Maastricht stelt skelet van 66 miljoen jaar oude maashagedis tentoon

Het is een schrikeffect: wie vanaf zondag het Natuurhistorisch Museum in Maastricht binnenstapt, kijkt al bij de ingang in de opengesperde bek van een gigantische maashagedis. Het gaat om een reconstructie van het beest, dat meer dan 66 miljoen jaar geleden rondzwom in de ondiepe binnenzee die Zuid-Limburg toen was.

Gereconstrueerde skeletten van uitgestorven dieren vind je tegenwoordig op meer plekken in Nederland, met de T-Rex in het Leidse Naturalis als bekendste voorbeeld. Toch is het skelet dat nu is opgebouwd in Maastricht uniek, schrijft L1 Nieuws. Het is het eerste en voorlopig enige schaalmodel van een maashagedis ter wereld. Op ware grootte.

Tussen de 70 en 66 miljoen jaar geleden bevond zich een subtropische Krijtzee in Zuid-Limburg. Uit onderzoek blijkt dat daar dus onder meer maashagedissen ofwel mosasauriërs rondzwommen. Gigantische beesten, is te zien aan het skelet dat nu tentoongesteld wordt: het is zo'n 11 meter lang en telt ongeveer 400 botten.

Paleontoloog John Jagt legt uit hoe de mosasaurus eruit zag:

Een deel van Bèr, zoals het Natuurhistorisch Museum het beest liefkozend noemt, is door paleontologen uit de Limburgse bodem opgediept. Een deel ook niet, geeft paleontoloog John Jagt eerlijk toe.

"Bèr is nooit compleet gevonden. Dit komt omdat in die tijd de zee te ondiep was", legt hij uit. "Ging een mosasaurus dood, dan kwamen er haaien op af die hem uit elkaar trokken. Dus je zult er nooit een compleet vinden. Ongeveer 40 procent van het beest hebben we. Alles wat we niet hebben is gemodelleerd naar neefjes uit Angola en Noord-Amerika."

De eerste botten van Bèr werden in 1998 opgegraven. Gaandeweg kwamen toen meer resten tevoorschijn. Toen al was al sprake van een tentoonstelling van de mosasaurus, maar dat heeft dus wel even geduurd.

"Maar die dertig jaar valt in het niet bij de ouderdom van dit beest. Hij is meer dan 66 miljoen jaar oud", relativeert Jagt. "Het is een lange weg geweest. Je moet opgraven, prepareren, beschrijven en hij moet een formele naam krijgen. Want we noemen hem Bèr, maar officieel heet hij 'prognathodon saturator'. Het heeft lang geduurd. Maar uiteindelijk is het gelukt."

3D-scans

Voordeel van die lange voorbereidingstijd is wel dat gebruik is gemaakt van de nieuwste technieken. De replica van Bèr is gemaakt in samenwerking met Naturalis. Op basis van 3D-scans van Bèr zelf en een exemplaar van een nauw verwante soort uit Angola maakten Naturalis-medewerkers een computermodel van hoe de complete prognathodon eruit moet hebben gezien.

De 3D-printers van het Leidse museum produceerden vervolgens millimeter voor millimeter een compleet skelet. Een dierenpreparateur verzorgde het verfwerk, waardoor de replica volgens de kenners natuurlijk oogt.