Enzymen en cijfers

Door redacteur gezondheidszorg Rinke van den Brink

Wereldwijd zijn steeds meer bacteriën ongevoelig voor de laatste categorie antibiotica die er zijn, de carbapenems. Dat worden ze door toedoen van enzymen als OXA-48, NDM-1 en KPC.

OXA-48 komt vooral veel voor in ziekenhuizen in Noord-Afrika en Turkije. In Nederland veroorzaakte een darmbacterie met OXA-48 in 2011 een grote uitbraak in het Maasstad Ziekenhuis in Rotterdam. Die bacteriestam was via Frankrijk te herleiden naar Marokko.

Medisch toerisme

NDM-1 komt vooral in India en Pakistan vaak voor in de ziekenhuizen. In West-Europa heeft Engeland de meeste gevallen van NDM-1. Dat komt door de vele contacten tussen Engeland en India en Pakistan. Er leeft een grote Indiase en Pakistaanse gemeenschap in Engeland. Leden daarvan reizen relatief vaak naar hun vaderland voor een operatie.

KPC is frequent aanwezig in Amerikaanse, Israëlische, Italiaanse en Griekse ziekenhuizen. Eind vorig jaar kampten het Amphia Ziekenhuis in Breda en een verpleeghuis in Geertruidenberg met een kleine uitbraak van KPC. De patiënt bij wie die begon, had vijf weken op een ic in Griekenland gelegen.

Kleine aantallen

In Nederland is het aantal patiënten dat zo'n bacterie oploopt die voor nagenoeg alle antibiotica ongevoelig is nog beperkt. Maar al jaren is er sprake van groei.

Behalve de 117 patiënten in het Maasstad Ziekenhuis liepen in 2011 nog 52 patiënten een bacterie op die ongevoelig was voor carbapenem-antibiotica. In 2012 waren dat er 68, in 2013 91. Het eerste deel van dit jaar lijkt er sprake te zijn van een daling. In zestien weken werden tien patiënten gevonden.

Buurlanden

In Duitsland en België liggen de aantallen bacteriën die resistent zijn voor carbapenem-antibiotica flink hoger. In 2012 werden er in België 480 gevonden. In Duitsland werden er bijna 1200 aangetoond.