'Wilders indirect verantwoordelijk voor Breivik'
Geert Wilders is "indirect verantwoordelijk" voor het drama in Noorwegen. Dat zegt Bart Jan Spruyt, oprichter van de rechts-conservatieve denktank de Edmund Burke-stichting, die qua gedachtengoed dicht bij dat van de PVV-leider staat. Volgens Spruyt, ook politiek columnist bij weekblad Elsevier, heeft Wilders de afgelopen jaren een apocalyptische sfeer opgeroepen waarin mensen als Anders Breivik tot hun daden konden komen.
"Ik vind dat Wilders meer moet doen dan hij tot nu toe heeft gedaan, ook na de persverklaring die hij vanmorgen naar buiten bracht. Hij moet zich verantwoorden en hij moet uitleggen waar hij voor staat en waarin hij afwijkt van meneer Breivik. Wat is nu het springende punt? Waar gaan de wegen uiteen? Dat moet je heel duidelijk uitleggen, denk ik. Dat heeft Wilders tot nu toe niet gedaan."
Spruyt doet zijn uitspraken in een interview met de NOS. Hij vindt dat Wilders verder moet gaan dan de persverklaring die hij vanochtend naar buiten bracht. Daarin staat dat de 'vrijheidslievende, anti-islamidealen' van de PVV niets te maken hebben met de ideologie van Breivik, die afgelopen vrijdag 76 mensen doodde met als belangrijkste motivatie de in zijn ogen islamitische machtsovername van Europa.
Politieke medestander
De uitspraken van Spruyt zijn opmerkelijk. Hij was ooit een politiek medestander van Wilders. Wilders vroeg Spruyt om samen met hem een rechts-conservatieve partij op te richten. Spruyt besloot na lang aarzelen om niet met Wilders in zee te gaan.
De boodschap die Wilders de afgelopen jaren heeft uitgedragen heeft volgens Spruyt "een bepaalde sfeer opgeroepen, een bepaald klimaat, een bepaalde stemming, een doom-stemming, een sfeer van: het is vijf voor twaalf. Daar heeft Wilders het niet over in zijn verklaring".
Volgens Spruyt heeft de door Wilders opgeroepen apocalyptische sfeer toe geleid dat "mensen in oplossingen gaan denken buiten de politiek om, aan niet-politieke, gewelddadige oplossingen. Dat heeft Wilders niet gewild, daar heeft Wilders niet toe opgeroepen of toe willen aanzetten, maar het is wel gebeurd. Daar moet je je dus van distantiëren. Je moet zeggen: het kan wel met politieke middelen. Dat gaan we nu ook doen."
Verantwoordelijkheid nemen
Dat betekent volgens Spruyt dat Wilders moet erkennen dat hij zijn visioenen over een islamitische invasie in Europa moet opgeven en mee moet gaan denken over oplossingen. Spruyt: "Heel concreet in beleidsvoornemens om van de multiculturele samenleving, die dan is mislukt, toch nog iets moois te maken".
Meedenken en verantwoordelijkheid nemen, het is volgens Spruyt de prijs die Wilders moet betalen voor de macht die hij nu uitoefent. "Je moet aanvaarden dat je niet langer een buitenstaander bent. Je moet bereid zijn om nú die apocalyps op te geven en mee te denken over oplossingen."
Spruyt: "Wilders moet nu uitleggen waarom hij die apocalyptische sfeer heeft opgeroepen, de oorlogssfeer, de sfeer van de politiek doet er niet meer toe. Het scenario dat hij voorstelde was dat van de grote strijd van goed tegen kwaad, die ook in het hoofd zat van die meneer Breivik."
"Wilders moet nu zeggen: de politiek doet er wel toe, we kunnen dit probleem van grote groepen moslims in Nederland, met hun andere normen en waarden, met politieke middelen oplossen, door debat en discussie met elkaar problemen oplossen en ervoor zorgen dat de islamitische gemeenschap in Nederland gewoon een volwaardige plek krijgt en meedoet binnen de grenzen van de democratische rechtsstaat."