Oostenrijkse president passeert radicaal-rechts bij kabinetsformatie

De president van Oostenrijk heeft Karl Nehammer van de ÖVP opdracht gegeven een nieuwe regering te vormen. Daarmee breekt Alexander Van der Bellen (Groenen) met de traditie om de leider van de grootste partij daarvoor te vragen.

Nehammer, de zittende bondskanselier van Oostenrijk, wacht dan ook een ingewikkelde taak. De radicaal-rechtse FPÖ van Herbert Kickl won vorige maand de parlementsverkiezingen met bijna 29 procent van de stemmen, gevolgd door de conservatieve ÖVP met ruim 26 procent.

Alleen de ÖVP wil met de FPÖ samenwerken, en dan nog slechts onder voorwaarden die voor die partij niet aanvaardbaar zijn.

De weerstand tegen de FPÖ heeft onder meer te maken met Kickls rol in een Russisch spionageschandaal en de openlijk pro-Russische houding van de partij. Na de verkiezingsuitslag gingen duizenden mensen in Wenen de straat op om te demonstreren tegen een mogelijke regeringsdeelname van de radicaal-rechtse partij.

'Klap in het gezicht'

Herbert Kickl is ook persoonlijk omstreden. Hij ziet zichzelf als Volkskanzler, een titel die de nazi's vroeger voor Adolf Hitler gebruikten. Ook is hij bekend van zijn uitspraak dat de politiek niet het recht moet volgen maar het recht de politiek.

Over het besluit van de president om Karl Nehammer aan te wijzen, zegt Kickl in een bericht op Instagram dat zijn overwinning "voor veel van jullie een klap in het gezicht is". Hij verzekert zijn volgers ervan dat "het laatste woord nog niet gesproken is".

De ÖVP is de enige partij die de deur voor samenwerking op een kier heeft gehouden. Maar partijleider Nehammer heeft meerdere keren gezegd niet te willen samenwerken zolang Herbert Kickl de leider van de FPÖ is. Ook zei hij dat Kickl onder geen beding bondskanselier mag worden. Herbert Kickl zegt op zijn beurt dat zijn partij alleen in de regering zal stappen met hem als bondskanselier.

Derde partij nodig

Voor de hand ligt nu een samenwerking van de ÖVP met de sociaaldemocratische SPÖ, die 21 procent van de stemmen kreeg. De ÖVP en de SPÖ, de twee traditionele machtspartijen in Oosterrijk, hebben vaker samen een coalitie gevormd.

Nehammer zei vandaag dat er nog een derde partij nodig is voor een stabiele meerderheid in het parlement. Samen hebben de twee partijen een meerderheid van slechts één zetel.