'Wilders wilde niet per se gedogen'

PVV-leider Wilders was tijdens de kabinetsformatie in 2010 niet per se voor de gedoogconstructie die er uiteindelijk is gekomen. Hij had ook best deel willen uitmaken van het kabinet.

Dat zegt oud-premier Lubbers (CDA) in het boek 'De Smaak van de Macht' van NOS-redacteur Annemarie Gualthérie van Weezel, dat vandaag verschijnt. Voor haar boek sprak ze met vijf oud-premiers.

'Leuke gedachte'

Lubbers zette vorig jaar als informateur VVD, CDA en PVV met elkaar om de tafel. Hij vertelt dat hij aan Wilders vroeg hoe die een samenwerking met de twee andere partijen voor zich zag.

"Want Rutte heeft op twee mogelijkheden gewezen: met drie partijen samen of twee met gedoogsteun, dus wat heeft je voorkeur?"

Wilders antwoordde daarop volgens Lubbers: "Dat kan me eerlijk gezegd niet zo veel schelen. Ik vind het een ontzettend leuke gedachte om vicepremier te worden, maar aan de andere kant weet ik dat ik dan veel meer gebonden zal zijn."

Politieke uitlatingen

Lubbers zegt verder aan Wilders te hebben gevraagd waar zijn grenzen liggen wat betreft zijn politieke uitlatingen. Daarop zou Wilders hebben gezegd dat "de wet" de grens is.

De informateur informeerde daarop of Wilders ermee zou kunnen leven als die voordat hij iets ging roepen, het oordeel zou moeten inwinnen van de minister van Justitie. "Ja", zei hij in Lubbers woorden, "dat vind ik eigenlijk redelijk".

Toen Lubbers vervolgens zei dat hij voor die post opnieuw de toenmalige CDA-minister Hirsch Ballin op het oog had, zei Wilders in de versie van de informateur: "Geen bezwaar, Hirsch Ballin minister van Justitie".

'Ferme wil'

Overigens verklaart Lubbers dat hij, in tegenstelling tot wat veel mensen denken, geen tegenstander was van de PVV als regeringspartner.

"Nee! Sterker nog, ik was de informateur die de Koningin heeft aangeraden die coalitie te onderzoeken, omdat Rutte, Wilders en Verhagen zulk een ferme wil toonden om het te doen."

De reden waarom hij op het CDA-congres in oktober toch tegenstemde, was volgens hem een andere. Hij zag dat er een tegenstelling in zijn partij ontstond, die ertoe leidde dat Klink zich terugtrok als medeonderhandelaar en Hirsch Ballin nee zei tegen een ministerspost in zo'n kabinet. "Daarmee was het ijs te dun."