Nivel maakt rekenfout in coronastudie naar oversterfte
Onderzoeksinstituut Nivel heeft een rekenfout gemaakt in een onderzoek naar oversterfte tijdens de coronapandemie. Er zat een blinde vlek in de data, waardoor een deel van de gevaccineerden werd geregistreerd als ongevaccineerd. Desondanks blijft de conclusie van het aangepaste onderzoek overeind.
Het onderzoek moest in kaart brengen wat het verschil was in oversterfte tussen mensen die wel en mensen die niet gevaccineerd waren. Als je je tijdens de pandemie liet vaccineren, dan werd gevraagd of je gegevens doorgegeven mochten worden aan het RIVM. De fout die het Nivel heeft gemaakt was dat alle mensen die wel gevaccineerd werden, maar hun gegevens niet wilden delen, werden aangemerkt als 'niet gevaccineerd'.
Dat leidde tot een scheve vergelijking, omdat deze groep 'wel gevaccineerd, niet geregistreerd' een lager risico had op overlijden dan ongevaccineerden. Mogelijk betekent het dat de oversterfte onder ongevaccineerden hoger is dan gedacht.
Maurice de Hond
In eerste instantie dacht het Nivel dat het ging om zeven procent van alle gevaccineerden in het land. Later paste het onderzoeksinstituut dat percentage aan naar 4,5 procent, omdat het nog kon achterhalen wie van deze groep bij de huisarts was gevaccineerd. Zo kwam het Nivel erop uit dat 95,5 procent van alle gevaccineerden goed was geregistreerd.
Maurice de Hond wees het Nivel als een van de eersten op de fout in de analyse, schrijft Trouw. Volgens critici heeft het onderzoeksinstituut er niet bij stilgestaan dat het overgrote deel van de bevolking zich liet vaccineren, waardoor het aantal ongevaccineerden klein was.
De 4,5 procent 'wel gevaccineerde, niet geregistreerde' mensen, maakt een groot deel uit van de mensen die als ongevaccineerd staan geregistreerd, zo'n 25 procent daarvan. "We hebben de impact te laag inschat", vertelt Nivel-onderzoeker Robert Verheij in het NOS Radio 1 Journaal.
Conclusie blijft staan
Hoewel de conclusies in het nieuwe rapport voorzichtiger geformuleerd worden, zijn ze wel hetzelfde gebleven.
Dat komt doordat de groep gevaccineerden die het Nivel onderzocht hetzelfde is gebleven. Onder die groep geldt ondersterfte. Het doel was om de oversterfte onder gevaccineerden en ongevaccineerden met elkaar te vergelijken. Dat kan nog steeds, alleen is er nu onder de gemengde groep van ongevaccineerden en ongeregistreerden 25 procent eigenlijk wel gevaccineerd.
Dat is ook direct een van de redenen waarom de aanpassing de oude conclusie eigenlijk kracht bijzet. Omdat in de gemengde groep van ongevaccineerden en ongeregistreerden dus meer mensen zaten die wel gevaccineerd waren, valt het percentage oversterfte onder de ongevaccineerden door de aanpassingen juist hoger uit.