"Kernbom VS in 1961 bijna ontploft"

De Verenigde Staten zijn in 1961 aan een nucleaire ramp ontsnapt. Drie van de vier veiligheidsmechanismes van een atoombom die van een vliegtuig viel boven de staat North Carolina werkten niet. Dat schrijft de Britse krant The Guardian op basis van een tot nu toe geheim gebleven Amerikaans document.

Het kernwapen had een kracht die 260 keer groter was dan de bom die de VS aan het eind van de Tweede Wereldoorlog op de Japanse stad Hiroshima gooide. Het incident gebeurde drie dagen na de inauguratie van John F. Kennedy als president van de Verenigde Staten.

Parachute

Een B-52 bommenwerper kwam op 23 januari 1961 in de problemen boven de plaats Goldsboro. Het vliegtuig had twee Mark 39 waterstofbommen van 4 megaton bij zich. De bommenwerper kwam in een vrije val terecht en verloor de kernwapens.

Een van de vallende bommen gedroeg zich zoals in oorlogstijd, opende de parachute, en sprong op scherp. Drie van de vier veiligheidsmechanismes van het kernwapen werkten niet.

Openbaar

Toen de bom de aarde raakte, werd een signaal naar de nucleaire kern van het wapen gestuurd. Het vierde en meest gevoelige mechanisme, een simpele elektrische schakelaar, blokkeerde het signaal en voorkwam een nucleaire ramp.

Een kleine elektrische schok was genoeg geweest om ook die schakelaar niet meer te laten werken. Dat schrijft een ingenieur die verantwoordelijk was voor de veiligheidsmechanismes van kernwapens in het nu openbaar geworden document.

Boek

De waterstofbom werd in een veld in Faro teruggevonden. Als het wapen was afgegaan, had de radioactieve neerslag op steden als Washington, Baltimore, Philidelphia en New York terecht kunnen komen.

Het geheime document waar The Guardian zich op baseert, is met behulp van the Freedom of Information Act opgevraagd door onderzoeksjournalist Eric Schlosser. Deze maand verscheen zijn boek Command and Control over de nucleaire wapenwedloop in de Koude Oorlog.

Uit de documenten die Schlosser heeft opgevraagd, blijkt volgens de journalist dat er tussen 1950 en 1968 zeker 700 "significante" ongelukken en incidenten zijn geweest, waarbij 1250 nucleaire wapens waren betrokken.