Strijd om Antwerpen tussen rechts en links bij lokale verkiezingen België
In België mogen kiezers vandaag naar de stembus voor de gemeenteraadsverkiezingen en de provincieraadverkiezingen. In Vlaanderen, het Nederlandstalige gedeelte van België, is voor het eerst geen opkomstplicht. In Brussel en Wallonië geldt die nog wel. In Antwerpen, de grootste gemeente in Vlaanderen, wordt het nog spannend. Daar wint straks of de rechts-nationalistische N-VA of het marxistische PVDA.
Ook wordt vanaf deze verkiezingen de kandidaat van de grootste coalitie met de meeste voorkeursstemmen, automatisch burgemeester. Eerder gebeurde dat via een intern proces bij gemeentes.
In Vlaamse grote steden wordt door het afschaffen van de opkomstplicht een lagere opkomst verwacht dan voorheen. In de ochtend was het nog vrij rustig bij de stembussen. Bij de vorige lokale verkiezingen lag de uiteindelijke opkomst rond de 90 procent, experts verwachten dat de opkomst zal zakken naar ergens tussen 70 en 80 procent.
Eerder dit jaar waren er al verkiezingen op nationaal, federaal en Europees niveau. Landelijke politici die daar grote winst behaalden - of juist niet - kunnen zich bij de lokale verkiezingen ook verkiesbaar stellen.
De Wever vs. D'Haese
Bart de Wever, lijsttrekker van de N-VA, is al elf jaar burgemeester van Antwerpen én kandidaat-premier nadat zijn partij in juni de parlementsverkiezingen had gewonnen. Toen kreeg hij de opdracht om een nieuwe regering te vormen. Dat lukte hem deze zomer niet, omdat de formerende partijen het niet eens konden worden over belastingen. De onderhandelingen zijn toen in de koelkast gezet, tot na de verkiezingen van vandaag.
In juni kreeg de extreemlinkse PVDA een groot deel van de stemmen in zijn stad, meer dan 20 procent van de Antwerpenaren stemde voor de partij. Belgische media spreken dan ook van 'een strijd om de stad' tussen De Wever en de jonge leider van de PVDA, Jos D'Haese. De twee gaan fel tegen elkaar tekeer bij debatten en andere mediamomenten.
D'Haese weet met zijn campagne vooral jongeren en moslims aan te spreken in de stad. De PVDA spreekt zich onder meer uit tegen een hoofddoekenverbod, tegen een verbod op onverdoofd ritueel slachten en "eist een onmiddellijke en onvoorwaardelijke erkenning van Palestina".
Op sommige andere plekken in België kan het ook nog spannend worden. Bijvoorbeeld in Wallonië waar de socialistische partij (PS) mogelijk ook lokaal klappen zal moeten verduren. In Ninove kan voor het eerst een burgemeester gekozen worden van het extreemrechtse Vlaams Belang.
Het is moeilijk om iets te zeggen over bredere trends en verwachtingen, legt Lonne van Erp, politiek verslaggever voor de VRT, uit op NPO Radio 1. "In bijna geen enkele gemeente komen precies dezelfde partijen op. Als verslaggevers kijken we vooral naar de cordon sanitaire, en of die verbroken zal worden."
De cordon sanitaire in België is het pact van partijen tegen het radicaalrechtse Vlaams Belang, waarbij ze afspreken geen samenwerking of coalitie aan te gaan met de partij. "Vlaams Belang deed het in juni heel erg goed. Als ze dat op lokaal niveau ook zullen doen, zullen andere partijen misschien geneigd zijn om toch wel samen te gaan werken met de partij", aldus Van Erp.
