Aangescherpte kabinetsplannen tegen 'verengelsing' vallen slecht bij hoger onderwijs

Minister Bruins van Onderwijs kondigt extra regels aan om de 'verengelsing' in het hoger onderwijs en de instroom van internationale studenten terug te dringen. Volgens universiteiten, hogescholen en studenten is het symboolpolitiek. Ze vrezen voor het voortbestaan van opleidingen.

In grote lijnen zet de onderwijsminister het beoogde beleid van zijn voorganger Dijkgraaf door. Die wees vorig jaar op de overvolle collegezalen, een gebrek aan huisvesting en een hoge werkdruk onder docenten. Daardoor zou de toegankelijkheid van het onderwijs voor Nederlandse studenten in het geding zijn. Hij pleitte voor meer bijsturing.

Bruins komt nu met aanvullende maatregelen, die er bijvoorbeeld voor moeten zorgen dat Nederlands bij minimaal twee derde van de Nederlandstalige bacheloropleidingen de voertaal is. Ook moet het voor internationale studenten moeilijker worden een basisbeurs te krijgen.

Door de instroom van internationale studenten te beperken wil het kabinet op termijn jaarlijks 293 miljoen euro bezuinigen op het hoger onderwijs. Om dat te bereiken mogen opleidingen vanaf volgend jaar voor alle Engelstalige opleidingen een numerus fixus instellen.

'Botte bijl'

"In feite hakt het kabinet met de botte bijl in op hogescholen en universiteiten", zegt Casper van den Berg. Hij is voorzitter van Universiteiten van Nederland, de koepelorganisatie. Volgens hem zal het voorgestelde beleid leiden tot een verschraling van het opleidingsaanbod. "Zowel in de Randstad als in minder dichtbevolkte gebieden."

In het hoger onderwijs zijn er zorgen dat sommige Nederlandstalige opleidingen ten onder zullen gaan door de nieuwe regels. "Zij kunnen niet overeind blijven, omdat ze door het aanbieden van Engelstalige opleidingen financieel worden ondersteund", zegt Van den Berg. Hij verwijst naar opleidingen in de Nederlandse taal. Daar zijn nu nog te weinig aanmeldingen voor om de opleidingen zonder financiële steun van de Engelse opleidingen te laten bestaan.

Ook studentenvakbond LSVb is kritisch. Enerzijds erkent de bond dat de opmars van Engelstalig onderwijs is "doorgeslagen", maar de studenten vragen zich af of de huidige kabinetsplannen de juiste manier zijn om het probleem aan te pakken. "Dit lijkt vooral spierballenvertoon", zegt LSVb-voorzitter Abdelkader Karbache.

'Nederlands is al de norm'

Volgens de Vereniging Hogescholen wordt het probleem door het kabinet overdreven. In een reactie op het nieuws vandaag stelt de organisatie dat 92 procent van de hbo-opleidingen al in het Nederlands wordt aangeboden. "Het Nederlands ís al de norm in het hbo." De vereniging verwijst naar de maatregelen die de sector neemt om het aantal Engelstalige opleidingen te verminderen.

In het onderwijs, en vele andere sectoren, wordt geleund op Engelssprekend personeel. LSVb-voorzitter Karbache verwacht dat er straks niet voldoende Nederlandssprekende medewerkers zijn voor alle opleidingen.

Verder onderschrijft hij het standpunt van de universiteiten en hogescholen dat inkomsten die buitenlandse studenten opleveren momenteel onmisbaar zijn. "Dat is de reden dat hier zo veel internationale studenten naartoe zijn gehaald. Het is een financiële prikkel. Dat is een fout verdienmodel, maar wel een feit."

Volgens Karbache zou er eerst een discussie op gang moeten komen over wat een goed alternatief kan zijn in plaats van "er bot de rem op te zetten".