Gedenkstenen voor alle weggevoerde Joden uit Meppel, stichting heft zichzelf op
De Stichting Gedenkstenen Meppel heft zichzelf op nu voor alle 231 Joden die in de Tweede Wereldoorlog uit Meppel zijn weggevoerd een gedenksteen is geplaatst. Vandaag onthult de stichting de laatste veertig stenen, meldt RTV Drenthe.
In heel Europa liggen er inmiddels meer dan 75.000 zogenaamde struikelstenen. Bij dat project van de Duitse kunstenaar Gunter Demnig worden kleine stenen met namen en data geplaatst voor de huizen van mensen die in de oorlog werden gedeporteerd en niet meer terugkwamen. In Nederland liggen nu zo'n 7000 van deze stenen.
De regionale omroep vertelt het verhaal van een paar van de uit Meppel weggevoerde Joden. Zoals van de familie Zaligman, die in 1940 een textielwinkel had geopend in Meppel. Na het uitbreken van de oorlog kwamen al snel eerste restricties voor Joden. Op een gegeven moment dwong de bezetter de familie Zaligman om te stoppen met de winkel. De inventaris werd in beslag genomen.
Vader Philippus probeerde nog wat geld te verdienen door van munten theelepels te maken, maar moest zich op 20 juli 1941 melden in een werkkamp in Orvelte. Daarna werd hij ook als dwangarbeider elders ingezet. Op 28 februari 1944 stierf hij in Auschwitz, 50 jaar oud. Voor het huis van zijn familie liggen vier struikelstenen.
Nog geen anderhalf jaar
Van de 231 verhalen achter de Meppeler struikelstenen gaan er 17 over kinderen van 10 jaar of jonger. De jongste is Hijman de Vries, die nog geen anderhalf jaar oud werd. Hij werd in 1943 geboren, als zoon van Sara de Vries-Cohen en Leon de Vries. Zijn ouders waren met elkaar getrouwd in de oorlog.
Sara werkte als verkoopster bij een goud- en zilverhandel, Leon was handelsreiziger. Drie maanden nadat ze waren getrouwd werd Leon naar een werkkamp voor jongeren in Linde gestuurd. Even later moest Sara naar Westerbork.
Toen Leon even later ook naar Westerbork werd verplaatst, troffen de twee elkaar weer. Leon werd aangewezen als 'interne bewaker' in het doorgangskamp, maar werd een paar maanden later toch samen met zijn vrouw en kind naar Auschwitz gedeporteerd. Sara en zoon Hijman stierven daar op 8 oktober 1944.
Leon werd in Auschwitz als dwangarbeider ingezet en stierf vlak voor het einde van de oorlog, op 2 mei 1945, tijdens een dodenmars. Hij was de laatste uit Meppel gedeporteerde Jood die stierf tijdens de oorlog. Voor het pand waar zijn gezin met een andere familie had gewoond liggen nu zes gedenkstenen.
Slechts achttien Joden uit de kleine Joodse gemeenschap in Meppel hebben de Tweede Wereldoorlog overleefd. Omdat de synagoge daarna geen betekenis meer had, werd die na de oorlog verkocht en met de grond gelijk gemaakt.
