Duitse politici alert op geweld: 'We spreken codewoorden af bij het flyeren'

• Chiem Balduk

  correspondent Duitsland

Een Duitse politicus op campagne is wel wat gewend. Afgewende blikken als je een flyer aanbiedt, gebrom of zelfs gescheld. Maar sinds de brute mishandeling van SPD-politicus Matthias Ecke zijn campagneteams extra alert. De Duitse regering werkt aan meer maatregelen.

SPD'er Frederic Augustin (26) - "zeg maar Freddy" - flyert met een vrijwilliger in een drukke winkelstraat in het Berlijnse stadsdeel Gesundbrunnen. Linkse partijen zoals de SPD hebben er een grote achterban, maar toch is ook hij op zijn hoede. "Ik ben echt geschrokken van de aanval op Matthias Ecke, het is zo'n aardige man", zegt Augustin, die samen met Ecke op de SPD-kandidatenlijst staat voor de Europese verkiezingen.

Ook hij is op zijn hoede voor geweld tegen politici. "Ik flyer nooit alleen, maar altijd samen met een ander. Ook spreken we codewoorden af. Als een gesprek met een kiezer onprettig is, vraag ik mijn collega bijvoorbeeld om water. Hij weet dan dat de situatie uit de hand loopt."

Bang is hij niet. Bezorgd zijn vooral zijn ouders: "Ik heb hen direct opgebeld na de aanval op Matthias Ecke en uitgelegd dat ik voorzichtig te werk ga."

Antidemocratisch geweld

De aanval op Matthias Ecke heeft niet alleen onder collega's als Augustin tot een schokgolf geleid. De Europarlementariër werd vrijdagavond door vier 17- en 18-jarigen het ziekenhuis in geslagen toen hij posters ophing in Dresden. De SPD'er liep verschillende botbreuken op. Kort daarvoor had vermoedelijk dezelfde groep een campagnemedewerker van De Groenen belaagd.

De vier verdachten zijn inmiddels geïdentificeerd. Het onderzoek naar hun motief loopt nog, maar de politie zegt dat minstens één van hen zich in "het rechtse spectrum" ophoudt. De SPD in Saksen wees kort na de aanval naar de rechts-radicale AfD, die "zaden van haat" gezaaid zou hebben.

Volgens bondsminister Faeser van Binnenlandse Zaken (ook van de SPD) is sprake van een "nieuwe dimensie van antidemocratisch geweld". Zij sprak vandaag met alle verantwoordelijke deelstaatministers over maatregelen om politici beter te beschermen.

Gedacht wordt aan meer aanwezigheid van politie bij campagneactiviteiten. Ook zou geweld tegen politici harder kunnen worden bestraft.

De ministers spreken stevige taal, maar veel kunnen ze eigenlijk niet doen. Het is een onmogelijke klus om iedere lokale politicus te beschermen in een campagne. Het gaat bovendien om een zeer groot aantal vrijwilligers: Duitsers zijn fervente flyeraars en posterplakkers. Ze overtoepen elkaar graag met de hoeveelheid billboards en posters.

Ook Freddy Augustin verwacht niet direct grote maatregelen. "Duitsland kent bijna 11.000 gemeenten, en er wonen 80 miljoen mensen. Je kunt onmogelijk iedereen beschermen die politiek actief is. Daar heeft de politie geen capaciteit voor"

Ruw debat

De oplossing ligt volgens hem meer in de politiek zelf. Het politieke debat is door de opkomst van extreemrechts harder geworden, zegt hij. "Door extreemrechts wordt iedereen die zich met politiek bezighoudt compleet geminacht. Terwijl wij ook maar gewoon mensen zijn, en vaak vrijwilligers, die de politiek ingaan omdat we in iets geloven." Hij hoopt dat men beter beseft welke invloed harde taal over politici heeft bij de achterban.

De mishandelde politicus Matthias Ecke liet gisteren vanuit het ziekenhuis van zich horen. Bij een selfie met een blauw oog schreef hij dankbaar te zijn voor alle steun. "Maar het gaat niet alleen om mij. Het gaat erom dat niemand bang zou moeten zijn om zijn mening te uiten in een democratie."

Ecke hoopt binnenkort zijn campagne weer te kunnen oppakken. Ook Augustin wil zich niet monddood laten maken. "Want dat is precies wat ze willen", zegt hij strijdbaar. "Ik ga alleen maar meer flyers uitdelen!"