Donald Sutherland kreeg nooit een Oscarnominatie, maar werd alom geroemd

• Petra Steenhoff

  redacteur Online

De Canadese acteur Donald Sutherland werd met zijn lengte van 1,93 meter niet snel over het hoofd gezien. Hij speelde in bijna 200 films en televisieseries en is de vader van de bekende acteur Kiefer Sutherland. Vandaag overleed Donald Sutherland op 88-jarige leeftijd.

Sutherland stond erom bekend dat hij nooit bij de eerste scène wilde beginnen met filmen, maar ergens in het midden van de film. Dat liet hij zelfs in zijn contract vastleggen. Hij had zo'n twee weken nodig om goed "in te zoomen" op zijn personage, zei hij in diverse interviews. "Als je het begin van een film opneemt, mogen er geen haperingen zijn, geen slechte beslissingen, want dat is de eerste keer dat mensen je zien. De eerste indruk blijft."

Bij filmcritici stond Donald Sutherland bekend als een van de beste acteurs die nooit een Oscarnominatie kregen voor een rol. Wel werd hij negen maal genomineerd voor een Golden Globe Award en wist hij die nominatie twee keer te verzilveren.

Een van zijn Golden Globes kreeg hij voor zijn rol in Ordinary People uit 1980:

Donald McNichol Sutherland werd op 17 juli 1935 geboren in Saint John, New Brunswick, Canada. Tijdens zijn jeugd werkte hij als dj bij de radio, daarna studeerde hij techniek aan de Universiteit van Toronto.

Omdat hij niet goed wist wat hij met de rest van zijn leven wilde, spijbelde hij op een dag van zijn colleges en dook een bioscoop in. "Ik wist niet eens wat er draaide", zei hij in 2018 in Rolling Stone. Het bleek La Strada van Fellini te zijn. "Ik dacht, 'mijn God, dit is fantastisch!' En er draaide nog een film in die bioscoop, dus ik sloop naar binnen en het was verdorie Kubricks Paths of Glory! Op dat moment besloot ik acteur te worden. Dat is waar het allemaal begon."

Hij ging naast techniek ook toneel studeren, studeerde af in beide richtingen en vertrok in 1957 naar Londen om daar verder te leren aan de London Academy of Music and Dramatic Art.

Oorlogsfilms

Na wat bijrollen was hij te zien in afleveringen van tv-series als The Saint en The Avengers. Sutherlands doorbraak kwam snel daarna in de zeer succesvolle oorlogsfilm The Dirty Dozen (1967), waarin hij naast sterren als Lee Marvin, Charles Bronson en Telly Savalas te zien was.

Donald Sutherland als soldaat Vernon Pinkley in The Dirty Dozen.

Na een verhuizing van Londen naar Hollywood in 1968 volgden gedenkwaardige rollen in de komische oorlogsfilms M*A*S*H en Kelly's Heroes. Ook kreeg hij veel lof voor zijn rol als een moorddadige fascistische leider in de epische film Novecento (1976) van Bernardo Bertolucci en als de vader in het met een Academy Award bekroonde familiedrama Ordinary People (1980).

Fans van Kate Bush kennen Donald Sutherland van zijn rol van de psychiater en visionair Wilhelm Reich in haar videoclip van Cloudbustin:

Sutherland stond ook bekend om zijn politieke activisme. Samen met Jane Fonda, zijn toenmalige partner en tegenspeelster in Klute, protesteerde hij in 1972 tegen de Vietnamoorlog met de anti-oorlogsdocumentaire FTW, wat stond voor Fuck The War. Later voerde hij campagne om Barack Obama president te maken en om de klimaatverandering onder de aandacht te brengen.

In de jaren 90 boekte de acteur succes als de mysterieuze inlichtingenofficier uit Washington in Oliver Stones JFK. Vervolgens speelde hij in Buffy the Vampire Slayer (1992) en Disclosure (1994). In 1995 won hij zowel een Emmy als een Golden Globe voor de beste bijrol in de televisiefilm Citizen X. Voor zijn bijrol in Path to War werd hij in 2003 onderscheiden met een tweede Golden Globe.

Astronaut en president

Sutherland begon het nieuwe millennium als astronaut in Space Cowboys en vader in zowel Cold Mountain en The Italian Job. Ook was hij als president Snow te zien in de vier delen van The Hunger Games. Ook toen hij al ver in de tachtig was dacht Sutherland er niet over om met pensioen te gaan. "Pensioen is voor een acteur de dood", zei hij. "Ik blijf werken tot ik sterf."

Sutherland trouwde drie keer. Met zijn tweede vrouw, actrice Shirley Douglas, kreeg hij de tweeling Rachel en Kiefer. Kiefer is vernoemd naar de regisseur en schrijver Warren Kiefer, die Sutherland regisseerde in zijn eerste speelfilm. Kiefer zou in de voetsporen van zijn vader treden en een bekende acteur worden. Ook zoons Angus en Rossif, uit zijn derde huwelijk, werden acteur.

In 2017 kreeg Donald Sutherland uiteindelijk toch erkenning van de Academy, de organisatie achter de Oscars. Hij kreeg dat jaar een speciale Academy Award "voor een leven vol onuitwisbare karakters, gespeeld met onwankelbare waarachtigheid".

Zijn zoon Kiefer maakte het overlijden van zijn vader bekend op X: