ISIS-extremisten teisteren Irak
De zwarte vlag die iedereen vrees inboezemt, wappert op steeds meer gebouwen in Irak. Het is de vlag van ISIS, de terreurorganisatie die in Irak en Syrië een streng islamitisch bewind wil invoeren. Sinds vandaag hebben ze ook een groot deel van Mosul in handen, één van de grootste steden van Irak. Politie en leger zijn er als een haas gevlucht voor de zwaargewapende strijders, net als duizenden inwoners.
Wat is ISIS?
ISIS (Islamitische Staat in Irak en Syrië) werd in 2006 opgericht in Irak, als een organisatie van losse groepen die banden hadden met Al Qaida. ISIS wordt soms een tak van al-Qaida genoemd, maar is dat inmiddels niet meer. Zelfs al-Qaida vindt de strijders van ISIS te extreem en wil niets meer met hen te maken hebben.
Met onthoofdingen en andere gruweldaden is ISIS een van de wreedste terreurgroepen van de wereld. In Syrië vecht ISIS nu een conflict uit met de radicale rebellengroep al-Nousra, die wél gelieerd is aan al-Qaida.
Hoeveel steden heeft ISIS in Irak in handen?
Het afgelopen jaar heeft Isis in Irak veel terrein gewonnen; ten koste van zeker 4000 doden. Met de inname van Mosul heeft ISIS sinds vandaag ook de controle over de tweede stad van Irak; er wonen in Mosul ongeveer twee miljoen mensen. Al sinds december vorig jaar heeft Isis de twee grote steden Falluja en Ramadi in handen. En een paar dagen geleden vielen strijders de stad Samarra aan, maar daar werden ze na gevechten door het leger verdreven.
Wat wil ISIS?
De organisatie voert een 'heilige oorlog'. Ze streeft naar een grensoverschrijdende islamitische staat, een zogenoemd kalifaat. Om te beginnen in Irak en Syrië, maar daarna ook de hele Levant (een deel van het Midden-Oosten), met als einddoel Jeruzalem. Vandaar dat de groep ook wel ISIL wordt genoemd (Islamitische Staat in Irak en de Levant).
In de gebieden die ISIS nu al controleert, gelden strenge regels. Muziek en dans zijn verboden, iedereen moet elke dag naar de moskee, lichte overtredingen worden bestraft met lijfstraffen, zware overtreders worden geëxecuteerd. Ook heffen de strijders belasting en eisen ze beschermingsgeld van burgers.
Wie zijn de strijders van ISIS?
Het zijn vooral radicale jongeren, uit Irak en uit het buitenland. De meesten zijn soennitische moslims - net als Saddam Hoessein. Met propagandavideo's op internet oefent ISIS een grote aantrekkingskracht uit op de jeugd. Zo hebben ook de meeste Nederlandse Syriëgangers zich aangesloten bij Isis. De video's zijn vaak gruwelijk: snuffmovies van executies en andere wreedheden.
De kloof tussen ISIS en al-Qaida is in zekere zin ook een generatiekloof. Jongeren vinden de grijze al-Qaida-leiders te oud. Ze voelen zich meer aangetrokken tot een van de charismatische jonge ISIS-leiders in Irak: Aboe Waheeb, een twintiger met de bijnaam sjiietendoder.
Wat kan de Iraakse regering doen tegen Isis?
Weinig, zo lijkt het. In de twee soennitische provincies Anbar en Nineveh is de Iraakse regering zeer impopulair. Soennieten voelen zich gemarginaliseerd sinds de val van Saddam Hoessein. In de huidige regering zitten vooral sjiitische politici. Vandaar dat de gedemoraliseerde militairen vandaag geen tegenstand boden en de stad Mosul ontvluchtten.
Vandaar ook dat de inwoners van Falluja al een half jaar de ISIS-terreur lijdzaam ondergaan; ze hebben een pact met de duivel gesloten, zoals de International Crisis Group het noemt. Elf jaar na de Amerikaanse invasie, die een einde maakte aan de dictatuur van Saddam Hoessein, dreigt nu in een groot deel van het land een islamitisch terreurbewind.