Economen: Rutte te optimistisch
Door economieverslaggever Eva Wiessing
Premier Rutte is veel te optimistisch over de kansen op een omslag in de economie. Dat vindt een tiental vooraanstaande economen, blijkt uit een rondgang van de NOS.
Acht van de tien economen achten het buitengewoon onwaarschijnlijk of helemaal uitgesloten dat de economie dit jaar nog gaat groeien. Als ze gelijk krijgen, zal het kabinet in augustus tóch met extra bezuinigen komen.
Sociaal akkoord
In het sociaal akkoord van afgelopen week met de bonden en de werkgevers heeft het kabinet afgesproken om extra bezuinigingen uit te stellen, in de hoop dat de economie aantrekt en die bezuinigingen niet langer nodig zijn.
Minister Asscher van Sociale Zaken schreef in een brief aan de Kamer dat de bezuinigingen van de baan zijn als de economie dit én volgend jaar één procent meer groeit dan wordt verwacht.
Het Centraal Planbureau gaat er nu nog vanuit dat de economie dit jaar met een half procent krimpt. Dat zou dus een half procent groei moeten worden. Voor 2014 moeten we dan uitkomen op 2 procent groei.
Volstrekt uitgesloten
"Totaal ongefundeerd wensdenken", stelt hoogleraar overheidsfinanciën Bas Jacobs van de Erasmus Universiteit. De ramingen van het CPB zijn juist veel te optimistisch, zegt Jacobs. Ze houden te weinig rekening met alle bezuinigingen en lastenverzwaringen waar we dit jaar nog mee te maken hebben.
Ook Barbara Baarsma, directeur SEO Economisch Onderzoek, verwacht dat de economie eerder zal tegenvallen dan meevallen. "Je mag altijd hopen, maar de kans op groei is buitengewoon onwaarschijnlijk."
Hoofdeconoom van de Rabobank Wim Boonstra zegt dat het zelfs "volstrekt uitgesloten" is dat de economie dit jaar nog gaat groeien. Maar als alles meezit en de politiek met aanvullende maatregelen komt, zou de stemming volgend jaar wel kunnen omslaan.
Wel mogelijk
Alleen hoogleraar algemene economie aan de VU Eric Bartelsman is ronduit hoopvol. "Als het lentegevoel doorzet, kunnen consumenten optimistisch worden en dan kan het eindelijk weer goed gaan", zegt Bartelsman.
Lans Bovenberg, van de Universiteit Tilburg denkt dat het alleen gebeurt als de Europese economie aantrekt en de banken meer geld gaan uitlenen. "De verwachting is niet reëel, maar wel mogelijk", zegt Bovenberg.
Waar komt groei vandaan?
Maar monetair econoom Ivo Arnold wijst erop dat het volstrekt onduidelijk is waar het kabinet de hoop op baseert. "Waar moet de groei vandaan komen?" vraagt Arnold. "Consumenten zien nog steeds dat hun huis en pensioen minder waard worden. Ik kan niet geloven dat het sociaal akkoord en het woonakkoord het vertrouwen terug kunnen brengen".
Macro-econoom Ben Heijdra sluit zich daar volledig bij aan: "Ik zou inderdaad ook niet weten waar die groei vandaan zou moeten komen". Het is niet realistisch, zegt Heijdra, dat er als Deus Ex Machina ineens 1 procent extra groei plaatsvindt. En ook hoogleraar Rick van der Ploeg vindt het kabinet "wel erg optimistisch".
Wereldhandel
Hoogleraar overheidsfinanciën Sweder van Wijnbergen ziet maar één kans op een economische omslag. "Daarvoor moet de wereldhandel aantrekken, maar daar zie ik geen tekenen van, integendeel."
Ook Casper de Vries wijst op de internationale ontwikkelingen: "De eurocrisis en de onzekerheid over de bankenunie duren voort. En de ons omliggende landen, behalve Duitsland, ervaren ook groeivertragingen." Op langere termijn zullen de maatregelen in het sociaal akkoord wel een positief effect hebben, verwacht De Vries.
Niet extra bezuinigen
De economen zien dus voorlopig geen reden voor optimisme. Maar opvallend is dat verreweg de meesten het kabinetsplan om dan extra te gaan bezuinigen onverstandig vinden. "Dan zal de economie verder krimpen", stelt Heijdra.
Vandaag debatteert de Tweede Kamer over het sociaal akkoord.