19 doden per dag: val voor meer Nederlanders fataal, vooral bij 80-plussers

Steeds meer mensen overlijden doordat ze vallen, struikelen of uitglijden. Vorig jaar stierven op die manier bijna 7000 mensen in Nederland, gemiddeld ruim negentien mensen per dag, berekende het CBS (het Centraal Bureau voor de Statistiek). Het gaat om een stijging van bijna 12 procent in vergelijking met 2022 en bijna vier keer zo veel als twintig jaar geleden.

Als iemand binnen dertig dagen na de val overlijdt, rekent het CBS de val als doodsoorzaak. Vallen met bijvoorbeeld een fiets wordt niet meegerekend.

Het gaat meestal om oudere mensen: 43 procent was tachtiger en 36 procent was negentig jaar of ouder. Meer dan de helft van de slachtoffers woonde in een zorginstelling.

Heup- en hoofdletsel

Bijna de helft van de overledenen had een gebroken heup als belangrijkste letsel. Deze verwonding komt vaak voor bij ouderen, omdat zij vaker dan jonge mensen kampen met botontkalking, waardoor de heup eerder breekt.

Bij een kwart van de overledenen ging het om hoofdletsel. Meer vrouwen dan mannen sterven op die manier: 60 procent tegenover 40 procent.

'Onderliggende ziekte'

Het is niet helemaal duidelijk waar de stijging door komt. Het aantal ouderen stijgt al jaren en het aantal inwoners in Nederland neemt toe. Daardoor zijn er dus ook meer mensen die aan een val zouden kunnen overlijden. Maar ook als daarmee rekening wordt gehouden, stijgt het aantal sterfgevallen door een val snel.

Volgens Nathalie van der Velde, die als hoogleraar Ouderengeneeskunde gespecialiseerd is in valpreventie, hoort vallen niet per se bij ouder worden. Wel hebben ouderen vaker aandoeningen en kunnen ze minder goed bewegen. "Als ze vallen, is dit meestal een symptoom van een onderliggende ziekte", zegt de hoogleraar.

Valrisico herkennen

Mensen wonen langer thuis en daardoor worden minder snel onderliggende klachten ontdekt, legt Van der Velde uit. Mogelijk speelt dat een rol in de toename in het aantal fatale vallen. Het is volgens haar daarom belangrijk om op tijd te herkennen of iemand een valrisico loopt. Dat kan door contact op te nemen met een zorgprofessional of een online risicotest te doen.

Ook zijn er maatregelen die mensen en vooral ouderen zelf kunnen nemen om het valrisico te verkleinen, stelt Van der Velde. "Gezond eten, meer bewegen, aan je balans werken en obstakels uit de omgeving weghalen kunnen een fatale val voorkomen."