Angstige oppositie Rusland bijeen

Door correspondent David Jan Godfroid

Het is een begrip onder de activisten van de Russische oppositie: Bolotnaja Plosjtsjad (Moerasplein) in Moskou. Op 6 mei vorig jaar braken er hevige vechtpartijen uit tussen de politie en demonstranten. Tientallen mensen raakten gewond en honderden demonstranten werden opgepakt.

Vanavond verzamelt de oppositie zich op dezelfde plaats. Moskou houdt de adem in. Er worden tienduizenden mensen verwacht en de veiligheidsmaatregelen zijn streng.

Het Moerasplein ligt op een eiland vlak bij het Kremlin, waar Vladimir Poetin op 7 mei 2012 ingehuldigd zou worden voor zijn derde termijn als president van Rusland. De zelfbewuste oppositie wilde aan de vooravond van die plechtigheid luid en duidelijk laten horen dat zij het volstrekt oneens was met de manier waarop Poetin zijn verkiezingszege had behaald.

Want ondanks de enorme onderlinge meningsverschillen was die oppositie het over twee dingen eens: de overwinning stonk naar fraude en een nieuwe termijn voor Poetin zou een ramp voor het land zijn.

Fraude

Het was een relatief nieuw verschijnsel in Moskou: massademonstraties. Ze waren een half jaar eerder begonnen, na beschuldigingen van wijdverbreide fraude tijdens de parlementsverkiezingen in december 2012. Vele tienduizenden mensen hadden in de maanden erna gehoor gegeven aan oproepen op de sociale media om de straat op te gaan. Bolotnaja Plosjtsjad moest de apotheose van het protest worden. Het eindigde dus in geweld.

Hoewel nooit onafhankelijk is onderzocht wat er precies is gebeurd, staat de conclusie voor de autoriteiten al vanaf het begin af aan vast: een deel van de demonstranten was uit op omverwerping van de macht. Een Kremlingezind tv-station liet vage beelden zien die moesten aantonen dat een aantal leden van het oppositionele Links Front de revolutie besprak met een Georgische zakenman.

In verband daarmee zijn tot nu toe ongeveer dertig mensen gearresteerd. Velen van hen zitten al meer dan een half jaar in voorarrest. Anderen, onder wie Links Front-leider Sergej Oedaltsov, hebben huisarrest. Bellen, internetten en contact onderhouden met vrienden is verboden.

Lebedev

Een onlangs veroordeeld lid van het Links Front, Konstantin Lebedev, heeft voor de rechter schuld bekend. Ze zouden inderdaad geld hebben aangenomen van de Georgische zakenman, ze zouden inderdaad doelbewust de confrontatie met de politie hebben gezocht.

Lebedev, die nu onder zijn voormalige kameraden geldt als verrader, moet tweeënhalf jaar naar een strafkolonie; gezien de zwaarte van de beschuldigingen een tamelijk milde straf voor Russische begrippen. Ook een andere oppositieactivist, Leonid Razvozzjajev, bekende aanvankelijk, maar claimde later dat hij dat pas na ontvoering en zware marteling door de inlichtingendienst had gedaan.

De angst zit er bij tegenstanders van Poetin sinds mei vorig jaar diep in. Er wordt zo nu en dan nog wel gedemonstreerd, soms zelfs redelijk massaal, maar het gevoel van 'het gaat ons lukken' is weggezakt. Poetin zit stevig in het zadel en hij heeft alles en iedereen die het niet met hem eens is stevig de duimschroeven aangedraaid.

Het oppositionele optimisme is geknakt op het Moerasplein.