"Staatsbestel is volledig kapot"

"Het Nederlandse staatsbestel is volledig kapot. Er moeten echt dingen anders want de kiezer raakt het spoor bijster." Dat zegt oud-minister Hans Hoogervorst (VVD) in Nieuwsuur.

Het programma vroeg drie Nederlandse oud-politici die nu in het buitenland wonen naar hun kijk op Nederland en de vaderlandse politiek. Ook Aart Jan de Geus (CDA) en Rick van der Ploeg (PvdA) hebben kritiek op het functioneren van het Nederlandse politieke systeem.

Rick van der Ploeg verblijft al tien jaar in het buitenland en woont nu sinds vijf jaar in Oxford. "Als je van buitenaf kijkt zie je veel mensen in de samenleving en de politiek met een kort lontje."

Het schiet niet op

Wat volgens de oud-staatssecretaris opvalt is het navelstaren, het gebrek aan tolerantie, aan vrijzinnigheid. "Dat hoor je in Engeland terug", aldus Van der Ploeg.

Nederland is volgens De Geus, die in Duitsland woont, nog niet uit de crisis van 2008 en 2009. "De staatsschuld loopt verder op, de huizenmarkt zit in het slop, de werkloosheid is hoog. Het schiet niet op in Nederland."

Weeffout

Alle drie noemen ze het feit dat er een kabinet is gevormd dat geen meerderheid heeft in de Eerste Kamer een weeffout. Er is volgens Van der Ploeg een gebrek aan slagkracht. "Wat je ziet is dat de regering van dossier tot dossier als een bedelaar langs de deur gaat om te kijken of er steun te koop is. Maar alle keren dat je steun koopt, moet je ook iets betalen", aldus De Geus.

Hoogervorst en De Geus willen een kiesdrempel. Het vermindert het aantal partijen in de Tweede Kamer, maakt het vormen van coalities veel makkelijker en weert one-issuepartijen. Een tweepartijenstelsel zoals in Engeland geeft een veel duidelijker mandaat, aldus Van der Ploeg.

Afschaffen

SGP'er Kees van der Staaij kan volgens oud-minister Hoogervorst die nu in Londen werkt "heel goed in het CDA functioneren". En D66 en VVD kunnen wat hem betreft ook prima samengaan.

De oud-politici willen de invloed van de Eerste Kamer terugdringen. De Geus denkt aan afschaffen en Hoogervorst vindt dat de senaat alleen nog wetsvoorstellen zou mogen terugsturen, in plaats van verwerpen.

Hoogervorst denkt niet dat er snel wat zal veranderen. "Mijn voorspelling is dat het eerst nog veel erger moet worden. Er is niet het gevoel dat het vijf voor twaalf is en dat de mensen er allemaal niets meer van snappen, en dat we moeten naar een systeem dat veel meer duidelijkheid biedt."