Na de plannen, nu het debat: wat kan het kabinet verwachten?
Nog een paar uur en dan beginnen in de Tweede Kamer de eerste Algemene Beschouwingen over de plannen van het kabinet-Schoof. Na de presentatie en toelichting gisteren op Prinsjesdag is het de beurt aan de Tweede Kamer om zich over de plannen uit te spreken. Ze kunnen voornemens steunen, op punten proberen bij te schaven of veranderen.
Het is voor premier Schoof niet te hopen dat het debat net zo verloopt als het debat over de regeringsverklaring vlak voor het zomerreces.
Dat liep uit op een behoorlijke chaos. Niet zozeer door aanvallen van oppositiepartijen, maar vooral doordat PVV-leider Wilders Schoof onder vuur nam en minister Agema van Volksgezondheid hem met berichten op X in een lastig parket bracht.
Nu de plannen uit het hoofdlijnenakkoord zijn uitgewerkt en het regeerprogramma en de Miljoenennota zijn gepresenteerd is er voor Kamerleden genoeg inhoudelijks om het kabinet over te bevragen. Daarbij is het de vraag waar oppositiepartijen mee komen, maar ook of de coalitiepartijen elkaar heel houden.
Strubbelingen
Zo was er maandag openlijk onenigheid over een voor deze coalitie belangrijk thema: migratie. Alle vier de partijen willen het aantal asielzoekers dat naar Nederland komt fors beperken, maar bij het voornemen om een asielcrisis uit te roepen plaatste NSC een flinke kanttekening.
NSC'er Van Vroonhoven, die voorman Pieter Omtzigt in de Tweede Kamer vervangt zolang hij ziek thuis zit, liet weten een noodwet voor het uitroepen van een asielcrisis niet te zullen steunen als de Raad van State er negatief over adviseert. Dat was tegen het zere been van Wilders en VVD-leider Yesilgöz.
Zo zei Yesilgöz dat haar partij "niet gaat speculeren over wat er allemaal niet zou kunnen" en vond Wilders dat NSC er nog maar eens even "goed over moest nadenken". "Nederland heeft een giga-asielcrisis en die wordt niet opgelost door bij voorbaat de benen te nemen en te dreigen met een tegenstem van NSC."
Dat het debat voor een deel in het teken van deze strubbelingen zal staan en het thema migratie uitgebreid aan bod komt, ligt voor de hand. Maar de oppositiepartijen willen zich niet alleen daarop richten.
Zo maakt GroenLinks-PvdA-leider Timmermans zich zorgen over de aanpak van armoede. Hij spreekt van "een kabinet vooral voor de rijken". De partij komt ook met forse kritiek op de bezuinigingen op onderwijs.
Die bezuinigingen zijn ook D66 een doorn in het oog. Verder wil D66 de btw-verhogingen op kunst, cultuur en sport het liefst teruggedraaid zien.
Ook SP-leider Dijk vindt dat er meer moet worden gedaan om de armoede aan te pakken. Volgens hem krijgen het bedrijfsleven, mensen met grote vermogens en vastgoedbezitters wel "allemaal douceurtjes".
CDA-leider Bontenbal vindt dat het kabinet een "te grote claim op de toekomst legt" en denkt dat veel van de ambitieuze doelstellingen niet makkelijk gehaald kunnen worden. CDA en ChristenUnie zijn tegen het schrappen van de maatschappelijke diensttijd.
SGP-leider Stoffer is over het algemeen "positief kritisch", maar vindt wel dat er wat moet worden gedaan aan "de kloof tussen een- en tweeverdieners".
De Partij voor de Dieren zal betogen dat het kabinet op het gebied van landbouw keuzes uit de weg gaat. Denk-leider Van Baarle maakt zich ook zorgen over de armoede en vindt dat dit kabinet geen prioriteit bij gelijkwaardigheid legt.
