Sociale bedrijven doen het goed
Een fietsproducent die oude frames door mensen van de sociale werkplaats tot een nieuwe fiets laat omtoveren. Een taxibedrijf met elektrische auto's waar vooral 50-plussers in de bijstand een baan als chauffeur vinden. Of blinden die stoelmassages geven.
Het zijn enkele voorbeelden van sociale bedrijven: ondernemingen die het maken van winst niet vooropstellen, maar een bijdrage willen leveren aan het oplossen van sociale of ecologische problemen. De sector groeit als kool.
Uit een rapport van McKinsey en Social Enterprise NL (.pdf) blijkt dat de werkgelegenheid bij zestig onderzochte sociale bedrijven in twee jaar tijd met een kwart is gegroeid, tegen de algemene economische trend in. 90 procent van de bedrijven verwacht de komende jaren verder te groeien. Toch is de socialebedrijvensector in vergelijking met landen als Duitsland en Groot-Brittannië nog klein.
Elektrische taxi's
Een van de ondernemingen die in korte tijd veel groter zijn geworden, is Taxi Electric. Het taxibedrijf rijdt in Amsterdam rond met elektrische auto's op groene stroom. De chauffeurs zijn veelal 50-plussers met een afstand tot de arbeidsmarkt.
Directeur Ruud Zandvliet is erg tevreden over de oudere chauffeurs. "Het zijn vaak zeer servicegerichte mensen. Ons bedrijf bestaat anderhalf jaar en heeft nu zo'n veertig man personeel. We willen doorgroeien, nog vijftig mensen opleiden en ook gaan rijden in de andere grote steden."
Sociale werkplaats
Een ander sociaal bedrijf is Roetz Bikes. Daar wordt met het frame van een oude Nederlandse stadsfiets een geheel nieuwe fiets gemaakt. De onderdelen die ze niet kunnen hergebruiken, worden vervangen door duurzame materialen. Zo zijn de handvatten en spatborden van duurzaam geproduceerd kurk en hout. Het zadel is van plantaardig gelooid leer, waarbij geen kwalijke chemicaliën worden gebruikt.
De mensen die de fietsen van Roetz Bikes in elkaar zetten, komen van de sociale werkplaats. Mark Groot Wassink van Roetz Bikes: "Wij richten ons niet alleen op winst, maar op een verantwoord product. We zouden veel goedkoper onderdelen uit Azië kunnen bestellen, maar we hebben ook oog voor de belangen van het milieu en het personeel. En er is veel vraag naar onze fietsen. Ze zijn nu op zo'n tachtig plekken te koop, ook in het buitenland."
Bij platform Social Enterprise NL zijn zo'n honderd sociale bedrijven aangesloten. Dat zijn horecagelegenheden waar verstandelijk beperkten werken, fairtrade-kledingbedrijven en een daklozenkrant, maar ook grotere ondernemingen zoals de Triodos Bank en de Postcodeloterij.
Meer kapitaal
Een probleem voor een aanzienlijk deel van de sociale bedrijven is het aantrekken van kapitaal om verder te groeien. Bijna 40 procent van de ondervraagde bedrijven ziet dat als het belangrijkste obstakel, vooral bedrijven met een nieuw en onbekend concept. "Banken zijn toch vaak huiverig voor dit soort initiatieven, ze weten nog niet goed wat ze ermee aan moeten", zegt Willemijn Verloop van Social Enterprise NL. "Veel bedrijven moeten het hebben van crowdsourcing, eigen geld of private investeerders die er wel brood in zien."
Ook zou de overheid volgens haar meer kunnen doen om de bedrijven te steunen. "De gemeente Amsterdam bijvoorbeeld zou ook gebruik moeten maken van de taxidiensten van Taxi Electric. Dat gebeurt nu nog amper, terwijl Taxi Electric niet duurder is dan gewone taxibedrijven en beter voor mens en milieu."