EU gelaten over 3e termijn Merkel

Door redacteur Lynn Stroo in Berlijn

De meeste Europese regeringen verwachten dat Angela Merkel ook na de verkiezingen van 22 september bondskanselier blijft. Maar over het algemeen bestaat daarvoor in de Europese hoofdsteden weinig enthousiasme.

Tot 22 september ligt bijna alles in Brussel stil. Als sterkste economie en als leider in de eurocrisis vervult Duitsland een sleutelrol in de EU. De uitslag van de verkiezingen heeft grote gevolgen voor de toekomst van Europa.

Merkiavellisme

Volgens socioloog Ulrich Beck beoefent Merkel een nieuwe vorm van politiek. Hij noemt dat 'Merkiavellisme', een verwijzing naar de Florentijnse politiek denker Niccolò Machiavelli. "Het is het beste om als leider tegelijkertijd geliefd en gevreesd te zijn. Mocht dit niet samengaan, dan liever gevreesd dan geliefd", schreef de grondlegger van de politieke wetenschappen 500 jaar geleden.

Merkel lijkt haar eigen draai aan deze theorie te geven. "In Duitsland is ze geliefd, omdat ze weinig van haar kiezers vraagt", stelt Beck. In de rest van Europa is ze weinig geliefd, in sommige landen zelfs gevreesd. Dat bleek wel uit de grote demonstraties tegen de Europese bezuinigingseisen in Griekenland, waar ze regelmatig als nazi werd afgebeeld.

Stemming

De Süddeutsche Zeitung peilde twee weken voor de verkiezingen de stemming bij de regeringen in Frankrijk, Spanje, Italië en Groot-Brittannië. Allemaal zijn ze ervan overtuigd dat Merkel bondskanselier blijft.

Frankrijk maakt zich relatief weinig zorgen over een nieuwe termijn voor Merkel. Ze lijkt de laatste tijd meer oog te hebben voor het Franse standpunt.

Spanje is minder enthousiast over een herverkiezing van Merkel. Spanje mist het Europese idealisme bij Merkel. Die zou zich te veel richten op de Duitse kiezer en te weinig op de toekomst van Europa.

Bankenunie

Ook Italië kijkt niet met verlangen naar een herverkiezing van Merkel uit. Het land hoopt net als Spanje dat Duitsland zal aansturen op meer Europese bankencontrole. Maar Merkel voelt daar weinig voor. Ook vindt ze dat er voor zo'n bankenunie meer tijd nodig is.

Wat de bezuinigingspolitiek betreft, is de conservatieve regering van David Cameron een belangrijke bondgenoot van Duitsland. Maar op begrip voor de eurosceptische geluiden in Groot-Brittannië hoeft Cameron niet te rekenen. Merkel is misschien minder gepassioneerd over Europa dan haar voorgangers Kohl en Adenauer, ze is verre van eurosceptisch.

Eén ding is duidelijk: met nog vier jaar Merkel aan het roer zal de Europese politiek niet fundamenteel veranderen.