Utrecht

Door verslaggever Tanja Braun en research-redacteur Hugo van der Parre

In het Diakonessenhuis in Utrecht liggen directie en medisch specialisten met elkaar overhoop over de veiligheid van patiënten. De afgelopen twee jaar zijn er 25 tot 30 calamiteiten gemeld bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ).

Met name de chirurgen in het ziekenhuis zouden de regels niet naleven en een angstcultuur veroorzaken. De directie heeft de IGZ ingeschakeld. En die constateert dat er veel mis is.

Het botert al langer niet tussen de raad van bestuur (de directie) en de medisch specialisten in het Diakonessenhuis. Uit stukken in bezit van de NOS blijkt dat er al zeker drie jaar wordt geruzied over calamiteiten en veiligheidsprotocollen.

De directie vindt dat de artsen daar te gemakkelijk mee omgaan en dat er niet geleerd wordt van gemaakte fouten. De IGZ heeft zich er in 2012 en 2013 ook al mee bemoeid en herhaaldelijk gevraagd om nieuwe calamiteitenprocedures.

Hulp van IGZ

Begin mei vindt de directie van het ziekenhuis het welletjes en roept de hulp in van de IGZ. Op 13 mei somt de directie in een brief aan de inspectie op wat er allemaal mis is: medisch specialisten tonen onvoldoende risicobesef en hebben een misplaatste opvatting over professionele autonomie, er is geen goede cultuur waarin artsen elkaar kunnen aanspreken, onderzoekers van incidenten durven niet door te vragen.

Ook wordt er niet of maar moeizaam geleerd van gemaakte fouten, is er sprake van falende communicatie en neemt de hoofdbehandelaar onvoldoende regie over zijn patiënten. Calamiteiten worden zelden door de specialisten zelf herkend, erkend en gemeld.

Angstcultuur

De problemen lijken het grootst in de operatiekamers. In het OK-centrum is het ziekteverzuim sterk gestegen. De directie spreekt van "een ongezonde en onveilige werkcultuur waarin niet-nakoming of overtreding van veiligheidsrichtlijnen en planningsregels het werkklimaat domineren". De artsen vinden juist dat de directie zorgt voor een angstcultuur.

De inspectie spreekt in het onderzoeksverslag (.pdf), dat op 10 juli is afgerond, van "een situatie die voor de veiligheid van patiënten en de kwaliteit van de gezondheidszorg potentieel bedreigend was".

Extern onderzoek

De IGZ wil dat het ziekenhuis een extern onderzoek laat doen naar wat er precies mis is. Uiterlijk 1 augustus moet er een plan van aanpak liggen.

De directie heeft inmiddels de leiding van het OK-centrum tijdelijk van zijn functie ontheven en twee interim-managers benoemd, die direct aan de directie rapporteren.

Topsport

Gevraagd om een toelichting reageert bestuursvoorzitter Florijn tamelijk laconiek: "Topzorg in ziekenhuizen is te vergelijken met topsport en als je gaat voor een olympische medaille kom je onderweg best dingen tegen waarover je het niet eens bent." Florijn zegt trots te zijn op zijn specialisten.

De medische staf beschouwt de hele gang van zaken als een motie van wantrouwen en heeft eind vorige maand het vertrouwen in de raad van bestuur opgezegd. De medisch specialisten hebben een spreekverbod gekregen: ze mochten niet met de NOS praten "omdat anders hun toelatingsovereenkomst beëindigd zou worden". Dat staat gelijk aan ontslag.

De inspectie laat de NOS weten dat er op dit moment geen aanwijzing is dat er direct gevaar voor de patiëntveiligheid is, maar blijft de situatie in het Diakonessenhuis nauw volgen.

Vragen of opmerkingen? Mail de maker via hugo.van.der.parre@nos.nl