We zijn rijk maar ook ongelukkig

Ondanks al onze rijkdom, sociale zekerheid en vrijheid worden relatief veel mensen in Nederland op een punt in hun leven depressief. Volgens een gisteren gepubliceerd onderzoek zijn bijna 18 procent van de Nederlanders ooit in hun leven depressief geweest. Onder de tien onderzochte landen met een hoog gemiddeld inkomen staat Nederland op plaats nummer drie, vlak achter de Verenigde Staten (19,2 procent) en Frankrijk (21 procent). Leven in een rijk land maakt dus niet per definitie gelukkig. Waarom eigenlijk?

Voor het onderzoek werden 89.000 mensen in achttien verschillende landen geïnterviewd: tien landen met een relatief hoog inkomen en acht landen met een relatief laag inkomen. In rijke landen kregen meer mensen een depressie dan in arme landen: respectievelijk 14,6 procent tegen 11,2 procent. In rijke landen kregen vooral jonge mensen te maken met depressie, in arme landen waren het juist ouderen. Vrouwen maken gemiddeld twee keer meer kans op een depressie dan mannen.

Rijk/depressief

Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie is depressie de vierde grootste bijdrage aan de wereldwijde ziektelast. Naar verwachting zal het in 2020 de op één na grootste oorzaak zijn. Maar waarom is depressie dan vaker in rijke landen een probleem? Genetische aanleg speelt altijd een rol, maar de mate waarin depressie zich uit kan volgens het onderzoek komen door het belang dat in rijke landen wordt gehecht aan leeftijd, burgerlijke staat en vooral inkomen. Volgens het onderzoek vinden mensen in minder welvarende landen sociale verbanden belangrijker.

Volgens hoogleraar Peter de Jonge, die overigens niet meewerkte aan het onderzoek, speelt ook de complexiteit van de westerse landen een rol. "In westerse landen worden er hoge eisen gesteld aan burgers. De stress die daaruit voortkomt, kan een rol spelen bij het ontstaan van een depressie," zegt De Jonge. In rijke landen als Nederland beoordelen mensen hun geluk, of het ontbreken daarvan, vaak op basis van het vermeende welzijn van andere mensen. In veel arme landen berusten mensen zich in de kennis dat ze niet alleen zijn in hun armoede.

Behandelbaar/nuance

Opvallend resultaat van het onderzoek is wel dat Nederland onder het gemiddelde zit als het gaat om de vraag of de ondervraagden de laatste twaalf maanden zich depressief hebben gevoeld (zie: infographic). Volgens De Jonge kan dat aangeven dat depressie hier goed wordt behandeld vergeleken met andere rijke landen.

Interessant gegeven is ook dat bij de interviews in elk land dezelfde vragen werden gesteld. Daardoor is het niet uit te sluiten dat nuances in taal en opvattingen over depressie van invloed kunnen zijn op de resultaten. "Somberheid is geen uniform begrip," vult De Jonge aan. "Bovendien praten we in Nederland tegenwoordig veel makkelijker over onze emoties dan vroeger, dat kan van invloed zijn." Het onderzoek zegt dus mogelijk evenveel over het ervaren van depressie als de bestaande opvattingen daarover.

Door: Jan-Willem en Marc