Nut griepprik niet wetenschappelijk bewezen

Door redacteur gezondheidszorg Rinke van den Brink

Er is geen deugdelijk wetenschappelijk bewijs dat de jaarlijkse griepprik voor 60-plussers en risicogroepen werkzaam en effectief is. Dat blijkt uit een groot onderzoek dat in het oktobernummer van het Geneesmiddelenbulletin is gepubliceerd. Studies naar het effect van vaccinatie tegen griep deugen vaak methodologisch niet.

Het blad heeft de beschikbare recente onderzoeken op een rijtje gezet. En de conclusies liegen er niet om.

"Er is weinig betrouwbaar bewijs over influenzavaccinatie, maar er is wel bewijs van grootschalige manipulatie van conclusies en van verdachte onderzoeken," aldus auteur Dick Bijl, de hoofdredacteur van het Geneesmiddelenbulletin.

Complicaties

De griepprik vermindert bij gezonde volwassenen nauwelijks het aantal griepsymptomen en het aantal verzuimdagen. Er is geen aantoonbaar effect op het aantal complicaties zoals longontsteking of het doorgeven van het griepvirus.

Ook voor 65-plussers zegt het beschikbare onderzoek niets over de werkzaamheid van de griepprik bij het voorkomen van griepverschijnselen, ziekenhuisopnamen, complicaties en sterfte.

Zorgpersoneel

Het is ook niet aangetoond dat het vaccineren van zorgpersoneel de kans vermindert dat bewoners en patiënten van zorginstellingen griep krijgen.

De verlaging van de vaccinatieleeftijd voor griep in het rijksvaccinatieprogram van 65 naar 60 jaar is gebaseerd op maar één onderzoek met controlegroep. Dat vindt een vermindering van griepsymptomen, maar geen effect op complicaties en sterfte.

Voor effecten bij patiënten met hartfalen, astma, taaislijmziekte, kinderen met kanker en hiv is geen bewijs. Alleen bij COPD-patiënten gaf de griepprik een duidelijke daling van het aantal griepsymptomen.

57 miljoen

Jaarlijks krijgen vijf miljoen Nederlanders een uitnodiging om een griepprik te halen in het kader van het rijksvaccinatieprogramma. De afgelopen twee jaar heeft 70 procent van de mensen gehoor gegeven aan die oproep.

Het rijksvaccinatieprogramma griep kost in 2011 volgens opgave van het ministerie van VWS 56,6 miljoen. Daarnaast laat een onbekend aantal mensen zich op eigen kosten vaccineren voor ongeveer 35 euro en nog eens circa 250.000 via hun werkgevers.