Rotterdam krijgt fabriek voor synthetische kerosine

• 

  Rob Koster

  Economieverslaggever

Het is een stuk duurder dan kerosine maken uit olie, maar het kan wel: vliegtuigbrandstof maken uit duurzame elektriciteit en CO2. Rotterdam krijgt in 2030 een fabriek die deze 'synthetische kerosine' gaat maken.

Niet Shell, BP of ExxonMobil, maar een relatieve nieuwkomer in de energiemarkt ontwikkelt op dit moment de fabriek in de Botlek. In 2030 moet hier per jaar genoeg vliegtuigbrandstof geproduceerd worden voor 7000 vluchten van Amsterdam naar New York.

Het project is een samenwerking van het Amsterdamse bedrijf Power2X en tankopslagbedrijf Advario. Het Duitse familiebedrijf Advario heeft een fabrieksterrein van 26 hectare gekocht tussen de raffinaderijen van Shell Pernis en ExxonMobil. Bulldozers, graafmachines en grote drilboren vegen op dit moment het terrein schoon, waar eerder halffabricaten voor de aluminiumproductie werden gemaakt.

Eind volgend jaar is het terrein gereed voor de bouw van de fabriek en de opslagtanks.

Verplicht bijmengen

Vanaf 2030 is er een Europese verplichting om naast bio-kerosine ook synthetische kerosine bij te mengen in vliegtuigen. Rotterdam heeft al een bio-kerosine fabriek van het Finse bedrijf Neste, die flink wordt uitgebreid.

Nu wordt er dus ook gewerkt aan een fabriek voor synthetische kerosine. De initiatiefnemers denken in 2030 veertig procent van de synthetische kerosine te kunnen leveren die nodig is om aan Europese regels te voldoen.

Aan de rand van het fabrieksterrein in de Botlek komen grote tanks van Advario waarin duurzame methanol wordt opgeslagen. Deze methanol is gemaakt van groene waterstof en CO2. De groene waterstof is gemaakt uit elektriciteit, opgewekt met zon, wind of waterkracht.

Duurzame methanol moet in Rotterdam aangevoerd worden met tankers uit onder meer Zuid-Amerika, de Verenigde Staten en Scandinavië. De kade wordt hiervoor aangepast.

Power2X bouwt naast de opslagtanks de fabriek waarin de duurzame methanol met onder meer groene waterstof wordt omgezet in synthetische kerosine.

De fabriek wordt aangesloten op de pijpleiding die de raffinaderijen in Rotterdam verbinden met Schiphol en de luchthavens van onder meer Brussel en Frankfurt. Verder kan de synthetische kerosine vanuit de Rotterdamse haven afgevoerd worden met tankers en treinen.

Dat een vliegtuig kan vliegen op synthetische kerosine demonstreerde KLM in 2021 tijdens een vlucht naar Madrid. Shell maakte in het laboratorium in Amsterdam 500 liter synthetische kerosine die met de gewone kerosine werd vermengd.

Twee jaar later maakte Virgin Atlantic een vlucht van Londen naar New York met een toestel dat voor het eerst volledig op bio-kerosine vloog. Op dit moment mogen vliegtuigen tot 50 procent bio- of synthetische kerosine bijmengen. Maar in theorie kunnen ze volledig op duurzame kerosine vliegen.

Waar de grote oliemaatschappijen een afwachtende houding aannemen, ziet Power2X kansen. "Wij geloven dat vraag en aanbod elkaar gaan vinden de komende jaren", zegt oprichter Occo Roelofsen. De fabriek in Rotterdam wordt voorlopig verreweg de grootste producent van synthetische kerosine in Europa. Afgelopen zomer kreeg het bedrijf een financiële injectie van 130 miljoen euro van het Canadese pensioenfonds CPP Investments.

Nieuw verdienmodel

Advario heeft al tankopslag in Europa, de Verenigde Staten en Azië en wil mee in de energietransitie. "Iemand moet op een gegeven moment opstaan en de eerste stap zetten", zegt Sjoerd Boer, directeur nieuwe energie bij Advario. "Wij denken dat synthetische vliegtuigbrandstof een verdienmodel is en de wereld bovendien een stuk verder helpt met CO2-reductie."

KLM is enthousiast over de nieuwe fabriek. "Het is heel erg goed nieuws dat er nu plannen zijn voor productie, want dat is hard nodig," zegt Zita Schellekens, directeur verduurzaming bij KLM. "Een aantal grote oliemaatschappijen hebben hun plannen in de ijskast gezet, des te beter dat anderen deze uitdaging oppakken."

Luchtvaart nog lang niet duurzaam

Met de productie van 250.000 ton synthetische kerosine op jaarbasis maakt de fabriek in Rotterdam een serieus begin, maar het is nog lang niet voldoende om de luchtvaart te verduurzamen, erkent ook de KLM. "In 2030 is er absoluut niet genoeg synthetische kerosine. Er zal hopelijk genoeg zijn om te voldoen aan de verplichtingen vanuit de Europese Unie."