Van Dam: Rijk is verantwoordelijk

Oud-PvdA politicus Marcel van Dam vindt dat de Enquêtecommissie Woningcorporaties ten onrechte de verantwoordelijkheid voor het Vestia-debacle bij hem neerlegt.

"Als u een medeverantwoordelijke zoekt, ga dan eens praten met de échte toezichthouder, de minister."

Van Dam was van 1996 tot 2009 voorzitter van de raad van commissarissen bij het WSW, het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. In die tijd bouwde Vestia onder leiding van directeur Staal een deel van de derivatenportefeuille op, die uiteindelijk tot een bijna-faillissement leidde.

Binnenzak

Van Dam heeft zich voorbereid op kritische vragen van de enquêtecommissie over de rol van het WSW in de Vestia-zaak, en haalt een briefje uit zijn binnenzak.

"Het Waarborgfonds probeerde in 2009 en 2010 de greep op directeur Staal van Vestia te vergroten, in verband met financiële problemen. Maar op 8 oktober 2010 schrijft de minister een briefje waarin staat: 'Vestia heeft een uitstekend financieel beleid'. Dus u moet zich voorstellen: het WSW zegt tegen Staal dat hij zijn derivatenportefeuille moet verkleinen. En Staal denkt: ga toch fietsen, ik heb een complimentenbrief van de minister!"

Op dat moment was Eimert van Middelkoop van de ChristenUnie de verantwoordelijk minister.

Goedkeuringsstempel

Verschillende banken en woningcorporaties hebben verklaard dat het WSW de aankoop van derivaten stimuleerde. Ook zou het WSW op specifieke bankproducten een goedkeuringsstempel hebben gezet, waaronder de 'giftige' derivaten van Vestia. WSW-bestuurder Roland van der Post gaf gisteren toe dat dat corporaties "in de war" heeft gebracht.

"Meneer Van Dam, was u van dat goedkeuringsstempel op de hoogte?" "Nee, dat heeft de bestuurder niet gemeld. Kennelijk vond hij dat niet belangrijk genoeg." "Wat zegt dat over uw rol?" "Je bent verantwoordelijk, maar je weet het niet. Net als ministers voor ambtenaren." "En als u het geweten had? Aftreden geblazen voor de bestuurder?" "Ja, want het was een afwijking van het beleid van het WSW. Al denk ik niet dat het belangrijk genoeg was om een bekwame bestuurder als Van der Post weg te sturen." "Niet belangrijk genoeg? Maar het was voor Deutsche Bank een vrijbrief om Vestia vol te pompen met giftige derivaten." "Dat het fout ging bij Vestia ligt aan het Vestiabestuur, de banken en het toezicht door de minister."

Van Dam zegt dat het WSW op geen enkele manier gezien moet worden als een toezichthouder van woningcorporaties.

"Lichtzinnig"

De oproep van de Tweede Kamer om de derivatenportefeuille van Vestia versneld af te bouwen noemt Van Dam een lichtzinnige beslissing. "Ik maak me sterk dat een andere aanpak minder dan 2 miljard euro had gekost." Hij sluit zich met dit oordeel aan bij de voormalige top van Vestia, Erik Staal en Marcel de Vries.

Vanmiddag wordt hoogleraar financiële markten Arnoud Boot gehoord, hij was lid raad van commissarissen.

Vanaf 12.30 uur live op NPO Politiek.