'Kijk, ruik en proef voor je voedsel weggooit', nieuwe campagne tegen verspilling

De afgelopen jaren wordt steeds minder eten weggegooid. Toch verdwijnt nog altijd zo'n 60 miljoen kilo eten in de vuilnisbak omdat de houdbaarheidsdatum niet duidelijk genoeg is. Een nieuwe samenwerking van onder meer fabrikanten en supermarkten wil de verspilling aanpakken in een nieuwe campagne. Daarom kondigen ze nieuwe, duidelijkere symbolen aan die voortaan op verpakkingen komen.

Er is een verschil tussen voedsel dat vanaf een bepaalde datum niet meer veilig te eten is en voedsel dat nog wel te gebruiken is. Nu staat er nog een datum op potten en pakjes met daarbij de tekst Ten minste Houdbaar Tot (THT) of een Te Gebruiken Tot (TGT). Minder dan de helft van de Nederlanders weet het verschil tussen die twee, zegt de Coalitie Houdbaarheid.

Minimale houdbaarheid

Bij een datum met een TGT is het niet de bedoeling dat na de uiterste datum het product nog wordt opgegeten. Dan gaat het om verse vis, sappen, vlees of al klaargemaakte maaltijden.

De THT daarentegen is volgens de coalitie een richtlijn, waarbij de datum staat voor de minimale houdbaarheid. Vaak is ook na die datum iets nog prima te eten of te drinken. Daarvoor moeten mensen wel zelf beoordelen of dat nog zo is, door te kijken, ruiken en ten slotte te proeven. Dat wordt ook duidelijker gemaakt in de nieuwe symbolen, zeggen de initiatiefnemers.

De samenwerking bestaat uit supermarkten als Albert Heijn en Lidl, verschillende leveranciers en brancheverenigingen. Toine Timmermans, directeur van de stichting Samen tegen Voedselverspilling: "Na jaren van reductie van voedselverspilling door consumenten, stagneert deze dalende trend. Er is meer nodig, willen we ervoor zorgen dat voedselverspilling voor 2030 halveert."

Op meer dan de helft van de verpakkingen van de deelnemende partijen worden de nieuwe symbolen afgebeeld. Het initiatief wordt ook internationaal met belangstelling gevolgd. Bij de lancering waren ook vertegenwoordigers vanuit de Europese Commissie en de Verenigde Staten aanwezig, zegt Timmermans.

Datum verwijderen

Wettelijk gezien moet elk artikel een minimale houdbaarheidsdatum hebben, met uitzondering van sommige producten als azijn, zout en suiker. De samenwerkende partijen die op deze producten soms toch een houdbaarheidsdatum hebben staan, gaan die verwijderen. Ook willen ze dat de overheid de lijst met uitzonderingsproducten uitbreidt.

Er is nog veel winst te behalen door anders om te gaan met THT-producten, vindt ook het Voedingscentrum. "Een voorraadkast is typisch iets vol met producten die je niet heel veel gebruikt, zoals paneermeel. Ook als het over de datum is kan je het prima gebruiken. Soms gaat de kwaliteit wat naar beneden, maar als het er nog goed uitziet is het geen probleem," zegt Wieke van der Vossen, voedingsdeskundige bij het Voedingscentrum.

De organisatie heeft een wegwijzer waarin mensen producten kunnen invoeren en kunnen zien hoe iets bewaard moet worden en hoe je bedorven voedsel herkent.

Ook een pepernotenmix die nog bij de voedseldeskundige in de kast staat, hoeft niet meteen de afvalbak in. De THT stond op eind mei. "Het is over de datum. Ik ga nu geen kruidnoten bakken, maar in december gaat de mix gewoon de oven in als het goed voelt en ruikt."