Rekenkamer positief over financieel verhaal kabinet, kritisch over vage doelen
De Algemene Rekenkamer is deels positief en deels kritisch over de begroting die het kabinet op Prinsjesdag heeft gepresenteerd. Deze onafhankelijke overheidsinstantie controleert "of de rijksoverheid publiek geld zinnig, zuinig en zorgvuldig uitgeeft".
Positief is de instantie over hoe het nieuwe kabinet uitlegt waar meer en minder geld aan gaat uitgeven. En ook waar het geld voor de drie nieuwe ministeries naartoe gaat. Dat zijn de ministeries van Klimaat en Groene Groei, Asiel en Migratie en Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening.
Vage doelstellingen
Maar de Rekenkamer is dus ook kritisch. Het instituut vindt dat kabinetsdoelstellingen vaak niet of te abstract zijn gedefinieerd. "Daardoor is het voor het kabinet moeilijk de voortgang te volgen en te controleren."
De instantie wijst bijvoorbeeld op de doelstelling van de politie in de begroting van het ministerie van Justitie en Veiligheid. Zo schrijft het ministerie "een veilige samenleving met behulp van een goed functionerende politie" na te streven. Maar zo'n doelstelling is volgens de Rekenkamer niet specifiek en meetbaar.
De Rekenkamer ziet ook wel een aantal duidelijke en meetbare doelstellingen, zoals het bouwen van 100.000 woningen per jaar.
Risico's en onzekerheden
Daarnaast vindt de Rekenkamer dat risico's en onzekerheden over de uitvoering van plannen meestal niet duidelijk in beeld zijn gebracht. "Terwijl die informatie juist belangrijk is om verrassingen in beleidseffecten en uitgaven te voorkomen."
Op dat vlak vindt de Rekenkamer het positief dat minister Faber van Asiel en Migratie wijst op onzekerheden over het aantal asielzoekers dat de komende paar jaar naar Nederland komt.
De afgelopen jaren werden de budgetten van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (CAO) steeds overschreden. Voor dit en de komende twee jaar zijn de budgetten in de rijksbegroting flink verhoogd, ook omdat er een stijging van het aantal asielzoekers wordt verwacht door het COA.
Budget omlaag, terwijl asielzoekers blijven komen
Tegelijk is de Rekenkamer juist kritisch dat het budget voor het COA vanaf 2027 fors omlaag gaat, terwijl het COA verwacht dat het aantal asielzoekers hoog blijft. "De verwachte daling van de uitgaven voor de opvang van asielzoekers houdt geen gelijke tred met de verwachte daling van het aantal asielzoekers in de opvang", aldus de Rekenkamer.
En dus verwacht de Rekenkamer dan weer budgetoverschrijdingen. "De uitgaven aan asielopvang waren in 23 jaar maar liefst 21 keer te laag begroot. Het gevolg hiervan was dat het COA in een crisis terechtkwam."
Kamerleden kunnen de informatie van de Rekenkamer gebruiken bij de komende begrotingsbehandelingen. Die zijn eerst in de Tweede Kamer en daarna in de Eerste Kamer.
