Nederlandse bedrijven bereiden zich voor op de Amerikaanse verkiezingsuitslag

Staal, vliegtuigonderdelen en champignons vertrekken geregeld vanuit Nederland naar Amerika. De handel met de Verenigde Staten is voor Nederland van groot belang. Zowel economen als ondernemers maken zich zorgen over eventuele handelsmaatregelen na de Amerikaanse verkiezingen.

In aanloop naar de verkiezingen volgende week heeft de Republikeinse presidentskandidaat Trump aangegeven Amerikaanse bedrijven te willen beschermen. Zo wil hij een universeel importtarief van 10 procent instellen.

Sindsdien waarschuwen diverse organisaties voor de risico's van protectionistische maatregelen voor de wereldeconomie. De hogere Amerikaanse invoerrechten zouden ten koste gaan van de mondiale economische groei, de inflatie zal erdoor oplopen en waarschijnlijk voeren Europa en landen als China tegenmaatregelen in.

Van chemie tot transport

Dit heeft ook negatieve gevolgen voor de Nederlandse handel. De Rabobank berekende dat de Nederlandse economie bij een verkiezing van Trump op de lange termijn 10 miljard euro kleiner zal zijn dan wanneer Democraat Harris president wordt.

"Uiteindelijk wordt het importtarief betaald door de Amerikaanse consument", zegt Marieke Blom, hoofdeconoom bij ING. "Maar zij zullen minder Europese producten willen kopen. Dus de Nederlandse afzetmarkt wordt kleiner." Hier zullen onder andere de chemische, farmaceutische en transportsector onder lijden, verwacht Blom.

Voor Nederland, als kleine open economie, is het van belang dat de handel met belangrijke partners zoals de VS zo soepel mogelijk blijft verlopen, zegt Blom. "In Amerika is iedereen het erover eens dat de strijd met China moet worden aangegaan. Als de Democratische kandidaat wint zal dat betekenen dat Amerika dat mét Europa doet. Maar als de Republikeinen winnen zullen de Verenigde Staten ook hun pijlen op Europa richten."

Meer import dan export

Bij champignonverwerker Scelta Mushrooms uit Venlo is de invloed van de Amerikaanse verkiezingen al een halfjaar voelbaar. Het familiebedrijf, dat diepgevroren en lang houdbare champignons exporteert, merkt dat potentiële klanten investeringen uitstellen. "Ze durven geen risico's te nemen en wachten liever de verkiezingen af", zegt mede-eigenaar Jules Klerken.

De champignons van Scelta Mushrooms belanden onder andere op pizza's en burgers van zo'n 6000 Amerikaanse restaurants. De Verenigde Staten is de grootste afzetmarkt van het Limburgse bedrijf.

Nederlandse ondernemingen, zoals het familiebedrijf uit Venlo, exporteerden in 2023 goederen ter waarde van 33,8 miljard euro naar de Amerikaanse markt, zo meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

Maar het aandeel dat Nederland uit Amerika importeert is groter. Zo'n 10 procent van alle goederen is afkomstig uit de Verenigde Staten. Samen goed voor zo'n 64 miljard euro. Het gaat met name om ruwe aardolie en aardgas.

Daarmee is de Verenigde Staten na Duitsland de grootste leverancier van goederen aan Nederland. Die afhankelijkheid van de VS maakt ons kwetsbaar, zo waarschuwt het Centraal Planbureau (CPB).

Kansen spreiden

ING-hoofdeconoom Blom ziet dat het bedrijfsleven zich tegen protectionistische maatregelen probeert te beschermen. "Ondernemers proberen risico's te spreiden door op veel verschillende plekken te zitten of kiezen juist voor zekerheid door met een specifieke afnemer of toeleverancier te werken."

Dat geldt ook voor Jan Klerken van Scelta Mushrooms, de vader van Jules. Hij vindt "het geen feest" als Donald Trump president zou worden, maar houdt al twee jaar rekening met een eventuele herverkiezing. "We zijn bezig met het aanboren van nieuwe gebieden."

Ook andere Nederlandse bedrijven bereiden zich voor op allerlei scenario's, zoals Tata Steel Nederland. "Maar we handelen er niet meteen naar", laat een woordvoerder weten. Meerdere bedrijven laten aan de NOS weten de uitslag af te wachten en laten zich verder niet uit over hoe zij zich daarop voorbereiden.

'Trump heeft Europa hard nodig'

Marco Groot van bloemengroothandel FleuraMetz FM Groep verwacht dat het allemaal wel meevalt. "Trump heeft Europa hard nodig voor het afzetten van Amerikaanse producten." Misschien pakt Republikeinse winst in de race om het Witte Huis zelfs wel gunstig uit voor de ondernemer. "Trump houdt voor ons de belastingen laag en daardoor krijg je meer ruimte op je bedrijfsbalans."

Ook champignonverwerker Jan Klerken verwacht "nooit helemaal uit de VS te verdwijnen", ongeacht de verkiezingsuitslag.