Waarom Latijns-Amerika zich achter de Palestijnen schaart
Hoewel er duizenden kilometers en een oceaan tussen liggen, zijn Latijns-Amerikaanse landen zeer kritisch over het militaire handelen van Israël in de oorlog in Gaza. In tegenstelling tot het Westen spreken landen als Brazilië en Colombia al maanden van een "genocide tegen het Palestijnse volk".
Met uitzondering van Panama erkennen alle Latijns-Amerikaanse landen de staat Palestina. Ter vergelijking: in de Europese Unie wordt die staat door 11 van de 27 lidstaten erkend.
Voor veel landen is de oorlog in Gaza aanleiding om de banden met Israël te verbreken. Zo riepen Chili, Belize en Honduras hun ambassadeur in november terug. Colombia en Bolivia gingen een stap verder door alle relaties met met Israël te verbreken. Cuba en Venezuela onderhielden al langer geen diplomatieke betrekkingen met Israël.
Hoewel in Argentinië - dat een grote Joodse gemeenschap heeft - de toon sinds de aanstelling van de radicaal-rechtse en pro-Israëlische president Javier Milei is gematigd, blijven andere landen het Israëlische optreden veroordelen.
Zo sprak de Braziliaanse president Lula deze week van "Israëlische sabotage" bij de onderhandelingen tussen Israël en Hamas om tot een staakt-het-vuren te komen. Eerder beschuldigde hij premier Netanyahu en diens ultrarechtse regering ervan "geen oorlog te voeren, maar genocide te plegen". Ook maakte hij een vergelijking met de Holocaust.
Voor de linkse president was "het buitenproportionele geweld dat Israël inzet in Gaza tegen burgers" aanleiding om de import van Israëlisch militair materieel voorlopig stil te leggen. In mei zette Lula een streep door een wapendeal van 134 miljoen euro.
Enkel Lula's Colombiaanse ambtgenoot Gustavo Petro liet zich de afgelopen maanden nog feller uit. Petro omschreef de Israëlische regering meerdere keren als genocidaal en verbrak in mei alle diplomatieke banden met het land. In februari kondigde Petro op X aan dat Colombia alle aankopen van wapens uit Israël opschortte.
Twee weken geleden organiseerde de Colombiaanse regering op het centrale plein in de hoofdstad Bogotá een gratis concert uit solidariteit met het Palestijnse volk. Het evenement, waar artiesten uit heel Latijns-Amerika optraden, werd door duizenden mensen bezocht. Op de gevel van het parlement hing een levensgroot spandoek in de vorm van de Palestijnse vlag met daarop de tekst "Stop de genocide".
Ook is Petro van plan om de ambassade in Israël en Palestijns gebied van een voorstad van Tel Aviv naar Ramallah te verplaatsen. Dat voornemen valt slecht bij Israël: Ramallah op de Westelijke Jordaanoever is de stad waar de Palestijnse Autoriteit zetelt.
Anti-imperialistisch gevoel
Volgens Latijns-Amerika-journalist Edwin Koopman is aversie tegen de VS een factor. "Hoewel de VS een belangrijke handelspartner is, spelen anti-Amerikaanse sentimenten bij leiders in landen als Mexico, Brazilië en Colombia, met een politiek linkse signatuur, een grote rol."
Hij stelt dat de geschiedenis van belang is. "De VS is al decennia de belangrijkste bondgenoot van Israël. En de Latijns-Amerikanen zijn niet vergeten hoe de VS na de dekolonisatie eeuwenlang heeft geprobeerd om hun eigen continent onder controle te houden."
In de ogen van veel met name linkse Latijns-Amerikanen is de behandeling van de Palestijnen "een-op-een" te vergelijken met hun eigen geschiedenis. "In Latijns-Amerika heerst een breed anti-imperialistisch gevoel. Dat uit zich in solidariteit met Palestijnen."
Arabische wortels
"Behalve dat de Israëlische bezetting als neokoloniale onderdrukking wordt gezien, zijn ook de Arabische wortels van een deel van de bevolking van Latijns-Amerika belangrijk voor sympathie voor de Palestijnse zaak en het lot van Gaza", zegt Erwin van Veen, Midden-Oostendeskundige bij Instituut Clingendael.
Chili heeft met 500.000 mensen bijvoorbeeld de grootste Palestijnse gemeenschap buiten het Midden-Oosten. "Brazilië heeft daarnaast een grote bevolkingsgroep van Arabische oorsprong die goed geïntegreerd is, en politiek invloedrijk", aldus Van Veen.
