Nederlands AI-bedrijf verbreekt banden Rusland, topman keert terug

Nederland is een techbedrijf met diepe zakken rijker. De splitsing van de voormalige Russische techgigant Yandex is rond. Het in Nederland gevestigde moederbedrijf gaat zonder de Russische activiteiten verder vanuit Amsterdam, met bijna 5 miljard euro in de buidel.

"De aankondiging van vandaag markeert het einde van een lang en gecompliceerd hoofdstuk in het leven van ons bedrijf. Alle banden met Rusland zijn nu verbroken", zegt John Boynton, de Amerikaanse bestuursvoorzitter van het bedrijf. "Een splitsing van deze schaal zou zelfs uitdagend zijn geweest in normale tijden - en het zijn geen normale tijden."

Het splitsingsproces duurde bijna twee jaar, onder meer door de ingewikkelde zoektocht naar een geschikte koper. Alle gesanctioneerde Russische zakenlieden vielen af, net als potentiële stromannen. Uiteindelijk legde een consortium van Russische kopers onder aanvoering van een deel van het voormalige Russische management het geld op tafel.

De kopers betaalden in totaal 5,4 miljard dollar, deels in geld, deels in aandelen. Zij kregen daar voor onder meer de grootste zoekmachine van Rusland, een belangrijk bedrijf in maaltijdbezorging, een streamingsdienst en een taxi-service. De naam Yandex is ook inbegrepen in de koop.

AI en bezorgrobots

Wat overblijft in Nederland? Een bedrijf met vier poten. Een deel ontwikkelt technologie voor zelfrijdende auto's en bezorgrobots. Een ander deel houdt zich bezig met programma's om online te leren programmeren. Maar de grootste tak is AI-bedrijf Nebius. Onder die naam zal ook het hele Nederlandse bedrijf vanaf vandaag opereren.

Daarnaast bezit Nebius nog een datacentrum in Finland.

Het bedrijf heeft nu al 1300 werknemers, voornamelijk gevluchte Russische IT'ers. Een groot deel van hen werkt al maanden vanuit een kantoorpand op de Amsterdamse Zuidas.

De terugkeer van de oprichter

Zij zien hun oude baas terugkeren als topman. De techondernemer Arkadi Volozj wordt namelijk weer de hoogste baas van Nebius, zeggen bronnen binnen het bedrijf tegen de NOS.

Volozj kende roerige jaren sinds de Russische inval in Oekraïne. De EU zette hem op de sanctielijst, waarna hij opstapte als topman van Yandex. Vervolgens sprak hij zich openbaar uit tegen het beleid van Poetin en sprak over een "barbaarse oorlog". Dat maakt hem een persona non grata in Rusland.

Maar het zorgde er ook voor dat de EU hem weer van de sanctielijst afhaalde. En dat opende de weg om weer terug te komen bij Nebius en het bedrijf dat hij zelf oprichtte weer te gaan leiden vanuit Amsterdam.