"Voorkom tragiek gastarbeiders"

Als Nederland onvoldoende investeert in de integratie van Roemenen en Bulgaren zal de "tragiek van de gastarbeidersgeschiedenis" zich herhalen. Die waarschuwing geeft de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) in een rapport over Roemeense en Bulgaarse arbeidsmigratie.

Volgens de raad moet Nederland maatregelen nemen nu de Nederlandse arbeidsmarkt volledig is opengesteld voor Roemeense en Bulgaarse werknemers (per 1 januari 2014). Dat geldt voor zowel de overheid als het bedrijfsleven. Daarbij tekent de raad aan dat arbeidsmigratie Nederland vooralsnog meer oplevert dan dat het kost; jaarlijks netto 1800 euro per tijdelijke arbeidsmigrant.

Gastarbeiders

De WRR hamert er vooral op dat Bulgaren en Roemenen die naar Nederland komen hun werk moeten behouden. "Dat is immers de les uit ons gastarbeidersverleden. De kosten van arbeidsmigratie worden hoger als mensen - en hun kinderen - niet aan het werk zijn."

De raad verwijst naar de problemen die ontstonden met Turkse en Marokkaanse gastarbeiders, die in de jaren 70 en 80 naar Nederland kwamen.

Over de onderkant van de samenleving bestaan terechte zorgen, zegt de WRR. Oneerlijke concurrentie moet daar worden voorkomen door bestaande wetten en regels te handhaven en nieuwe (Europese) initiatieven te nemen, schrijft de raad. Om de arbeidsmigratie in betere banen te leiden, moeten tijdelijke contracten, uitzendwerk, payroll- en zzp-constructies tegen het licht worden gehouden.

Techniek

Tegelijkertijd moet Nederland zich meer inspannen om hoger opgeleiden te trekken. Nu is maar eenvijfde van de arbeidsmigranten hoogopgeleid. De WRR pleit daarom voor meer investeringen in de kennisinfrastructuur. De Roemeense en Bulgaarse studenten die er nu zijn (respectievelijk 1050 en 1600) kunnen op die manier aan Nederland worden gebonden. De raad benadrukt dat een deel opleidingen volgt - veelal in de techniek- waar veel vraag naar is op de arbeidsmarkt.

Volgens de WRR zijn er 340.000 migranten uit Oost-Europa in Nederland, onder wie naar schatting tussen de 34.000 en 44.000 Bulgaren en tussen de 62.000 en 77.000 Roemenen.