Slavernij 150 jaar afgeschaft

In het Oosterpark in Amsterdam wordt vandaag erbij stilgestaan dat Nederland precies 150 jaar geleden de slavernij afschafte. In aanwezigheid van koning Willem-Alexander en koningin Máxima worden kransen gelegd bij het nationaal monument slavernijverleden. Vice-premier Asscher en burgemeester Van der Laan zullen een toespraak houden.

Prominente gasten uit onder meer Suriname, Ghana, Aruba en Curaçao wonen de herdenking bij. De koning en koningin onderstrepen met hun aanwezigheid het belang van de herdenking, die sinds 2000 in het Oosterpark wordt gehouden.

De slavernij werd op 1 juli 1863 afgeschaft in de toenmalige Nederlandse koloniën Suriname en de Nederlandse Antillen. Daarmee kwam een einde aan ruim 200 jaar slavernij. Naar schatting heeft Nederland in 200 jaar tijd zo'n 550.000 slaven verhandeld, zo'n 5 procent van het totale aantal slaven dat de Europeanen verscheepten van Afrika naar Amerika.

Ghana

De West Indische Compagnie (WIC), die in 1621 was opgericht, speelde een belangrijke rol in de slavenhandel. De Nederlanders kochten de slaven aan de kusten van Ghana van lokale handelaren en transporteerden ze naar Amerika. Veel slaven werden op de slavenmarkt van Willemstad verkocht aan plantagehouders. In Suriname en andere delen van Amerika moesten ze werken op plantages om suiker, katoen, cacao en tabak te verbouwen voor de Europese markt.

De Nederlandse regering heeft nooit excuses aangeboden voor het slavernijverleden. Wel heeft minister Van Boxtel in 2001 in een toespraak op de VN-antiracismetop in Zuid-Afrika namens de Nederlandse regering "diepe spijt" betuigd voor het aandeel van Nederland in de slavernij en de slavenhandel.

Keti Koti

Burgemeester Van der Laan hoopt dat deze woorden vandaag herhaald zullen worden door minister Asscher. In een interview met AT5 eind vorige maand zei de burgemeester dat de woorden van Van Boxtel niet anders op te vatten zijn dan een diep excuus, maar dat het veel krachtiger zou zijn als ze bij deze herdenking opnieuw worden uitgesproken.

Vandaag wordt ook feest gevierd tijdens het Keti Koti festival. Keti Koti is een Surinaams begrip dat 'verbroken ketenen' betekent en symbool staat voor de afschaffing van de slavernij.

Het festival begint rond 10.00 uur met de traditionele Bigi Spikri (letterlijk 'grote spiegel'), een optocht van looporkesten, bazuinkoren en dansende mensen in folkloristische kledij van het Leidseplein naar het Oosterpark.

Ontbijt

Voorafgaand aan de optocht kunnen deelnemers en toeschouwers van de Bigi Spikri ontbijten op het Leidseplein. Bekende Nederlanders, onder wie Karin Bloemen, Job Cohen, Freek de Jonge, Isa Hoes en Leo Blokhuis, serveren hun favoriete ontbijt in een openluchtrestaurant.

Na de officiële herdenking gaat het Keti Koti festival verder in het Oosterpark. Het Metropole Orkest treedt op met onder anderen Karin Bloemen, Giovanca en Edgar Burgos. Verder zijn er optredens van de reggaeformatie Morgan Heritage en de populaire Surinaamse band Aptijt. De presentatie op het hoofdpodium is in handen van Jörgen Raymann. Ook zijn er educatieve voorstellingen, tentoonstellingen en een markt met etenswaar.

De NOS doet in het avondprogramma (19.10-19.45 uur, Nederland 2 en nos.nl) verslag van de hoogtepunten van de herdenking en laat een impressie zien van het Keti Koti festival. Rob Trip spreekt met onder anderen Jörgen Raymann en zijn dochter Melody.