VS-kritiek op Nederland voor top
Er dreigt diplomatiek gezichtsverlies voor Nederland in de aanloop naar de prestigieuze nucleaire top in Den Haag, later deze maand. Nederland - de gastheer van de top - komt eerder gemaakte afspraken met Amerika niet na. Dat blijkt uit een brief die in handen is van de NOS.
De afspraken gaan over het stoppen met het gebruik van hoogverrijkt uranium bij de productie van medisch materiaal.
De brief (.pdf), gericht aan minister Timmermans van Buitenlandse Zaken, is geschreven door drie vooraanstaande Amerikaanse experts op het gebied van nucleaire veiligheid. Ze zijn adviseurs van de Amerikaanse regering. "Nogal gênant", noemt één van de auteurs, professor Alan Kuperman, het in een vraaggesprek met de NOS, dat uitgerekend Nederland als gastheer van de Nuclear Security Summit (NSS) zijn verplichtingen niet nakomt.
Het is de bedoeling dat vanaf 2015 bij de productie van medisch materiaal laagverrijkt uranium wordt gebruikt, want dat is veiliger. Maar Nederland gaat dat dus niet halen. De afspraak is ook gemaakt met België en Frankrijk.
Afspraken over beveiliging
De NSS is de grootste top die ooit in Nederland is gehouden. De deelnemers willen op initiatief van president Obama afspraken maken over het beter beveiligen van nucleair materiaal. In Nederland wordt dat bijvoorbeeld gebruikt bij de productie van isotopen door Mallinckrodt in Petten.
De kritiek van onder anderen Kuperman betreft niet de producent van het nucleair materiaal, maar de Nederlandse overheid. "Het kost inspanning om nucleaire risico's te verkleinen en het kost altijd geld", zegt Kuperman.
"De enige manier om ze zover te krijgen, is druk op ze uitoefenen. Regeringen moeten druk uitoefenen op bedrijven, zodat ze de dingen doen die nodig zijn om de wereld te beschermen", aldus Kuperman.
Mallinckrodt zegt dat de vertraging is ontstaan door technische problemen. Het bedrijf verwacht er eind 2017 wel aan te kunnen voldoen.
"Voortdurend contact"
In diplomatieke kringen in Washington wil niemand iets over de kwestie zeggen, met de top in aantocht. De Nederlandse hoofdonderhandelaar Piet de Klerk zegt dat Nederland voortdurend contact heeft met Petten over de kwestie. Dat zou niet alleen naar aanleiding van de brief gebeuren.
Volgens De Klerk is het niet de verantwoordelijkheid van de overheid wat de toeleveranciers doen of laten. Overigens neemt Den Haag de kwestie wel serieus, want De Klerk heeft namens minister Timmermans een uitvoerig antwoord (.pdf) gestuurd aan de Amerikanen.