Rudolf Spoor (85), regisseur maanlanding en 'traan van Máxima', overleden

Televisieregisseur Rudolf Spoor is op 85-jarige leeftijd overleden. Zijn familie meldt in een verklaring gistermiddag afscheid van hem te hebben genomen in het ziekenhuis, waar hij korte tijd was opgenomen.

Spoor maakte als regisseur voor de NOS veel tv-programma's van historische gebeurtenissen. De bekendste momenten deden zich voor aan het begin en het einde van zijn carrière, die ruim veertig jaar duurde: de maanlanding van de Apollo 11 in 1969 en de huwelijksvoltrekking van - toen nog - kroonprins Willem-Alexander en Máxima in de Nieuwe Kerk in Amsterdam in 2002, met daarin het beroemde shot van de traan van Máxima.

Van de Elfstedentocht tot andere hoogtepunten uit de carrière van Spoor:

Ook andere gebeurtenissen rond het Koninklijk Huis werden door Spoor geregisseerd, die daarom ook wel 'hofregisseur' werd genoemd. Hij was de aangewezen persoon voor koninklijke huwelijken, Prinsjesdagen en Koninginnedagen.

Maar het echte hoogtepunt van zijn carrière kwam dus vlak voor zijn pensioen: het kerkelijk huwelijk van Willem-Alexander en Máxima op 2 februari 2002. Die registratie, met de bekende traan van Máxima tijdens de vertolking van het lied Adiós Nonino door bandoneonspeler Carel Kraayenhof, staat bij veel Nederlanders in het geheugen gegrift.

Passies kwamen samen

Rudolf Michiel Spoor werd op 16 augustus 1938 geboren in Heemstede. Na de MULO doet hij in de avonduren een zelfstudie bij de Fotovakschool.

Naast fotografie heeft Spoor ook een andere interesse: de ruimtevaart. In een uitzending van De Wereld Draait Door vertelde hij een zelfgebouwde raket te hebben gelanceerd in de achtertuin van zijn ouders. Die lancering mislukte, maar maakte zo'n kabaal dat eerst de lokale krant en vervolgens De Telegraaf erover berichtten.

Er kwam een cameraploeg langs om over het voorval te praten, waarop Spoor hun vroeg of hij eens een rondleiding kon krijgen in de tv-studio's in Bussum. Daar werd het vuurtje aangestoken. Spoor werd eerst studiocameraman. Zeven jaar later begon hij als regisseur.

Toen de Amerikanen met het Apollo-project naar de maan begonnen, werd de cirkel rond. Spoor kon zijn passies voor ruimtevaart en regie combineren en de maanlanding in de Nederlandse huiskamers brengen. Begeleid door presentator Henk Terlingen verzorgde Spoor de beelden van de Apollovluchten met de beroemde maanlanding van de Apollo 11 op 20 juli 1969.

Omdat die beelden van de landing niet rechtstreeks naar de aarde werden verzonden, was er voor de mensen in de studio en de Nederlandse televisiekijkers een model gemaakt van het maanoppervlak en de maanlander aan een touwtje.

Laatste klus

Hoewel Spoor na de huwelijksvoltrekking van Willem-Alexander en Máxima met pensioen ging, werd hij in 2013 door de Rijksvoorlichtingsdienst gevraagd of hij beschikbaar was voor een allerlaatste klus: de regie van de abdicatietoespraak van toenmalig koningin Beatrix.

Spoor werd in 1993 benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau en hij kreeg het Erekruis in de Huisorde van Oranje in 2002, als waardering voor zijn prestaties als tv-regisseur.

In 2023 verscheen een boek over de carrière van Spoor: Van Maan tot Traan, met daarin ook aandacht voor zijn registratie van de barre Elfstedentocht van 1963 en de ingebruikname van de Stormvloedkering.

"Rudolf omschreef zijn carrière als 'een spoorboekje waar hij alle stations heeft mogen aandoen", meldt de familie vandaag. Het afscheid van Spoor voltrekt zich in besloten kring.

Koningshuis noemt samenwerking 'bijzonder warm'

Koning Willem-Alexander, koningin Máxima en, Prinses Beatrix hebben op X gereageerd op het overlijden van Spoor. "Droevig namen wij kennis van het overlijden van televisieregisseur Rudolf Spoor. Hij had een liefdevol oog voor historische momenten met een persoonlijke lading en wist deze met grote zeggingskracht in beeld te brengen", klinkt het.

"De samenwerking met hem vanaf de jaren zeventig tot aan ons huwelijk - zijn laatste grote klus - was bijzonder warm. Wij zijn hem daar dankbaar voor en wensen zijn familie veel sterkte met dit verlies", aldus de koning, koningin en de prinses.