NOS NieuwsAangepast

Chinese censuur botst met de pers

In het zuiden van China is een groep van 35 prominente journalisten de strijd aangegaan met de censuur. In een open brief roepen ze om het ontslag van de lokale propaganda-baas.

Volgens de journalisten is hij verantwoordelijk voor de "dictatoriale" en "domme" manier waarop er in een nieuwjaarsartikel van een gezaghebbende krant is gesneden. Het is voor zover bekend voor het eerst dat journalisten zo hard en openlijk botsen met hun censor.

Onpartijdige rechtsstaat

De journalisten werkten voorheen voor het Weekblad van het Zuiden, een populaire krant die al jaren de grenzen van het toelaatbare opzoekt. De redactie zit in de zuidelijke provincie Guangdong, waar propagandabaas Tuo Zhen de scepter zwaait.

In een nieuwjaarsartikel riep het Weekblad van het Zuiden op tot politieke hervormingen en de versterking van een onpartijdige rechtsstaat. Maar in de versie die uiteindelijk in de kiosk terecht kwam was na tussenkomst van Tuo een ronkende lofzang op de Communistische Partij afgedrukt.

Machtswisseling

Afgelopen november vond in Peking een machtswisseling plaats. China's nieuwe leider Xi Jinping sprak toen over zijn streven naar meer openheid. Maar sinds zijn aantreden lijkt de censuur juist strenger geworden.

Daags voordat het artikel in het Weekblad van het Zuiden zou worden afgedrukt, verdween het online magazine Yanhuang Chunqiu van het internet. Het magazine, dat wordt gerund door hervormingsgezinde leden van de Communistische Partij, had ook geroepen om snellere politieke hervormingen.

Ook China's miljoenen bloggers ontkomen niet aan de censuur. Volgens nieuwe regels moeten zij zich onder hun eigen naam registreren.

De mond snoeren

De nieuwe regels zijn "een ijskoude boodschap aan China's internetgebruikers", zegt Cynthia Wong van de mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch. Het is volgens haar "een poging om critici de mond te snoeren".

In hun open brief waarschuwen de journalisten dat China's nieuwe machthebbers mensen als propagandabaas Tuo Zhen moeten lozen.

Tuo's optreden verstikt volgens hen de media. En de Communistische Partij heeft die juist nodig om haar onderdanen te bereiken. "Als de media hun geloofwaardigheid en invloed verliezen, hoe kan de Partij het volk dan overtuigen?"

Roddels en laster

Niet iedereen denkt er zo over. De Chinese schrijver Mo Yan, die in 2012 de Nobelprijs voor Literatuur won, vindt censuur vervelend, maar noodzakelijk. Vergelijkbaar met de veiligheidscontroles op luchthavens. Censuur is volgens Mo vooral bedoeld om roddels en laster tegen te houden, niet om de waarheid de kop in te drukken.

Wat de internet censuur in de praktijk betekent, ondervond schrijver Zhu Yufu vorig jaar. Zhu kreeg zeven jaar cel omdat hij ten tijde van de Arabische Lente in een gedicht om politieke hervormingen had geroepen. Volgens de rechter had hij daarmee opgeroepen tot "omverwerping van het staatsgezag".

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl