"Weinig over van de krijgsmacht"

Door binnenlandredacteur Tineke Hoekstra

''De bodem van het bezuinigen op defensie is bereikt'', zegt militair historicus Christ Klep. Vanmiddag viert de Koninklijke Landmacht haar 200ste verjaardag met een vaandelgroet aan koning Willem-Alexander, maar Klep zegt dat er eigenlijk niet veel te vieren valt.

''Het ministerie van Defensie is nog niet de helft van wat het vroeger was'', zegt Klep. Ieder jaar loopt de begroting voor defensie terug en ook het aantal werknemers daalt. Werkten in 2007 nog bijna 70.000 mensen bij defensie, begin vorig jaar was dat iets meer dan 61.000 waarvan 21.000 bij de Koninklijke Landmacht. Ook de defensiebegroting daalt al jaren. De uitgaven kwamen in 2013 uit op 7,8 miljard euro.

Kritiek

Zijn kritiek richt zich ook op de minister, die zegt dat ze de multifunctionele krijgsmacht handhaaft en de zelfstandigheid garandeert. Klep: ''Er is van onze krijgsmacht weinig meer over. De eeuwenoude uitdrukking dat de landmacht de drager is van het gevecht, is nog slechts theoretisch. Als de VN ons zou vragen om met 5000 man naar Syrië te gaan, krijgen we dat niet voor elkaar. We zijn zo tevreden over onze deelname aan de missie naar Mali, maar meer zit er ook niet in.''

Voor de landmacht geldt ''we moeten door'', maar volgens Klep is de landmacht eigenlijk verworden tot een publiek nuttige organisatie, waarvan we hopen dat we die nooit nodig hebben, maar die er wel moet staan.

Het aantal binnenlandse operaties groeit. In 2012 werd 140 keer de hulp van militairen ingeroepen. Daarbij ging het onder meer om de ontmanteling van een bom uit de Tweede Wereldoorlog, een zoektocht naar een jongen onder water met speciale apparatuur en het inzetten van een sleepboot als ijsbreker.

Stratego

Intussen wordt de ene na de andere eenheid wegbezuinigd en daarmee verdwijnt ook het vaandel dat gekoppeld is aan dat onderdeel. Spottend zegt Klep dat hoe meer er verdwijnt hoe groter de interesse is in de traditie van de krijgsmacht.

Volgens hem is de vaandelgroet ook een mooie traditie. Hij legt uit dat vaandels vroeger bij veldslagen een belangrijke functie hadden. Ieder regiment, korps en krijgsmachtonderdeel heeft er één met of zonder overwinningslinten. Het klassieke bordspel Stratego is er op gebaseerd. De vlag moest worden verdedigd. Nu is de vlag juist een symbool van eenheid.

Keuzes

Terugkomend op zijn kritiek vindt hij dat Defensie keuzes moet maken. ''De infanterie, de voetsoldaten, ze zijn onderbemand. Ze kunnen nog geen goed uniform betalen. En intussen schaffen we de JSF aan en liggen er dure onderzeeboten te wachten op hun taak.''

Volgens Klep is de concurrentie tussen de verschillende krijgsmachtonderdelen erg groot. Maar de minister moet volgens hem kiezen voor goed opgeleide militairen. Want voor de landmacht telt maar één ding: een buitenlandse missie! Daar trek je jonge mannen mee. Daarover vertellen de militairen, daarmee zijn ze bezig, zegt Klep.