Waar draait 'debat van het jaar' om?
De Tweede Kamer praat woensdag en donderdag over de begrotingsplannnen van het kabinet. De zogeheten Algemene Politieke Beschouwingen worden als het belangrijkste Kamerdebat van het jaar gezien.
Dit jaar zijn ze extra spannend omdat het kabinet zich zal willen verzekeren van voldoende steun om later ook in de Eerste Kamer meerderheden te halen. Wat moet u weten voordat het begint?
Eerste Kamer
VVD en PvdA hebben samen 30 van de 75 zetels in de Eerste Kamer. Zij komen dus acht zetels te kort voor een meerderheid. Het CDA kan met zijn elf zetels het verschil maken, maar heeft al laten weten dat het wel iets terug wil hebben voor eventuele steun.
De PVV (tien zetels) en de SP (acht) zijn getalsmatig ook interessant, maar deze partijen zullen het kabinet geen uitgestoken hand bieden.
D66 en GroenLinks (allebei vijf zetels) hebben al laten weten dat ze het kabinet onder bepaalde voorwaarden wel willen steunen, net als de ChristenUnie en de SGP (samen goed voor drie zetels). Maar ook deze vier partijen willen hun huid zo duur mogelijk verkopen.
Extra bezuinigingen
Het kabinet wil volgend jaar 6 miljard euro extra bezuinigen. Dat is ook de eis van eurocommissaris Rehn. Hij zei in juni dat het niet zo belangrijk is of het Nederlandse begrotingstekort net boven of onder de 3 procent uitkomt, maar dat die 6 miljard het minimum is dat moet worden gehaald.
Volgens de rekensom die het kabinet voor Prinsjesdag liet maken, loopt het begrotingstekort met die 6 miljard op tot 3,3 procent. De oppositiepartijen vinden over het algemeen dat het kabinet zich minder moet laten leiden door 'Europa' en dat het bedrag van 6 miljard van tafel moet.
VVD en PvdA hebben al laten weten dat zij daar niets in zien. VVD-fractievoorzitter Zijlstra stelt dat Nederland bij minder bezuinigingen kans loopt om een boete van 1 miljard euro van de Europese Commissie te krijgen. Minister Dijsselbloem zegt dat de oppositiepartijen niet in hun opzet zullen slagen. "Wij hebben zelf aangedrongen op strenge begrotingsregels, voor alle landen. Die gelden ook voor ons."
Tegenbegrotingen
CDA, D66, GroenLinks en de ChristenUnie hebben in de aanloop naar de Algemene Beschouwingen een tegenbegroting gemaakt.
Het CDA zegt in de zijne dat het zeggenschap wil over 2 van de 6 miljard euro aan bezuinigingen. Verder vindt de partij dat alle lastenverzwaringen moeten worden geschrapt en dat er een nullijn voor de salarissen in de zorg moet komen.
D66 vindt dat er niet 6 miljard, maar 4 miljard extra moet worden bezuinigd, zodat er meer geld naar het onderwijs en naar de ambtenaren kan.
GroenLinks wil 3,5 miljard aan lastenverlichting voor burgers en bedrijven en vindt dat werk minder moet worden belast en milieuvervuiling juist meer.
De ChristenUnie stelt dat 3 miljard euro aan extra bezuinigingen volstaat en dat volgend jaar prioriteit moet worden gegeven aan banen en aan de portemonnee van gezinnen.
Sociaal akkoord
Het CDA, D66 en GroenLinks willen het sociaal akkoord openbreken dat het kabinet afgelopen april sloot met werkgevers en bonden. De eerste twee partijen vinden het belangrijk dat de versoepeling van het ontslagrecht en de WW al in 2014 ingaat in plaats van in 2016, zoals het kabinet en de sociale partners in april hebben afgesproken. GroenLinks wil dat de WW in 2016 wordt verkort tot een jaar in plaats van tot drie jaar zoals in het akkoord staat.
Dit levert een dilemma op voor het kabinet. Want de vraag is waar het voorrang aan moet geven: het akkoord met het maatschappelijk middenveld overeind houden of toegeven aan de wensen van de oppositie die zo belangrijk is voor steun in de Eerste Kamer?
PvdA-leider Samsom heeft laten weten dat hij het zeer onwaarschijnlijk acht dat het sociaal akkoord wordt opengebroken. Hij zei dat in reactie op VVD-fractievoorzitter Zijlstra, die aanpassing van het akkoord juist niet uitsloot.
De Algemene Beschouwingen worden vanaf 10.30 uur uitgezonden op Politiek24.