Plan oogst lof, maar generatiegebonden rookverbod 'juridisch niet houdbaar'
De maatschappelijke organisaties achter het burgerinitiatief Nicotinee willen dat er een verbod komt op de verkoop van nicotineproducten aan iedereen die is geboren na 2012. Ook stellen ze voor dat er een nieuwe toezichthouder komt. Vandaag werd in de Tweede Kamer gedebatteerd over het initiatief. Er was veel sympathie voor de ambitie, maar veel steun kreeg het generatiegebonden verbod op sigaretten en vapes niet.
De initiatiefnemers van Nicotinee willen dat de leeftijdsgrens voor nicotinehoudende producten, die nu op 18 jaar ligt, vanaf 2030 elk jaar met een jaar wordt verhoogd. Het idee is dat er op die manier een generatie ontstaat die niet meer rookt.
Longarts Wanda de Kanter lichtte het burgervoorstel voorafgaand aan het debat toe. Ze vertelde over haar jarenlange ervaring als longarts en benadrukte dat het voorstel niet is gericht op mensen die al roken, maar moet voorkomen dat jonge mensen gaan roken of vapen.
Petities leiden lang niet altijd tot een plenair debat in de Tweede Kamer over een burgerinitiatief. Sinds het eerste burgerinitiatief in 2006 gebeurde dat slechts in enkele gevallen. Veel van de aanwezige Kamerleden benadrukten daarom vandaag hoe bijzonder het was en prezen de initiatiefnemers voor het initiatief, dat 70.000 handtekeningen opleverde.
Juridische haalbaarheid
Toch schaarde uiteindelijk alleen het CDA zich volledig achter het voorstel van het burgerinitiatief. Sommige partijen onderschreven wel de noodzaak om extra maatregelen te nemen, maar hadden vragen over de haalbaarheid, ook op juridisch gebied.
Anderen verwierpen het voorstel volledig, zoals PVV en BBB, die het een voorbeeld van "steeds verdere betutteling" noemden.
Staatssecretaris Karremans van Jeugd, Preventie en Sport sprak zijn waardering uit voor de initiatiefnemers. "Het zijn bekende gezichten die zich al heel lang inzetten voor een rookvrije generatie, omdat ze als artsen de verschrikkelijke gevolgen van roken hebben meegemaakt." Hij deelt de ambities voor een rookvrije generatie, "maar hoe graag ik ook zou willen dat we met één wetsvoorstel een rookvrije generatie kunnen realiseren is dat niet mogelijk."
Karremans wees erop dat het volgens Europese regels niet is toegestaan om een product te verbieden dat in andere EU-landen wel verkrijgbaar is. Bovendien wierp hij de vraag op of zo'n verbod wel effectief is als mensen in buurlanden wel aan het product kunnen komen.
Verder wil Karremans geen nieuwe toezichthouder. Hij voelt meer voor het versterken van de huidige toezichthouder NVWA.
NSC en CDA dienden een motie in om de leeftijd waarop mensen nicotinehoudende producten kunnen kopen in stappen te verhogen van 18 naar 21 jaar. Daarop werd gemengd gereageerd door de andere partijen. De staatssecretaris zei te willen kijken of dit uitvoerbaar en haalbaar is.
