Duitse pensioenpremie wel omlaag

Door correspondent Wouter Meijer

Pensioenfondsen die de uitkering verlagen, of dreigen met hogere bijdragen om de kas op peil te houden? Niet in Duitsland. Het kabinet van bondskanselier Angela Merkel besloot vanochtend om de pensioenpremie volgend jaar te verlagen. De pensioenkas is vol genoeg, vooral omdat steeds meer Duitsers een baan hebben.

In het plan van de regering gaat de premie omlaag van 19,6 procent van het inkomen naar 19,0 procent, dat betekent volgens minister Von der Leyen van Sociale Zaken een besparing van 96 euro per jaar voor de gemiddelde werknemer.

Hardwerkende burger

Of de verlaging doorgaat, is nog niet zeker. Oppositie en sociale organisaties kwamen meteen met kritiek - ze gunnen het de hardwerkende burger natuurlijk wel, maar waarschuwen dat het economisch tij zo weer kan omslaan. En nog groter is de bedreiging die uitgaat van de vergrijzing, het zou volgens de critici dus verstandiger zijn om de overschotten in kas te houden en te sparen voor moeilijke tijden, in plaats van nu cadeautjes uit te delen en over een paar jaar de premies misschien weer te verhogen.

Het verschil met Nederland is natuurlijk opmerkelijk, maar dat komt ook doordat de pensioenvoorziening in Duitsland anders georganiseerd is. De Duitse pensioenen worden niet opgepot, maar direct met geld van de werkenden aan de gepensioneerden betaald. Anders gezegd: in Nederland spaar je voor je eigen pensioen, in Duitsland betaalt de jonge generatie voor de oudere. Geen rekenrente dus, geen beleggingen die tegen kunnen vallen. Maar wel een grote valkuil in de toekomst: de vergrijzing. Als er minder werkenden en meer senioren zijn dan moeten of de premies omhoog of de pensioenen omlaag.

Bijbaan

De critici hebben daarom ook wel een sterk punt: juist gisteren verscheen een rapport waaruit blijkt dat steeds meer mensen ook na hun 65e moeten blijven werken. Zelfs van de Duitsers boven de 75 hebben er nog ongeveer 120.000 een bijbaan, en dat is in veel gevallen niet omdat ze het gezellig vinden of zich graag nuttig willen maken. Het pensioen is voor veel Duitsers niet voldoende om van te leven.

Ook dat is een groot verschil met Nederland, waar iedereen boven de 65 in elk geval een basisinkomen krijgt: de AOW. Daar komt het pensioen bovenop voor mensen die daar via hun werk voor hebben gespaard. In Duitsland bestaat geen AOW; men betaalt een deel van het inkomen, en wie weinig verdiend heeft, of niet altijd betaald werk had, bouwt dus niet genoeg op. In het ergste geval moeten ouderen dan alsnog aanvullende bijstand aanvragen, of inderdaad een baan zoeken.