Sociale rechtshulp aan banden

Niemand komt meer automatisch in aanmerking voor sociale rechtshulp. Bij elk verzoek om een gesubsidieerde raadsman wordt bekeken of de rechtshulp noodzakelijk is.

Sociale rechtsbijstand is bedoeld voor mensen die weinig geld hebben en een advocaat niet kunnen betalen. Het kabinet wil met een nieuw stelsel van rechtsbijstand in totaal 85 miljoen euro bezuinigen in 2018.

Juridische hulp bij huur- en consumentengeschillen wordt sowieso niet meer door de staat betaald. Ook gaat de eigen bijdrage omhoog.

Ernst

Bij iedere aanvraag om juridische hulp wordt de zaak op noodzakelijkheid bekeken, zo stelt staatssecretaris Teeven. Niet alleen het inkomen van de aanvrager is van belang, maar ook de aard en de ernst van het juridisch conflict. Dit wil zeggen dat als een rechtszaak weinig kans van slagen heeft, er geen sociale rechtshulp gegeven wordt.

Teeven wil onnodig procederen voorkomen en "de weg vrijmaken voor effectief gebruik van alternatieve oplossingen, zoals rechtshulp via een rechtsbijstandsverzekering".

Bij de verhoging van de eigen bijdrage komen er nu drie inkomenscategorieën in plaats van vijf. Mensen met een sociaal minimum betalen 200 euro, met een minimumloon 355 euro en alle andere rechtzoekenden 745 euro. Dat was respectievelijk 129 euro, 188 euro en tussen de 305 en 796 euro.

Ruzie

Bij een scheiding gaat het gezinsinkomen tellen om te bepalen of rechtshulp nodig is. Nu telt het inkomen van de ex-partner niet mee. Als de ex-echtgenoten ruzie hebben over de kosten van de echtscheidingsprocedure wordt de meest vermogende partner verplicht een bedrag in een depot te storten. Met dat bedrag kan de ander de advocaat betalen.

De vergoeding voor advocaten die rechtshulp geven gaat omlaag van 104 naar 70 euro per uur.

Systeem

Teeven denkt met het nieuwe systeem 17 procent minder verzoeken om rechtshulp te krijgen. De kosten van de gesubsidieerde rechtshulp zijn gestegen van 330 miljoen in 2002 naar 495 miljoen euro in 2012.

In maart lekte al uit dat het kabinet 100 miljoen extra wilde bezuinigen op de sociale rechtshulp en daar kwam veel kritiek op. PvdA-leider Samsom waarschuwde dat 100 miljoen bezuinigen voor de PvdA-fractie "echt te veel" is.

Eigen bijdragen

Het PvdA-Kamerlid Recourt laat via een woordvoerder weten dat het de PvdA "pijn doet dat moet worden bezuinigd op de gefinancierde rechtsbijstand". Hij is tevreden dat de hoogte van het inkomen niet bepalend is bij het krijgen van rechtshulp.

"Wij vinden het daarom belangrijk dat de eigen bijdragen nauwelijks stijgen, zodat de mensen die weinig hebben zo min mogelijk worden geraakt", aldus Recourt.