Systeem lokt foute declaraties uit
Door redacteur gezondheidszorg Rinke van den Brink
Ziekenhuizen moeten steeds vaker creatief boekhouden om betaald te krijgen voor al hun werk. Als ze zich netjes aan de regels van het financieringssysteem houden, krijgen ze niet alles vergoed. Dat zeggen de financieel experts van zes grote ziekenhuizen tegen de NOS.
Volgens hen zijn de declaratieregels voor nieuwe, innovatieve zorg zo ingewikkeld, dat patiënten om die reden niet altijd de best beschikbare behandeling krijgen. Het betreft bijvoorbeeld een deel van de patiënten die een staaroperatie hebben gehad. De experts wilden hun verhaal alleen anoniem doen.
Beste zorg
Een voorbeeld uit de praktijk van een chirurg in het westen van het land. Een kind moet twee kleine ingrepen ondergaan. Goede zorg betekent in dit geval dat die beide operaties in een keer worden uitgevoerd.
Het kind hoeft dan maar één keer opgenomen te worden in het ziekenhuis, wordt maar één keer onder narcose gebracht en er is maar één keer het risico om een ziekenhuisinfectie op te lopen. Maar als de chirurg gewoon betaald wil worden voor beide operaties, dan moet hij ze apart van elkaar uitvoeren.
Fraude
"Onze chirurg wilde de beste zorg geven en daarvoor betaald worden. Hij heeft de vergoedingen voor de twee operaties die hij deed bij elkaar opgeteld en vervolgens een operatie uitgekozen met eenzelfde prijs", zegt een expert tegen de NOS.
De arts in kwestie heeft zich formeel schuldig gemaakt aan fraude, maar alleen zo kon hij volgens de expert de beste zorg leveren en die ook betaald krijgen.
Drie petten
De financieel experts zijn allemaal bang voor de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). Die legde onlangs het Antonius Ziekenhuis in Nieuwegein een boete op van 2,5 miljoen euro vanwege onrechtmatige declaraties. Bovendien moest het ziekenhuis bijna 25 miljoen euro terugbetalen.
De NZa stelt de declaratieregels op, controleert of de ziekenhuizen zich eraan houden en deelt boetes uit als regels worden overtreden. NZa-woordvoerder Hanneke Miedema ziet geen bezwaar in die verschillende petten: "Dat houden we intern heel goed gescheiden. We hebben een aparte afdeling die de regels maakt en ook eentje die toezicht houdt."
De zorgautoriteit zegt dat er bovendien mogelijkheden zijn om afspraken te maken over declaraties van nieuwe en innovatieve operaties. Ook in het voorbeeld van het kind dat twee kleine ingrepen moet ondergaan die tijdens één operatie worden uitgevoerd, is er volgens de NZa een oplossing. "Die kunnen ze bij ons indienen en dan kunnen wij kijken of dit een behandeling is die je in één keer kunt declareren of die je in brokjes moet doen."
Bescheidener
Hoogleraar gezondheidsrecht Jaap Sijmons is kritisch over de rol van de NZa en roept de Zorgautoriteit op zich bescheidener op te stellen.
"Ik denk dat de toezichthouder zich moet realiseren dat hij voor een deel ook zijn eigen vlees zit te keuren, de duidelijkheid van zijn eigen normen. En als die dan niet goed worden toegepast, geeft hij de ander, de ziekenhuizen, een boete voor de onduidelijkheid. Dat zou niet moeten. Daar past coulance, om te laten zien dat je voor een deel zelf ook eigenaar en veroorzaker van het probleem bent."
Accountants
De Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA) heeft twee weken geleden gewaarschuwd dat er geen goedkeurende verklaringen kunnen worden gegeven voor de jaarrekeningen van de ziekenhuizen. Dat komt omdat de accountants niet kunnen vaststellen of de inkomsten van de ziekenhuizen uiteindelijk zullen blijven wat de ziekenhuizen nu zeggen dat ze zijn. Dat hangt samen met het achteraf nader uitleggen van de regels door de NZA.
Als de ziekenhuizen geen goedkeurende verklaring krijgen van de accountants kan dat grote financiële gevolgen hebben. Banken hebben dan het recht de rente op leningen te verhogen. Ziekenhuizen hebben allemaal grote kredieten lopen van tientallen en soms enkele honderden miljoenen.