Studentenintroductieweek van start, aandacht voor grensoverschrijdend gedrag

• Thomas Michel

  redacteur online

In Utrecht, Leiden en Groningen beginnen deze week de introductieweken, waar studenten kennismaken met het studentenleven. Voor studentenverenigingen is dit de kans om zich van hun beste kant te laten zien en nieuwe leden te werven.

De afgelopen jaren kwamen studentenverenigingen regelmatig in het nieuws vanwege incidenten tijdens de kennismakingstijd of grensoverschrijdend gedrag.

In Groningen en Tilburg staat tijdens de introductieweken een 'Consent Tent', een initiatief van het ministerie van Justitie en Veiligheid. Om aandacht te vragen voor de nieuwe Wet seksuele misdrijven en voor seksueel gelijkwaardig gedrag kunnen studenten aan deze tent een slotje hangen. Daarmee geven ze aan dat ze consent (wederzijdse instemming) belangrijk vinden.

Patroon

Ook het Utrechtsch Studenten Corps (USC) lag het afgelopen jaar onder vuur, vanwege een bangalijst. Zowel vrouwen op de lijst als hun ouders, de gemeente Utrecht en de universiteit en de hogeschool waren boos over de vrouwonvriendelijke lijst en eisten verbetering.

Veel van de vrouwen op de lijst zijn lid van de vrouwelijke tegenhanger van het USC, de UVSV. De voorzitter van het vrouwencorps sprak van "het zoveelste geval waaruit blijkt dat op een aantal studentenverenigingen seksisme en machocultuur nog steeds de norm is. Dit is geen incident, er is sprake van een patroon. Dit gedrag moet stoppen."

Zo'n dertig vrouwen stonden met hun adres en telefoonnummers op de lijst. Daar werden ze beoordeeld op hun uiterlijk, dat van commentaar werd voorzien. Sommigen van hen stopten met hun studie of verhuisden uit Utrecht. Een aantal van hen heeft nare dingen meegemaakt, vertelde Mark van Casteren van de stichting Stop Bangalijsten eerder tegen de NOS.

Verbeterplannen

Het USC schorste de makers van de lijst en stelde een plan op om de cultuur te verbeteren. Daarbij is hulp gezocht bij externe experts en ook is een begeleidingscommissie opgericht die grotendeels bestaat uit mensen die geen lid zijn van het corps. Het is volgens de vereniging de bedoeling dat deze mensen kritisch kijken naar de plannen. Daarin staan verschillende maatregelen om incidenten te voorkomen.

Zo is het de bedoeling dat mannelijke en vrouwelijke leden in de kennismakingstijd een workshop krijgen over seksualiteit en omgang met elkaar. In de workshop wordt bij studenten "bewustwording gecreëerd en geleerd over hun rol in het seksuele spel", zegt de stichting Gelijkspel, die deze workshop geeft. Ook worden de 'daders' achter de bangalijst actief ingezet. Zij gaan nieuwe leden vertellen over de gevolgen van de lijst.

Met de introductietijd in aantocht heeft de Landelijke Kamer van Verenigingen (LKVV), die zelf onlangs een gedragscode voor studentenverenigingen opstelde, vertrouwen in de plannen van het USC. "Waar een wil is, is een weg," zegt voorzitter Linde van Mechelen. "We werken hard aan kennisdeling en zien bij het USC dat oudere leden begeleiding krijgen van experts om ervoor te zorgen dat zij als voorbeeld kunnen dienen voor jongere en nieuwe leden."

Van Casteren van de stichting Stop Bangalijsten heeft wel kanttekeningen. "Het is een uitstekend begin, maar ik vind dat het corps concreter en strenger moet zijn." Om cultuurverandering te realiseren moeten studentenvereniging regels opstellen, zegt hij. "Deze regels moeten door leden worden ondertekend, en als ze niet nageleefd worden moet iemand het lidmaatschap ontnomen kunnen worden."

Hij vindt dat de opstellers van de lijst en het bestuur van de vereniging in eerste instantie vooral bezig waren met schade voorkomen: "De jongens hadden deze tijd beter kunnen besteden aan het benaderen van de vrouwen op de lijst om excuses te maken", zegt hij.

Animo lijkt onverminderd groot

Vanwege de bangalijst heeft de Universiteit Utrecht de banden met het USC opgeschort en de subsidiekraan dichtgedraaid. In het najaar worden de plannen van het corps onder de loep genomen, zegt een woordvoerder van de universiteit Die bepaalt dan samen met de Hogeschool Utrecht of het USC per 2025 weer subsidie krijgt.

Het USC schrijft op de website dat het bestuur niet kan garanderen dat er geen incidenten meer plaatsvinden, maar dat het "alles op alles zet om te werken aan een cultuur waarin geen enkele voedingsbodem is voor incidenten".

Van de ophef van het afgelopen jaar merkt het corps bij de inschrijvingen overigens weinig. De voorzitter zegt dat het erop lijkt dat net zoals eerdere jaren een loting nodig is om te bepalen welke kandidaat-leden kunnen meedoen met de kennismakingstijd.